رای وحدت رويه ديوان عالی كشور

سازمانهاي دولتي  وزارت فرهنگ وارشاداسلامي
شماره : 117810/م ن
مورخ : 4/6/1368

نظريه اداره كل حقوقي رياست جمهوري
اهم نظرات اطراف اختلاف :
1 سازمان امور اداري واستخدامي كشوراعلام نموده :مطابق تصميم نامه شماره 99250 مورخ 1/11/1356 هيات وزيران مقرر است ازتاسيس هرگونه سازمان جديد اعم از شعبه ،دفتر،نمايندگي وايجاد پست جديد در خارج ازكشور وبه طور كلي اعزام مامور ثابت به خارج ازكشوراعم از آنكه پست سازماني وجود داشته ويا نداشته باشد قبل از طرح و اتخاذ تصميم در هيات وزيران خودداري شود.
2 وزارت فرهنگ و ارشاداسلامي اظهارداشته :به موجب تصميم نامه مورد بحث ايجاد پستهاي سازماني رايزن و وابستگان فرهنگي موكول به تصويب هيات وزيران بوده است حال آنكه به موجب بند(7)ماده (2) ايجاد وتوسعه نمايندگيهاي فرهنگي ايران درخارج به اين وزارت محول شده است .ضمنا" صسازمان امور اداري با ايجاد پستهاي مطبوعاتي در اين وزارت وانتقال پستهاي مزبور از وزارت خارجه مخالفت نموده و اين امر مانع بزرگي در اجراي وظايف قانوني اين وزارت فراهم آورده است .

متن نظريه :
1 نظربه اينكه دربند(7)ماده (2)قانون اهداف و وظايف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي صراحتا"ايجاد،توسعه و اداره كليه امور نمايندگيهاي فرهنگي ايران در خارج و تعيين نمايندگان فرهنگي و مطبوعاتي در زمره وظايف وزارت مزبور منظور شده لذاكليه اختيارات و مسئوليتهايي كه ساير وزارتخانه هاو موسسات دولتي قبلا"درعرض اين مسئوليتها داشته اندبه طور ضمني ملغي شده مع الوصف مسئوليتهاي كه براي هيات دولت ،وزارتخانه هاو موسسات دولتي درطول اين امور لحاظ شده كماكان معتبر است چنانكه درامر تامين وتصويب وهزينه بودجه و اعتبار نمايندگيهاي فرهنگي ،وزارت مذكور نمي تواند مستقل از تصميمات مجلس شوراي اسلامي وهيات دولت اقدام ومفاد اصول (53و74) قانون اساسي ومواد قانوني محاسبات عمومي وساير مقررات مربوط را رعايت ننمايد.
بنابراين وظايفي كه سازمان اموراداري واستخدامي طبق تبصره (2) ماده (8)قانوناستخدام كشوري درمورد سازمان تفصيلي وتعداد پستهاي وزارتخانه ها دارد به لحاظ اينكه درعرض بند(7)ماده (2)قانون اهداف و وظايف وزارت فرهنگ وارشاداسلامي نيست درخصوص نمايندگيهاي فرهنگي نيز معتبراست وازحيث اداره امور ادارات و واحدهاي تابعه بين وزارت فرهنگ وارشاد وساير وزارتخانه هاتفاوتي وجود ندارد تا مانع اجراي تبصره (2)ماده (8)قانون استخدام كشوري شود.
2  باعنايت به مراتب فوق ودرجهت تحقق بند(7) ماده (2)قانون اهداف و وظايف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي لازم است وزارت مزبور و سازمان امور اداري واستخدامي امور زير را رعايت نمايند:
الف )وزارت فرهنگ وارشاداسلامي بايدسازمان تفصيلي وپستهاي مورد نيازنمايندگيهاي فرهنگي ونمايندگان مطبوعاتي وفرهنگي رابه سازمان پيشنهاد نمايد تاسازمان بررسي و تا حدودي كه منافي اصل ايجاد و توسعه واداره امورنمايندگيهاي فرهنگي وتعيين نمايندگان مطبوعاتي وفرهنگي نباشد.تاييد ويااصلاحات لازم رادرسازمان تفصيلي و تعداد پستهااعمال دارد طبيعي است تصميم گيري درموارد اختلاف طبق قسمت اخيرتبصره (2)ماده (8)قانون استخدام كشوري باهيات محترم دولت است .
ب )سازمان امور اداري واستخدامي سازمان وتشكيلات درخصوص ايجاد و توسعه و اداره نمايندگيهاي فرهنگي براي ساير وزارتخانه ها(تا زماني كه بند 7 ماده 2 اعتبار دارد)تاييد نمي نمايد يا درپستهاي آنهانمايند فرهنگي ومطبوعاتي لحاظ نمي كند يااينكه تاييد تشكيلات نمايندگيهاي فرهنگي وايجادپست براي نمايندگان فرهنگي ومطبوعاتي رامنوط به هماهنگي باسايردستگاههانخواهد كرد هرچند وزارت فرهنگ و ارشاداسلامي بايد درمواردي كه هماهنگي بادستگاههاي ديگري براي ايجاد و توسعه نمايندگي در كشور خارجي لازم باشد حسب مورد مراتب راهماهنگ نمايد.
درعين حال تعيين پستهاي غيرازپست نمايندگي فرهنگي ومطبوعاتي در ساير وزارتخانه ها براي اجراي مسئوليتهايي كه قانونا"بر عهده دارند ايراد ندارد چنانچه ممكن است درسازمان اموراداري واستخدامي ويا وزارت امورخارجه به ترتيب براي پيگيري و اجراي تبصره (2) ماده (8)قانون استخدام كشوري وقسمت اخيربند(1)وبندهاي (9و10) ماده (2)و قسمت اخير ماده (3)قانون وظايف وزارت امورخارجه پست كارشناس فرهنگي منظور گردد.
3 با توجه به اينكه مجلس شوراي اسلامي درجلسه علني شماره 351 هنگام تصميم گيري در شور دوم قانون اهداف و وظايف وزارت فرهنگ و ارشاداسلامي تبصره اي راكه براي بند(7)ماده (2)جهت تصويب نمايندگان فرهنگي در دولت پيشنهاد شده بود علي رغم نظروزير محترم فرهنگ و ارشاداسلامي موردتصويب قرارنداده وحذف نمودندلذاتعيين نمايندگان فرهنگي باتوجه به نظر مقنن نيازي به تصويب دولت نخواهد داشت .مع هذا دولت مي تواند باعنايت به اصل 138 قانون اساسي ضوابطي براي تعيين نمايندگان مزبور تعيين نمايند.

مرجع :
كتاب مجموعه نظرات حقوقي ،رياست جمهوري ،اداره كل حقوقي سال 1368
ناشر: اداره كل قوانين ومقررات كشور،چاپ دوم ،بهار 1375
صفحه : 92

16