رای وحدت رويه ديوان عالی كشور

تاريخ صدور:  16/11/75
شماره دادنامه :  117

راي شعبه عالي تجديدنظرتعزيرات حكومتي
ايراد و اعتراض محكوم عليه و دفتر رسيدگي به شكايات سازمان تعزيرات حكومتي بر آراي صادره وارد است زيرا برابر ماده 2 قانون تعزيرات حكومتي سال 67 گرانفروشي عبارت است از عرضه كالا ياخدمات به بهاي بيش از نرخهاي تعيين شده توسط مراجع رسمي به طور علي الحساب يا قطعي 000كه منجر به افزايش بهاي كالا يا خدمات براي خريدار گردد و حال آنكه در قضيه مطروحه اتحاديه ، روغن مورد بحث را به تعاوني عامل توزيع نفروخته بلكه به عنوان امانت و براي توزيع در اختيار تعاوني قرار داده تا پس از توزيع بين افراد واجد شرايط ، بن مربوطه را به اتحاديه تحويل و يا عين جنس را مسترد دارد و در قرارداد قيد گرديده كه به خاطر جلوگيري از سوء استفاده احتمالي عامل توزيع و جبران خسارت اتحاديه ، چنانچه از ارائه بن به تعداد لازم ، و يا استرداد عين كالا امتناع نمايد موظف است بهاي بازار آزاد آن را به تشخيص اتحاديه پرداخت نمايد كه ا ين اقدام از لحاظ معاونت سازمان بازرسي و نظارت وزارت بازرگاني نيز مجاز شناخته شده و گرانفروشي محسوب نمي گردد، بنا براين احكام صادره مخدوش است و ضمن فسخ آنها حكم برائت مسئول اتحاديه را صادر و اعلام مي دارد0 مقرر مي دارد دفتر پس از ثبت نتيجه و كسر از آمار پرونده را به مرجع ذيربط ارسال دارد0
رئيس شعبه  محمود شيرج      عضو  عباسعلي زرگر

* سابقه *
تاريخ صدور    :  16/11/75
شماره دادنامه  :  117
مرجع رسيدگي   :  شعبه عالي تجديدنظر تعزيرات حكومتي
هيئت شعبه     :  آقايان محمودشيرج ، رئيس و عباسعلي زرگر،عضو شعبه 
تجديدنظرخواه  :  آقاي داود
تجديدنظرخواسته :  دادنامه هاي شماره 53074/10/74 شعبه اول تعزيرات حكومتي 000 وشماره 237/11/74شعبه تجديدنظرتعزيرات حكومتي 000

