رای وحدت رويه ديوان عالی كشور

تاريخ رسيدگي : 21/7/1373
دادنامه        73/387/18
مرجع رسيدگي شعبه 18 ديوانعالي كشور

خلاصه جريان پرونده
در تاريخ 13/4/1368 و تجديدنظرخوانده دادخواستي به طرفيت تجديدنظرخواه به خواسته درخواست اجاره معوقه پنج سال زمين باغ انگور و سيب و ميوه جات و خسارات حاصل از عدم اجراي تعهد طبق مواد 226و227و729 و درخواست توقيف اموال و پول سپرده جمعا" به مبلغ 220800 تومان تسليم دادگاه حقوقي يك گلپايگان نموده و توضيح داده كه (با پيوست احكام متعدد دادگاههاي حقوقي دو يك و دويوانعالي كشورو فتوكپي توافق مورخ 15/11/64 و لايحه فرجامخواهي محكوم عليه (م) فراست از بين بردن تعداد زيادي از اشجارو نظريه كارشناس و خبره محلي درآمده هرسال زمين (حدود بيش از5/1هكتار) بالغ بر ساليانه يكصد و پنجاه هزار تومان كه هر سال چنانچه ثلث آن را در نظر بگيريم حداقل هر سال پنجاه هزار تومان و طبق مواد 226و227پرداخت كليه خسارات وارده توسط غاصب مي بايستي تاديه گردد طبق ماده 729 خسارات حاصل از عدم اجراي تعهد به عهده متخلف متعهد مي باشد .  با توجه به اينكه محكوم عليه در دادنامه شماره 65221 بعد از توافق مورخ 15/11/64 بدون هيچگونه عذري مي توانسته به تعهد خويش عمل نمايد و اجراي تعهد فقط ازعهده (ف) (متعهدعليه) بر مي آمده و اينكه در اين مدت ده سال از درآمد معين نه تنها ديناري به اينجانب نداده بلكه از درآمد زمين حتي درآباد كردن ملك صرف ننموده و باعث تخريب و از بين رفتن هرچه بيشترآن گرديده لذا با توجه به اينكه در14 پرونده كيفري به اين قضيه اشاره گرديده كه تا صدور حكم اجرائي و از بدو شكايت و تصرف عدواني محكوم عليه از طرف مقام محترم دادگاه وي را مجبور به تاديه خسارت و نصفه كاري و هر نوع جريمه قانوني خواهد بود استدعاي رسيدگي به شكايت را دارم ضمائم 1 تعداد دو برگ احكام حقوقي 2 فتوكپي تعهدنامه مورخ 15/11/64 و به فتوكپي استهشاديه محلي 0 3 فتوكپي نظريه كارشناسي دادگاه مرجوع اليه ضمن تعيين وقت طرفين را براي رسيدگي دعوت نموده و صدور قرار تامين خواسته راموكول به ايداع مبلغ بيست و دو هزار و هشتصد ريال خسارت احتمالي نموده كه با توديع خسارت مذكور قرار تامين خواسته مورخ 17/4/68 مبني بر توقيف و تامين اموال خوانده به مبلغ دويست و بيست هزارتومان صادر شده است و به موجب تقاضاي مورخ 16/6/68 خواهان از تامين اموال صرفنظر نموده است و دادگاه به شرح تصميم مورخ 18/6/68 از قرار تامين صادره رفع اثر نموده است خواهان لايحه اي داده كه به شماره 3742/11/68 ثبت شده و جلسه دادگاه در روز25/2/69 با حضور خوانده تشكيل شده و خوانده اظهار داشته زمين بيابان بوده و در دست من بوده در سال 63 به من فروخت بعد پشيمان شد نزد آقاي دادستان قرار شد سه ساعت آب و زمين براي من بخرد من شش ساعت پس بدهم و به پرونده كيفري 67/446 ك دادياري يك استناد مي شود و در مورد هزينه رفت و آمد و خواهان نيز در في الاخص ساكن است و در مورد