رای وحدت رويه ديوان عالی كشور

تاريخ رسيدگي 28/3/75              داد نامه : 600 /20
تجديد نظر خواهي وكيل اولياء دم از حكم برائت
تجديد نظر خواسته دادنامه شماره 934 ـ3/7/75 صادره از شعبه هشتم دادگاه عمومي تبريز
مرجع رسيدگي شعبه 20 ديوانعالي كشور
هيئت شعبه آقايان  پيشنمازي رئيس فرهي مستشار
خلاصه جريان پرونده : به شرح گزارش مورخ 6/6/75 پاسگاه انتظامي باسمنج راجع به شكايت آقاي عابدين كياني عليه آقاي مهدي كريم زاده ومادرش بنام منصور باتهام آتش زدن نرگس كياني همسر مهدي فوق التوصيف واينكه در پايان گزارش قيد شده مقتوله در بيمارستان زماني كه در حال خود نبوده اظهار داشته شوهر ومادرشوهرش او را آتش زده اند متهمان در بازجوئي منكر بزه انتسابي شده اند كه رئيس عمومي تبريز دستوراتي در كشف و جمع آوري دلايل ونظر خواهي از پزشكي قانوني وغيره صادر شده خانم نرگس كياني مقتوله 17 ساله در بازجوئي مورخ 6/6 اظهار داشته مادر شوهرم ( منصوره )مرا صدا كرده وبه حمام برد چيزي به رويم ريخت وكبريت زده وفرار نمود در رابست وفرياد زدم واز هوش رفتم ضمنأ از نامزد خود (مهدي )هم شكايت دارم نيمه بازجوئي ازطرفين و استماع شهادت شهود در گزارش 7/6 / به رئيس دادگاه اعلام دستورداده تا از پزشكي قانوني اخذ توضيح واز كارشناس اداره آتش نشاني نظر خواهي و غيره بعمل آيد پزشكي قانوني طي كواهي نامه 7/6/75 (برگ23) محلهاي سوختگي درجه دو راكه عبارت از صورت ـ سينه وغيره تعيين نموده اضافه كرده مصدوم در حال اغماء بوده وقادر به پاسخگويي نوده خانم نرگس (مقتوله ) جريان آتش زدن وسيله مادرشوهرش كه داخل حمام بوده مادرشوهرش از پشت سراو مواد سوختني روي ار انداخته وكبريت زده و فراركرده از او شكايت دارداز مهدي (شوهرش) بخاطر اينكه حرف پدر ومادرش را گوش داده ومرا بدبخت كرده هم شاكي است ـ

سازمان آتش نشاني اظهار نظر كرده علت حادثه عمدي وبا استفاده از مايعات قبل اشتعال صورت گرفته آثار علائمي در رابطه با انفجار موجود نديده ـ در معاينه جسد مورخ 12/6/ علت مرگ سوختگي هفتاددرصد تعيين شده با انجام محاكمه به شرح صورت جلسه 14/6/75 پدر مقتوله عليه بانو منصوره به آتش زدن دخترش اعلام شكايت كرده دليل را شهادت شهود حاضر در جلسه ذكر كرده كه شهادت شهود استماع شده خانم منصوره منكر بزه انتسابي شده مي گويد در آن موقع در پشت بام بوده وبا شنيدن صداي جيغ پايين آمده آقاي مهدي در قبال شكايت اظهار داشته با همسرش رابطه خوب داشته در آن موقع درمنزل نبوده اتهام را قبول ندارد والدين مقتوله طي تحقيقات مجدد خانم منصوره را قاتل فرزند خود ميدانند دليل را اظهار دخترشان ( مقتوله ) در بيمارستان دانسته اند ـخانم منصوره متهمه 70  ساله مدعي است با چند نفر همسايه ها در پشت بام نشسته بوده كه با شنيدن صداي نوه اش پايين آمده و حمام رفته ديده كه عروسش بخودش آتش زده عروس ديگرش بنام رقيه پارچه انداخته با داد و فرياد كردن همسايه ها رابكمك طلبيده نام همسايه ها را ذكر كرده است نهايتأ با دخالت وكيل از جانب طرفين پرونده واستماع شهادت شهود تعداد8 نفر (برگهاي 60 الي 66 ) وانجام محاكمه بشرح صورتجلسه 3/7/75 كه با ذكر دلايل