راي شماره 201-16/12/48

راي اصراري هيئت عمومي ديوان عالي كشور
(خلاصه اعتراض فرجامي دادسراي استان خوزستان )مورد تائيد جناب آقاي دادستان كل واقع شده اين است كه طبق نظريه آقاي دكترعزيززاده متهم حين رانندگي مشروب استعمال نموده ومست بوده مويدابنظركاردان فني مهمست بودن متهم رادليل تصادف دانسته است لذا عمل متهم جنائي ومشمول ماده 2قانون تشديدمجازات رانندگان مي باشدنه ماده اول قانون كه مورداستناددادگاه صادركننده حكم قرارگرفته است .اين اعتراض واردوموجه نيست چه طبق محتويات پرونده هيچيك ازآن دونفردر نظريه كتبي خودذكري ازمست بودن متهم حين رانندگي نكرده اندبلكه صرفا اظهارنظربه صرف نوشابه الكلي ازطرف متهم كرده اندونظريه كاردان فني هم دراين باره نقل قول ازطرف ديگري است وچون ازحيث رعايت اصول وقواعد دادرسي وسايرموازين قانوني هم اشكالي واردنيست حكم فرجامخواسته به اكثريت آراءابرام مي شود.

* سابقه *
راي اصراري شماره 201-16/12/48هيئت عمومي ديوان عالي كشور
كلاسه پرونده 24-7367

فرجامخواه :دادسراي استان ششم
فرجامخوانده :(م )سي ساله
فرجامخواسته :دادنامه شماره 47/409صادره ازشعبه دوم جنائي دادگاه استان ششم .
گزارش كار:فرجامخوانده به اتهام قتل غيرعمدي (ه)درنتيجه راندن اتومبيل درحال مستي درسال 46موردپيگرددادسراي بروجردواقع شده وحسب كيفرخواست شماره 46/453بااحرازاتهام وتطبيق آن باماده 2قانون تشديد كيفررانندگان درخواست مجازات اوازدادگاه جنائي استان ششم شده وپس از طرح موضوع درشعبه اول دادگاه جنائي وانجام تشريفات مقرره سرانجام دادگاه مزبوربه موضوع رسيدگي نموده وبه موجب دادنامه شماره 451-24/12/46 اجمالاچنين راي داده است :
"هرچندمتهم منكربزه بوده واظهارداشته است درراه باسرعت معمول حركت مي كرده ودراثرماشين عبوري ديگري اين تصادف  اتفاق افتاده وخودرا بيگناه دانسته است لكن باتوجه به گزارش شماره 1264-26/3/46ژاندارمري وصورت مجلس مورخ 25/3/46گروهان ژاندارمري بروجردمعاينه جسددائربر اينكه علت مرگ دراثرضربه وارده به جمجمه وخونريزي داخل مغزتشخيص گرديده است وباتوجه به نظريه كاردان فني كه علت اصلي تصادف رابي احتياطي راننده اتومبيل بعلت صرف نوشابه الكلي وعدم كنترل فرمان اتومبيل در موقع رانندگي دانسته است وتوجه به اظهارات عليرضابهمنياراحداز سرنشينان اتومبيل وتوضيحات سروان غلامعلي معظمي افسرشهرباني برتائيد نظريه قبلي انكارمتهم موثردرمقام نيست النهايه باتوجه به محتويات پرونده ونظريه كاردان فني كه علت اصلي تصادف رابي احتياطي راننده بعلت صرف نوشابه الكلي وعدم كنترل فرمان اتومبيل دانسته وباتوجه به رضايت نامه رسمي دادگاه (م )رابه دوماه حبس تاديبي باكسرواحتساب ايام بازداشت قبلي قابل تبديل به جزاي نقدي به قرارروزي پنجاه ريال وپرداخت مبلغ پنجهزارريال غرامت محكوم مي نمايدودرخواست تعليق ردمي شودسپس براثرفرجامخواهي متهم ازمحكوميت خودوفرجامخواهي دادسراي استان به عنوان اينكه موضوع قابل تطبيق باماده 2قانون موردبحث بوده وفرجامخواهي ماهوي دادسراي ديوان عالي كشورپرونده به شعبه (12)ارجاع گرديده وشعبه مزبورنيزپس ازرسيدگي وقبول اعتراضات ماهوي نماينده جناب آقاي دادستان كل حكم فرجامخواسته رابموجب دادنامه شماره 430/12-6/4/47نقض ورسيدگي مجددرابه شعبه ديگردادگاه جنائي آن استان پس ازرسيدگي مجددبه موجب دادنامه فرجامخواسته اجمالاچنين راي داده است :