اجاره پنج ساله چون دادگاه داشتيم زمين كشت نمي شد شركاء موتور اطلاع دارند كه به شهادت آنها استناد مي كنم و درختي را كه نوشته خودم كاشته ام خواهان ببايد قسم بخورد به من چيزي داده است و درختان خشك شده و من ديني به خواهان ندارم و تقاضاي رد دعوي خواهان را دارم دادگاه اخذ توضيح از خواهان درباره خواسته اش ضروري دانسته زيرا احكامي كه در دادخواست اشاره شده در پرونده موجود نيست و ضمن تعيين وقت و دعوت طرفين در اخطاريه خواهان قيد نموده كه مستندات خود از جمله احكام دادگاههاي حقوقي 2و يك و به ديوانعالي كشور را هر كدام در دو نسخه تقديم نمايدآقاي (م) فراست خواهان لايحه اي داده كه به شماره 24815/9/69ثبت شده و با ضميمه كردن فتوكپي آراء اشاره شده در دادخواست و نيز فتوكپي رسيد و استهشاديه ديگري تقاضاي رسيدگي و صدور حكم نموده ودرباره خسارات مورد مطالبه نيز توضيحاتي اعلام داشته است و چون به علت اينكه مشاور دادگاه در مرخصي به سر مي برده جلسه دادگاه تجديد شده و پرونده هاي 68/6/446 ك و پرونده 65/38عمومي را مطالبه نموده و در روز13/12/69 جلسه دادگاه با حضور طرفين تشكيل شده و خواهان لايحه اي نيز داده كه به شماره 13924/12/69 ثبت شده وپس ازاستماع توضيحات اصحاب دعوي دادگاه براي تعيين ميزان اجرت المثل قطعه زمين موضوع قرارداد مورخ 15/11/64 ملكي خواهان از تاريخ توافق و قرارداد تا تاريخ صدور حكم كه هنوز از خوانده خلع يد نشده و و تحويل نگرديده بود (به موجب پرونده اجرائي حكم درتاريخ 18/5/68 اجرا شده) جلب نظر كارشناس را ضروري دانسته و ضمن صدور قرار ارجاع امر به كارشناس نسبت به انتخاب كارشناس نيز اقدام وطرفين و كارشناس را براي رسيدگي دعوت نموده است و در روز13/9/70جلسه دادگاه با حضور طرفين و كارشناس تشكيل شده و در معيت يكديگر (طرفين وكارشناس) براي اجراي قرار عزيمت نموده اند وكارشناس به شرح لايحه وارده به شماره 14561/9/1370 نظريه خود را اعلام نموده است و پس از ابلاغ آن آقاي ...  فراست طي لايحه اي كه به شماره 840 24/41/75 ثبت شده نسبت به اصل قضيه اعتراضاتي نموده و خود را مديون ندانسته است و آقاي ...  فراست بشرح لايحه اي كه بشماره لايحه اي كه به شماره 18313/4/71 ثبت شده نسبت به نظريه كارشناس اعتراض نموده است و دادگاه ضمن تعيين وقت طرفين را براي رسيدگي دعوت نموده و پرونده كلاسه 67/446ك را مطالبه كرده است و بالاخره درتاريخ 18/2/72 جلسه دادگاه با حضور خوانده تشكيل شده و با ملاحظه لايحه خواهان كه به شماره 18145/2/72 ثبت شده واستماع توضيحات خوانده ختم رسيدگي را اعلام و راي تجديدنظرخواسته را بشرح زيرصادرنموده است : (در خصوص دادخواست آقاي ...  فراست فرزند ...  به طرفيت آقاي (م) فراست فرزند ...  