دادگاه مورد راخارج از موارد لوث دانسته از اولياء دم خواسته كه دلايل اثبات ادعا رابيان كنند جواب داده اند از مهدي راجع به قتل و آتش زدن دخترم شاكي نيستم ولي از جهت عدم مراقبت او مادرش دخترم را به قتل رسانده تقاضاي رسيدگي دارددخترم در زمان حيات اورا قاتل معرفي كرده خود نديدم و شاهد هم ندارم ـ عملكرد منصوره در تحريك پسرش اين بود كه دخترم پنج ماه در منزل او شوهرش به او توجه نكرده پدر مقتوله در قبال پيشنهاد دادگاه به سوگند به متهم جواب داده تقاضاي تحليف ندارم مادر مقتوله نيز اظهارت شوهرش را تأببد و تكرار كرده ـ متهمان با دفاع از اتهام منكر بزه انتسابي شده اند وكيل متهمان ضمن استناد به لايحه تقديمي اظهار داشته خانم منصوره در پشت بام با حضور دونفر از خويشان خود بوده عدهاي از همسايه ها نيز شهادت داده اند با توضيح وضع حمام كه قفل و چفت نداشته ووضع جسماني وقدرت بدني طرفين واينكه گواهي پزشكي براين است كه مقتوله از طرف جلو روي صورت وبدن سوخته درحاليكه مرحومه گفته منصوره از پشت سر باو نفت ريخته بلحاظ عدم وجود دليل تقاضاي صدور حكم برائت نموده است دادگاه ختم دادرسي اعلام با ذكر دلايل كه برگ تنظيم و توجيه شده تهايتأ بلحاظ اينكه از جانب مدعيان ( اولياء دم ) دليلي بر اثبات ادعا اقامه نشده و موداي شهادت شهود نيز احتمال آتش سوزي توسط متهمه داده شده مورد را خودكشي تشخيص بنا بر حاكميت اصل برائت مستندا به اصل 37 قانون اساسي حكم برائت متهمان را صادر كرده است آقاي موسي قرباني به وكالت از سوي اولياء دم لايحه تجديد نظر خواهي تقديم كرده كه به شماره 101  ـ 15 /7/75 ثبت شده هنگام شور قرائت خواهد شد از جانب وكيل اولياء دم لايحه تقديمي پاسخگويي شده پرونده بديوانعالي كشور ارسال به اين شعبه ارجاع شده است .
هئيت شعبه در تاريخ بالا تشكيل گرديد پس از قرائت گزارش آقاي فرهي عضو مميز و اوراق پرونده و نظريه كتبي آقاي عسگري داديار ديوان عالي كشور اجمالا مبني بر تقاضاي صدور حكم شايسته دارم مشاوره نموده چنين رأي ميدهد :
بسمه تعالي
در خصوص تجديد نظر خواهي وكيل اوليا دم از حكم برائت صادره درباره خانم منصوره دلخوشي در اتهام قتل عمدي ـ هر چند اولياء دم در پاسخ سئوال وپيشنهاد دادگاه بانجام سوگند بمتهم جواب منفي داده اند و نهايتا مراسم تحليف اجرا نشده است ـ از نظر اهميت موضوع وبنابر فتواي حضرت امام راحل مندرج در كتاب موازين قضائي از ديدگاه امام (مسئله 27 صفحه 182) لازم است در صورت امتناع اولياء دم بر دادن قسم بمنكر حاكم دادگاه خود اقدام بدادن سوگند نمايد . ـ لذا به دستور بند ب از ماده 23 قانون تشكيل دادگاههاي عمومي وانقلاب بلحاظ نقض تحقيقات دادنامه صادر رادراين قسمت نقض پرونده را جهت اقدام شايسته عينا برگشت ميدهد در خصوص حكم برائت صادره درباره مهدي كريم زاده در اتهام معاونت در قتل عمدي در صورتيكه نسبت به آن تجديد نظر خواهي شود چون حكم خارج از شمول ذيل ماده 21 قانون فوق الذكر ومفاد راي وحدت رويه شماره 600 هئيت عمومي ديوانعالي كشور ميباشد مورد قبول طرح دراين مرجع نيست پرونده را عينأ يرگشت ميدهد .
رئيس ـ پيشنمازي                مستشار ـ فرهي