راي شماره 147 - 9/11/1347

راي اصراري هيئت عمومي ديوان عالي كشور
  (باتوجه به حكم فرجامخواسته وجهات ودلائل مذكوردرآن اعتراضات وكيل فرجامخواه موثردرمقام نيست وچون ازنظررعايت قواعدو اصول دادرسي هم اشكالي كه مستلزم نقض باشدبنظرنمي رسدحكم فرجامخواسته ابرام مي شود.)

* سابقه *
راي شماره 147 مورخه 9/11/1347

هيئت عمومي ديوان عالي كشور
فرجامخواه :آقاي "ص "
فرجامخوانده :بانو"م "
فرجامخواسته دادنامه شماره 3-5/4/45شعبه اول دادگاه استان دهم .
گردش كاردرتاريخ 17/7/41وكيل فرجامخوانده بطرفيت فرجامخواه بخواسته طلاق به مستندوكالت نامه وگواهي گواهان دردادگاه شهرستان اصفهان طرح دعوي كرده بدين توضيح كه خوانده زوج دائمي موكله است سوءرفتارنامبرده به حدي است كه ادامه زندگاني رامشكل نموده وبيم مخاطره نفساني براي موكله داردلذاباتقديم اين دادخواست به استنادقانون مدني حكم به طلاق اورا خواستارم .....شعبه 2دادگاه شهرستان اصفهان پس ازاستماع مدافعات فرجامخواه به اينكه فرجامخوانده بااوسازگاري نداشته وباكمال حسن نيت و وبقدراستطاعت رفاه اورافراهم كرده وخواهدكردفرجامخوانده دوطفل اورا رهاكرده ونزديك  سه سال است ازخانه اورفته ومشغول تحصيل وفراگرفتن فن خياطي شده وپس ازاستماع گواهي گواهان فرجامخوانده بالاخره بشرح دادنامه شماره 216-1/4/42چنين راي داده است "باعنايت به موداي گواهي گواهان مويدابه محتويات پرونده امروشرح مدارك ابرازي خوانده كه حاكي ازاختلاف ممتدزوجين وچندين سال جدائي بين آنهااست واينكه درپرونده امرجزسوء رفتاربراي اين جدائي وحتي تحمل فراق فرزندان ازطرف خواهان محمل ديگري نمي تون درنظرگرفت لذامستندابه بنددوم ماده 1130قانون مدني راي به الزام خوانده به مطلقه كردن عيال خود"خواهان "دريكي ازدفاترثبت طلاق صادرواعلام مي گردد"اين حكم موردشكايت پژوهشي فرجامخواه قرارگرفته شعبه 2دادگاه استان دهم پس ازبازجوئي محلي واستماع گواهي گواهان طرفين وملاحظه پرونده هاي مورداستنادفرجامخواه مربوط به سابقه دعواي تمكين بين اوو فرجامخوانده كه درمرحله بدوي منتهي به محكوميت فرجامخوانده به تمكين از فرجامخواهشده ودرمرحله پژوهشي به داوري ارجاع ومنتهي به راي سازش داوران گرديده وانعكاس جريان پرونده هادرصورت جلسه دادگاه سرانجام بشرح دادنامه شماره 92-13/4/43چنين راي داده است "چون باتوجه به محتويات پرونده ازناحيه پژوهشخواه اعتراض موجه وموثري نسبت به دادنامه پژوهش خواسته به عمل نيامده وموداي گواهي گواهان اقامه شده ازناحيه مشاراليه نيز مثبت ادعانمي باشدمضافابه اينكه اظهارات گواهان معارض كه ازناحيه پژوهشخوانده معرفي شده اندخلاف ادعاي نامبرده رامسلم ميدادبنابراين دادنامه موردپژوهشي كه طبق اصول وموازين قانوني صادرگرديده عيناتائيدو استوارمي گردد"اين حكم موردشكايت فرجامي محكوم عليه قرارگرفته شعبه سوم ديوان عالي كشوربموجب دادنامه مورخ 12/11/43چنين راي داده است "هرچند طبق قسمت دوم ماده 1130قانون مدني هرگاه سوءمعاشرت شوهرنسبت به زن خود تاحدي باشدكه ادامه زنگي زن رابااوغيرقابل تحمل نمايددادگاه مي تواند شوهررابه طلاق مجبوركندولي شهادت شهودفرجامخواه فقط تااين حدحكايت داردكه شوهرفرجامخوانده بازن خودسوءمعاشرت داشته وحكايت نداردكه سوء معاشرت اوبه حدي بوده كه زندگاني زن راغيرقابل تحمل كندخاصه اينكه حكمي كه پيوست پرونده است دلالت داردكه زن ناشزه ودادگاه اورابه تمكين ازشوهر مجبوركرده واگرسوءمعاشرت دربين بوده تنهاازطرف  شوهرنبوده ودرحكم داوران هم كه به وضع طرفين رسيدگي كرده اندمنع مي خوارگي بهردوطرف توصيه شده بنابراين حكم فرجام خواسته كه براجبارشوهربه طلاق صادرگرديده نقض و تجديدرسيدگي به شعبه ديگردادگاه استان اصفهان ارجاع مي شود"شعبه اول دادگاه استان هم پس ازرسيدگي مجددوملاحظه پرونده 38/122 استنادي فرجام خوانده وپرونده اجرائي مربوطه آن بشرح دادنامه فرجامخواسته چنين راي داده است اعتراضات پژوهشي پژوهشخواه واردنيست زيراازمجموع محتويات پرونده وموداي گواهي گواهان اقامه شده چه درمرحله بدوي وچه دراين مرحله و مفادراي