به خواسته درخواست اجاره معوقه 5ساله زمين و باغ انگور و سيب و خسارات حاصل از عدم انجام تعهد مقوم به دو ميليون و دويست هزار ريال بشرح دادخواست خلاصه ادعاي خواهان اين است كه به موجب توافق نامه مورخ 15/11/64 مقرر گرديده خوانده در قبال دريافت يك ميليون ودويست هزار ريال از خواهان شش ساعت آب موتور شماره 2 في الاخص و املاك مربوط را تحويل خواهان دهد كه به توافقنامه عمل ننموده و مشاراليه جهت الزام خوانده به انجام توافق ناچار به طرح دعوي شده كه نهايتا" به موجب حكم شماره مورخ 27/4/65 دادگاه حقوقي گلپايگان كه به موجب حكم شماره 151دادگاه فريدن مورد تاييد قرار گرفته خوانده به اجراي توافقنامه محكوم شده و تا زمان اجراي حكم 5 سال زمين و آب در تصرف خوانده قرار داشته و به درختان آن به علت عدم رسيدگي خسارات زيادي واردآورده همچنين براي احقاق خود و مخارج زيادي نموده كه جمع آنها ميزان خواسته را تشكيل مي دهد دادگاه با توجه به مستندات ابرازي خواهان و ملاحظه پرونده كلاسه 38/65 عمومي وانعكاس خلاصه اي ازآن درصورتجلسه مورخ 12/12/69 و نيز جلب نظر كارشناس جهت تعيين اجرت المثل ايام تصرف خوانده و ملاحظه نظر كارشناس در مورد خسارات وارده به باغ انگور و درختان ديگر خواهان استحقاق خواهان را نسبت به مطالبه مبلغ 193536 ريال بابت اجرت المثل زمين طبق نظريه شماره 561 مورخه 14/9/70 كارشناس ومبلغ 1319825 ريال بابت خسارات وارده به باغ و اشجار خواهان طبق نظريه مورخ 9/8/68 كارشناس محرز و مسلم تشخيص و خوانده را مستندا" به ماده 228 قانون مدني و ماده 357 قانون آئين دادرسي مدني به پرداخت مبلغ 1513361 ريال مجموع ارقام فوق در حق خواهان محكوم مي نمايد و دعوي خواهان نسبت به مازاد بر محكوم به را به لحاظ مشخص نبودن خسارات و عدم ثبوت مردود اعلام مي نمايد راي صادره حضوري و قابل تحديدنظر است) و پس از ابلاغ آقاي ...  فراست به طرفيت آقاي ...  فراست تقاضاي تجديدنظرخواهي نموده و نقض دادنامه صادره را خواستار شده است و با ارسال نسخه دوم دادخواست جهت تجديدنظرخوانده مشاراليه نيز به شرح لايحه وارده به شماره 181098/10/72 تقاضاي ابرام دادنامه را نموده است با وصول پرونده به ديوانعالي كشور و به كلاسه بالا ثبت و جهت رسيدگي به اين شعبه ارجاع شده است دادخواست و لايحه جوابيه هنگام شور قرائت خواهد شد.
هيئت شعبه در تاريخ بالا تشكيل گرديدپس ازقرائت گزارش آقاي ...  عضو مميز وبررسي اوراق پرونده نسبت به دادنامه شماره 30181/2/72 تجديدنظرخواسته مشاوره نموده چنين راي مي دهد.

بسمه تعالي
از ناحيه تجديدنظرخواه در اين مرحله از رسيدگي ايرادواعتراض موثر و موجهي كه با يكي از شقوق ماده 10 قانون تجديدنظرآراء دادگاهها مصوب مرداد1372 منطبق بوده و نقض دادنامه تجديدنظري را ايجاب نمايد به عمل نيامده است و از طرفي دادنامه تجديدنظر خواسته موجها" و مستدلا"اصدار يافته و از جهت رعايت اصول وقواعد دادرسي هم فاقد اشكال موثر است لهذا دادنامه مزبور مستندا" به ماده سه و بند يك ماده پنج قانون فوق الذكر ابرام مي شود.

مرجع :
كتاب قانون مدني در آيينه آراء ديوان عالي كشور - عقود وتعهدات
به اهتمام يدالله بازگير- انتشارات فردوسي - چاپ اول - چاپ دريا