گردشكار: به تاريخ 16/11/1375 شمسي در وقت فوق العاده شعبه عالي تجديدنظر تعزيرات حكومتي به تصدي امضاكنندگان زير تشكيل است 0 پرونده كلاسه فوق به انضامام پرونده هاي شماره 1983/74شعبه اول بدوي و 38/74 شعبه تجديدنظر اداره تعزيرات حكومتي شهرستان قزوين مربوط به محكوميت آقاي داود به اتهام گرانفروشي روغن نباتي تحت نظر مي باشد0 ملاحظه مي گردد ستاد اجرايي انصار شهرستان قزوين در تاريخ 11/7/1374 به اداره تعزيرات حكومتي قزوين اعلام نموده در پي شكايت شركت 000 مبني بر اينكه اتحاديه 000 به دليل كسري بن روغناين شركت ، مابه التفاوت روغنها را از قرار هر قوطي 5/4 كيلويي مبلغ 8400 ريال بالاتر از قيمت مصوب دريافت كرده كه با مراجعه به اتحاديه مشخص گرديد بابت 146 حلب روغن 5/4 كيلويي كه بن آن كسر بوده از قرار هرقوطي 8400ريال جمعا" معادل 1226400 ريال بيش از نرخ مصوب دريافت داشته و همين امر درباره شركت 000 نير بابت كسري بن 12 حلب روغن رخ داده كه از آن شركت هم مبلغ 100800 ريال دريافت نموده و جمعا" ببالغ بر 1327200 ريال مرتكب گرانفروشي شده است ، پرونده در شعبه اول تعزيرات قزوين تحت رسيدگي قرار گرفته و از آقاي غلامحسين عضوهيئت مديره شركت تحقيق به عمل آمده اظهار داشته است جهت تسويه حساب اجناس بني كارگران به اتحاديه مراجعه نمودم مسئول اتخاديه بابت 146 حلب روغن كسري بن كارگري به ازاي هر حلب 20000 ريال مطالبه و اقدام به صدور فاكتور نموده و پولش را هم دريافت داشته است 0 اين موضوع مربوط به 2 و يا 3 سال قبل است كه در آن موقع به طور آزاد و به نرخ مصوب فروختم به اميد اينكه امروز در موقع تسويه حساب وجه فروخته شده روغن يا قيمت مصوب فعلي را پرداخت كنم لذا چنانچه اتحاديه مرتكب خلاف گرانفروشي شده باشد درخواست رسيدگي دارم 0 ازآقاي داود بازجويي كردند پاسخ داده است اين اتحاديه هيچ گونه روغني خارج از شبكه توزيع نكرده و يا به فروش نرسانده است ، بلكه مورد فوق مربوط به كسري كالاي بن تعاوني مي باشد0 اتحاديه كالاي بني را به صورت امانت در اختيار توزيع كننده قرار مي دهد و برابر قرارداد عامل توزيع بايستي در مقابل آن بن كالاي اساسي را كه بين كارگران مربوط توزيع نموده تحويل دهد و يا عين كالا رابه اتحاديه برگرداند تعاوني 000 نه بن مربوط به روغن را تحويل داده و نه روغنها را برگشت داده است 0 بنابراين بر اساس قرارداد منعقده فيمابين اتحاديه و تعاوني اتحاديه قيمت آزاد روغن را به عنوان خسارت وارده دريافت نموده است و چنانچه تعاوني اصل كالا را تهيه و به اتحاديه برگرداند وجه آن محاسبه و مسترد خواهد شد0 ضمنا" با توجه به نامه شماره 2316299/6/74 سازمان بازرسي و نظارت كه فتوكپي آن تقديم مي گردد، به اتحاديه اجازه داده است كه مطابق قرارداد فيمابين عمل نمايد0 بنابراين اتحاديه برابر مجوز مزبور اقدام نموده و مرتكب خلاف گرانفروشي نشده است ، معاونت سازمان بررسي و نظارت بر قيمت توزيع وخدمات وزارت بازرگاني طي نامه هاي شماره 2216299/6/24622874/12/74 به اداره تعزيرات حكومتي قزوين اعلام داشته ضمن ارسال تصويرنامه اتحاديه مركزي تعاونيهاي مصرف كارگران به اطلاع مي رساند در كليه مواردي كه اتحاديه ها تعاونيها و000 كالاهاي سهميه بندي شده را با نرخ دولتي به عاملين توزيع تحويل مي نمايند تا بر اساس شرايطي ( در قبال دريافت بن ، كوپن ، حواله و 000) به متقاضيان واجد شرايط واگذار مي گردد به منظور جلوگيري از تخلفات عاملين توزيع و كاهش سوءاستفاده آنان مبادرت به اخذ ضمانت نامه و يا برقراري جريمه مي نمايند تادرصورت عرضه خارج از ضوابط ضمن تنبيه عامل متخلف از محل مبالغ وصول شده امكان خريد كالا از بازار آزاد و جايگزين نمودن سهميه هاي ضايع شده فراهم گردد كه در حال حاضر در سيستم توزيع كالاهاي كوپني جريمه اي معادل 2/1 برابر قيمت آزاد كالا از عاملين متخلف وصول مي گردد،لهذا اقدام اتحاديه در اين زمينه گرانفروشي مصوب نمي گردد0 شعبه اول تعزيرات قزوين عمل متهم را گرانفروشي محسوب و طي دادنامه شماره 53074/10/74 مسئول اتحاديه را به استنادبند((د)) ماده 2 قانون تعزيرات حكومتي به پرداخت مبلغ 2654400 ريال جريمه نقدي معادل دو برابر ميزان گرانفروشي محكوم نموده است 0 محكوم عليه با راي صادره اعتراض نموده ولي راي بدوي طي شماره 237/11/74 در شعبه تجديدنظر تاييد گرديده است 0 محكوم عليه به استناد به قرارداد فيمابين و اظهارنظر معاونت سازمان بازرسي و نظارت وزارت بازرگاني شرحي به مقام محترم وزارت دادگستري و رياست سازمان تعزيرات نوشته و به آراي صادره اعتراض كرده است 0 رياست سازمان قضيه را جهت بررسي و اظهارنظر به دفتر رسيدگي به شكايات سازمان ارجاع ، و كارشناس سازمان پس از تشريح جريان پرونده چنين اظهارنظر كرده است :
1 مفاد قرارداد فيمابين طرفين نافذ مي باشد0
2 هدف از تنظيم قرارداد حفظ حقوق تعاوني و جلوگيري از سوء استفاده عاملين مي باشد0
3 اقدام تعاوني مبتني بر دستورالعمل اتخاديه تعاوني درمركز بوده است لذا معتقدم اقدام تعاوني قزوين در اخذ وجه از عامل توزيع برابر مفاد قرارداد در قالب گرانفروشي نگنجيده و پرونده قابل طرح در شعبه عالي تجديدنظر است 0 براساس اين نظريه پرونده به نر مقام محترم وزارت دادگستري رسيده و معظم له به اين شعبه ارجاع فرموده اند0 شعبه پس از بررسي اوراق پرونده ختم دادرسي را اعلام و به شرح زير مبادرت به صدور راي مي نمايد0

مرجع :
كتاب مجموعه كامل قوانين ومقررات تعزيرات حكومتي
تهيه وتنظيم ازمحمدجوادفتحي ، نشردادگستر،چاپ اول ،تابستان 1376

62