"درمورداتهام (م )به قتل غيرعمدي بوسيله ماشين به اين تفصيل كه متهم بااتومبيل فلكس واگن خودبه معيت سه نفرازشهرستان بروجرددرراه ملاير رفته اندهنگام مراجعت دردوكيلومتري بروجردفولكس واگن مزبورواژگون ميشودكه درنتيجه يكي ازسرنشينان آن فوت مي نمايدكه پزشك علت مرگ مصدوم راشكستگي استخوان جمجمه وخونريزي مغزي دانسته است گاردان فني بشرح برگ 13پرونده اظهارداشته كه علت اصلي تصادف عدم كنترل فرمان بوسيله راننده موردنظردراثرصرف نوشابه الكلي وخارجبودن ازحالت طبيعي است )درنسخه چاپي مخصوص اظهارنظركاردان فني علت اصلي تصادف را(بي احتياطي راننده فولكس واگن بعلت صرف نوشابه الكلي وعدم كنترل فرمان اتومبيل درموقع رانندگي )ذكرنموده است ونيزدرتاريخ 1/5/46ازهمين كارشناس علت اصلي تصادف رابي احتياطي راننده بعلت عدم كنترل فرمان اتومبيل دانسته واضافه كرده است باتوجه به اظهارنظردكتردربهداري وژاندارمري كه درمحل تصادف حضورداشته اندمي توان گفت عدم كنترل فرمان دراثرصرف نوشابه الكلي بوده است بازپرس دردوجلسه ازپزشك معاينه كننده مجروحين حادثه كه ازجمله خود راننده بوده تحقيق نموده نامبرده درجلسه 13/4/46اظهارداشته آقايان عليرضابهمنيارعليرضامينوئي ومرتضي صمدي (شخص اخيرفوت نموده )وسيله مامورين به بهداري مراجعه نموده بودندمعاينه آقايان صمدي ومينوئي و تاجبخش ازبوي دهان آنهامعلومبودكه عرق خورده اندودرجلسه 19/4/46اظهار داشته (فقط بنده مي توانم بعرض برسانم كه نامبردگان بالامشروب خورده اند ولي مستي آنان وفاصله زماني مشروبخوردن آنان براي اينجانب مقدورنيست بنابراين قطع نظرازاينكه اظهارعقيده كاردان فني درموردمست بودن با نبودن راننده ازصلاحيت نامبرده خارج بوده است هيچگاه آثارتصادف منجزا مثبت مست بودن يانبودن راننده نيست واينكه صرف استعمال مشروب را دليل مستي بدانيم صحيح نيست واغلب ديده مي شوددرمهمانيهاي بزرگ حتي براي رعايت نزاكت اجتماعي هم باشدصرف مشروبات الكلي مي شودبدون اينكه دراين امرافراط شودويامستي ايجادنمايدلذابنظراكثريت دادگاه مستي راننده محرزنيست بلكه آنچه مسلم است اين است كه راننده مرتكب بي احتياطي شده وكاملابه جلوي خودتوجه نكرده وموقعي كه مواجه باحركت اتومبيل پيكاني شده كه ازجلومي آمده بي مبالاتي كرده وبيش ازحدبطرف راست پيچيده است كه براثركشش اتومبيل واژگون شده است وچون متهم داراي پروانه مربوط نمي باشدبه نظراكثريت دادگاه عمل اوازمصاديق ماده يك  قانون تشديدمجازات رانندگان است لذادادگاه باتوجه به گذشت شاكي خصوصي (پدر مقتول )ضمن اعمال تخفيف به اكثريت آراءاورابه سه ماه حبس تاديبي با احتساب ايام بازداشت گذشته وپرداخت مبلغ پنجهزارريال غرامت به صندوق دولت محكوم مي نمايدالنهايه چون متهم فاقدسابقه محكوميت كيفري است و شخصي است معيل وكارمندجزءشركت سهامي تلفن وازطرفي درمحضردادگاه تعهد نموده كه ظرف مدتي كه دادگاه تعيين كندمرتكي جنحه وجنايتي نخواهدشدوكليه مقررات قانون تعليق رارعايت خواهدكرددادگاهبه اكثريت آراءوبه تجويز ماده 1و2قانون تعليق اجراي مجازات مصوب سال 46فقط اجراي مدت سه ماه حبس تاديبي موردمحكوميت متهم رابراي مدت پنج سال معلق مي داردكه در صورتي كه متهم ظرف مدت مزبورمرتكب جنحه وجنايتي نشودوبه تعهدات خود رفتارنمايدبعدازانقضاي مدت مزبورمجازات موضوع اين حكم درباره وي اجرا نخواهدشدوالاعلاوه براجراي مجازات جرم جديدمجازات جبس موضوع اين راي درباره اواجراخواهدشدنظراقليت برقابل تطبيق بودن اتهام متهم باماده 2 قانون تشديدكيفررانندگان اعلام شده )
متهم هنگام اعلام راي به مفادآنتسليم شده ولي دادياراستان ذيل راي فرجامخواسته وموردراقابل تطبيق باماده 2دانسته وتقاضاي نقض حكم راكرده وآقاي دادستان كل هم باطرح فرجامخواهي دادسراموافقت نموده اندسرانجام پرونده به هيئت عمومي فرستاده شداست .