داوران ومندجات پرونده هاي مورداستنادچنين مستفادمي شودكه در اثرسوءرفتارزوج اختلافاتي درامرزناشوئي وزندگي مشترك طرفين بروزنموده وچندين سال عملابين آنان جدائي وتفريق واختلاف بوجودآورده است ازفحواي كلام داوران برمي آيدكه بارسيدگي به وضع طرفين براي ايجادحسن تفاهم وتشويق زوج وزوجه به ادامه زندگي نخواسته اندموارداختلاف رادرراي ونظر خودكاملا تشريح نموده به تفصيل بپردازنداماآنچه ازمفادهمين راي مستنبط است اين است روي سخن آنان براي ايجادحسن تفاهم وتغييردررويه گذشته متوجه زوج بوده ودرحقيقت زوج رابه منع بعضي ازاعمال واجباربه پارهاي ازتكاليف متعهد نموده اندازجمله الزام شوهربه پرداخت هزينه لباس كه داوران درراي خود ماهيانه ششصدريال تعيين كرده اندوهمچنين ذكرعدم ممانعت زوج ازاياب و ذهاب زوجه به منزل فاميل خودوبالعكس ومانع نشدن ادامه تحصيل زوجه وخياطي اودرمنزل نشانه آن است كه اعمال مذكورناشي ازشوهربوده واگرسوءرفتاري از زوجه موردنظربودهمانطوري كه زوج رابه تعهداتي مقيدكرده اندنسبت به زوجه نيزبه همين نحوعمل مي كردنددرقسمت استعمال مشروب نيز هرچند در سياق عبارت كلمه طرفين راقيدكرده اندولي اگربه مندرجات پرونده هاي مورد استنادگواهي گواهان واظهارات طرفين دعوي توجه شودمي رساندكه نگراني از استعمال مشروب وعوارض ناشي ازآن هميشه ازناحيه زوجه به زوج نسبت داده شده بودكه علت العلل سوءرفتارشوهرخودرادرهمين كارمعرفي كرده وبالعكس هيچگاه ازناحيه زوج استعمال مشروب به زوجه منتسب نگرديده است وچنين ادعائي نشده عليهذاباتوجه به مراتب فوق ونظرموداي گواهي گواهان اقامه شده ازناحيه پژوهشخواه داين مرحله كه مثبت ادعاي اوبنظرميرسدوباعنايت به اظهارات گواهان معارض كه مويدشهادت شهودقبلي پژوهش خوانده است بنظردادگاه سوءرفتارزوج به حدي كه ادامه زندگي زناشوئي راغيرقابل تحمل ساخته تحقق يافته است وچون به اين كيفيت دادنامه بدوي خالي ازاشكال تشخيص مي شودوعينااستوارمي گردد...)
ازاين حكم وكيل محكوم عليه فرجامخواهي كرده كه جهت رسيدگي به شعبه سوم ديوان عالي كشورارجاع گرديده است وخلاصه اعتراضات فرجامي وكيل فرجام خواه اين است كه حكم فرجامخواسته برخلاف  مواد1133 الي 1136قانون مدني مي باشدتنهاموردي كه درقانون مدني حسب مورد2ماده 1120قانون مذكوربراي الزام زوج به طلاق مي باشدسوءمعاشرت شوهرست به حدي كه ادامه زندگي براي زوج غيرقابل تحمل باشدودرموردمانحن فيه گذشته ازاينكه دليلي برسوءمعاشرت موكل رائه نشده وپرونده ودلايلي مورداستنادواقع گرديده كه كاملامي رسانداز ناحيه موكل به هيچوجه سوءرفتاري نبوده بلكه درتمام مواردحسن نيت داشته و سوءرفتاروناسازگاري ونشوزازناحيه زوجه بوده است استنباط دادگاه استان ازراي داوري بانظريه داوران كاملامغايرت داردازراي داوري سوء معاشرت وناسازگاري فرجامخوانده استفاده مي شودگواهان اقامه شده از ناحيه فرجامخوانده به هيچوجه اظهاراتي كه دليل برسوءرفتارزوج كه زندگي آنهاراغيرقابل تحمل نموده باشدنكرده انددرمقابل گواهان موكل تماما گواهي داده اندكه موكل ازهرحيث وسيله زندگي وآسايش عيال خودرافراهم نموده وبه هيچوجه سوءرفتاري كه مخالف روابط زناشوئي باشدازاوصادرنشده بلكه بالعكس ازناحيه زوجه سوءرفتارعليه موكل شده است ودادگاه استان راي داوري راتفسيرنارواوناصحيح كرده است نقض حكم راخواستارشده است وكيل فرجامخوانده درجواب لايحه فرستاده واستدعاي ابرام حكم فرجامخواسته راكرده است .
چون حكم فرجامخواسته بطوراصراري صادرگرديده براي رسيدگي به هيئت عمومي ديوان عالي كشورفرستاده شده است .
به تاريخ چهارشنبه نهم بهمن ماه يكهزاروسيصدوچهل وهفت هيئت عمومي ديوان عالي كشوربه رياست جناب آقاي عمادالدين ميرمطهري رياست كل ديوان عالي كشوروباحضورنماينده جناب آقاي دادستان كل كشوروباحضور وحضورجنابان آقايان مستشاران شعب ديوان مزبورتشكيل گرديدپس ازطرح و قرائت گزارش پرونده واوراق لازم وكسب نظريه دادسراي ديوانعالي كشور مبني برابرام حكم مشاوره نموده چنين راي مي دهند.

موازين قضائي ،ازانتشارات حسينيه ارشاد(جلد 4) صفحه 332تا337
4