رای وحدت رويه ديوان عالی كشور

تاريخ رسيدگي : 20/8/75   شماره دادنامه : 1377 ـ 30/8/75    مرجع رسيدگي : شعبه 204 دادگاه عمومي تهران 
راي دادگاه : 
در خصوص دعوي خواهان به خواسته صدور حكم بر تنفيذ و اثبات مالكيت وي نسبت به دو دانگ مشاع از شش دانگ پلاك ثبتي 3791 /3792 فرعي از 72 اصلي بخش 11 تهران بر اساس تعهدات ضمن عقد نكاح رسمي موضوع سند ازدواج مرقوم به عنوان مادر همسر خواهان در قبال مبلغ سيزده ميليون و پانصد هزار ريال بابت پول خانه متعهد شده است كه از زمان تحرير سند ازدواج الي بيست سال از آپارتمان پلاك ثبتي متنازع فيه فك رهن نمايد و دو دانگ مشاع آن را در قبال پول خانه مزبور به خواهان انتقال رسمي دهد و با مضي مدت مذكور و عدم انتقال به خواهان حق داده شده است علاوه بر پول خانه مبلغ پنج ميليون ريال نيز به عنوان وجه تخلف از متعهد مطالبه و جهت وصول آن تقاضاي صدور اجراييه نمايد و در صورتي كه خوانده حاضر به واگذاري خانه نامبرده شود خواهان ملزم به قبول بوده و حق مطالبه عين پول خانه و وجه تخلف را نخواهد داشت نظر به اينكه از توجه به مفاد تعهد خوانده محرز است كه تا بيست سال از تاريخ انعقاد عقد نكاح خواهان حق بر مطالبه عين موضوع تعهد يا پول آن با وجه تخلف نخواهد داشت و پس از انقضاي بيست سال هم به خواهان حق داده نشده است كه الزام خوانده را به انتقال عين موضوع تعهد بخواهد بلكه خواهان حق دارد پول خانه و وجه تخلف را انجام تعهد مطالبه كند و عبارت مندرج در آخر متن به اينكه « در صورتي كه اصداق كننده حاضر به واگذاري خانه نامبرده شود …) دلالت بر اين دارد كه خوانده را نمي توان الزام به انتقال رسمي عين موضوع تعهد نمود بلكه فقط مي توان از او پول خانه و وجه تخلف را مطالبه كرد بنابراين دعوي خواهان به شرح فوق الاشعار طبق ماده 1257 قانون مدني موجه نبوده و حكم بر بطلان آن صادر مي شود راي صادره ظرف بيست روز از تاريخ ابلاغ قابل تجديد نظر خواهي در دادگاه تجديد نظر استان تهران است .

راي شماره 11 دادگاه تجديد نظر استان در تجديد نظر خواهي از راي فوق الذكر :
تاريخ رسيدگي : 29/10/75    دادنامه : 1722      مرجع رسيدگي : شعبه 11 تجديد نظر استان تهران 
راي دادگاه 
از جانب تجديد نظر خواه ايراد و اعتراض موثري نسبت به دادنامه 1277 ـ 30/8/75 صادره از شعبه 204 دادگاه عمومي تهران به عمل نيامده تا مورد لحاظ قرار گيرد زيرا همانطوري كه در سند ازدواج رسمي تجديد نظر خواه منعكس است مشاراليها مي توان بيست سال از تاريخ انعقاد عقد نكاح ، مهريه خود را مشتمل بر دو دانگ از شش دانگ ثبتي شماره 3791 ـ 3792 فرعي از 72 اصلي بخش 11 تهران از تملك نمايد و چون از تاريخ انعقاد عقد مذكور (14/7/68 ) مدت زمان بيست سال سپري نگرديده است تا نرسيدن اجل آن تجديد نظر خواه از آن شرط استفاده نمايد زيرا ممكن است كه تجديد نظر خواه در مهلت مقرر مورد توافق طوعاً ، تعهد خود را انجام دهد ، بنابراين دادنامه صادره كه بر اساس استدلال مذكور ، صادره  يافته منطبق با موازين قانوني تشخيص و با رد اعتراض مشاراليها دادنامه تجديد نظر خواسته نتيجتاً تاييد و استوار مي گردد راي صادره در حدود بند 2 ماده 22 قانون تشكيل دادگاههاي عمومي انقلاب مصوب 15/4/73 مجلس شوراي اسلامي قطعي است .