درتاريخ شانزدهم اسفندماه يكهزاروسيصدوچهل وهشت هيئت عمومي ديوانعالي كشوربه رياست جناب آقاي عمادالدين ميرمطهري رياست كل ديوان عالي كشوروباحضورنماينده جناب آقاي عبدالحسين علي آبادي دادستان كل كشوروجنابان آقايان روساومستشاران شعب ديوان مزبورتشكيل گرديدپس از طرح وبررسي اوراق پرونده وقرائت گزارش وكسب نظريه جناب آقاي دادستان كل مبني بر:
"بشرح دلائل زيراتهام متهم منطبق باماده 2قانون تشديدمجازات رانندگان مي باشد:
گزارش كاردان فني اشعارداردبه اينكه ازآثاروعلائم باقي مانده از صحنه تصادف مشهوداست راننده مشروب الكلي مصرف نموده ووضع وحال وي مناسب براي رانندگي نبوده وراننده بعلت عدم كنترل فرمان اتومبيل به سمت راست جاده منحرف  شده ودرگودال وآب روي كنارآسفالت مي افتدوپس از برخوردازقسمت جلووواژگون شدن درحدودبيست مترازروي بدنه به سمت راست وچپ وسقف به روي زمين كشيده ميشودوعلت اصلي تصادف راناشي ازبي احتياطي راننده اتومبيل بعلت صرف نوشابه الكلي وعدم كنترل فرمات اتومبيل در موقع رانندگي اظهارنموده است "ودرصورت مجلس تنظيمي ازطرف فرمانده گروهان ژاندارمري چنين گزارش شده :
جريان واقعه ازيكي ازسرنشينان استفسارشده مي گويدبراي گردش رفته بوديم ورفقايم درقهوه خانه مقداركمي مشروب خوردندوضمناطبق تشخيص مامورين وآقاي دكترعزيززاده رياست بخش جراحي بيمارستان دهان مجروحين (كه راننده اتومبيل جزءآنان بوده )بوي مشروب ميداد.
ازآقائسروان معظمي رئيس راهنمائي تحقيق بعمل مي آيداينطوربيان مي دارد:
علت اصلي تصادف عدم كنترل فرمان بوسيله راننده اتومبيل موردنظر دراثرصرف نوشابه الكلي وخارج بودن ازحالت طبيعي است .
ازشخص ديگري كه ناظرواقعه بوده بازجوئي شده ووئي مي گويدغروب پنجشنبه بودكه بطرف ملايردرحركت بودم كه ماشين فولكس واگني راديدم كه بسرعت درحركت بودپس ازطي مسافتي درمراجعت مشاهده كردم كه فولكس مزبورواژگون وچندنفري دراطراف آنجمع واظهارداشتندكه سرنشينان آن را به شهربرده نددراين بين يك نفرازافرادي كه حضورداشتندازداخل ماشين نيم بطرعرق مخصوص كه چسب آن كنده شده بودبيرون آوردونشان من وسايرين داد.پدر مقتول درتحقيقات مي گويداطلاع دارم كه مشروب درماشين (م )بوده وطبق نظر دكتردرهنگام رانندگي مست بوده وسرعت داشته است .
آقاي دكترعزيززاده درتحقيقي كه ازايشان شده تصديق كرده اندكه آقايان سرنشينان اتومبيل ازجمله راننده مشروب خوده بودند.
ازكاردان فني مجدداتحقيق بعمل مي آيدتوضيح مي دهدكه چون درمحل تصادف خط ترمزمشاهده نگرديده ودرموردداشتن سرعت اتومبيل نمي توان اظهارنظركرده توضيحاعلت اصلي تصادف بي احتياطي راننده بعلت عدم كنترل فرمان اتومبيل بوده است .
بنابه مراتب بالاتقاضاي نقض حكم فرجامخواسته رامي نمايم .
دادستان كل كشورعبدالحسين علي آبادي "

مرجع :
موازين قضائي ،ازانتشارات حسينيه ارشاد(جلد1 ) صفحه 485تا491