رای وحدت رويه ديوان عالی كشور

سئوال : باتوجه به مواد367و495قانون مجازات اسلامي مصوب 1370 نحوه تعييم ارش چگونه بايدبعمل آيدوچه كسي رابايدبعنوان كارشناس جهت تعيين ارش انتخاب نمودودرصورت صدورحكم به پرداخت ارش آيامتضرر ازجرم ميتوانددادخواست ضرروزيان تقديم نمايديانه ؟وآياهزينه رفت وآمدشاكي بمراجع انتظامي وقضائي ميتوان بعنوان خسارت محسوب نمود ياخير؟وپرداخت ارش بانرخ دولتي است ياآزاد؟ومنظورازخسارت مذكور درماده 495 چيست ؟

شماره وتاريخ نظريه : 10264/157/10/1371

نظريه اداره حقوقي قوه قضائيه
1 تعيين ارش طبق مادتين 367و495قانون مجازات اسلامي بادرنظر گرفتن ديه كامله انسان ونوع وكيفيت جنايت است كارشناس براساس ديه كامله انسان ياديه كامل عضوي كه براي آن ارش تعيين ميشود ميزان خسارت وارده راتعيين واعلام نمايد.
2 كارشناس كه ارش راتعيين مي نمايدبايداطلاع كافي ازفيزيولوژي بدن انسان وكالبد شكافي وبهرحال استخوان بندي داشته باشد و پزشك است كه اين خصوصيات رادارد.بنابراين دادگاه ميتوانداز پزشك قانوني ياپزشك متخصص آزادوباتوجه بماده 13قانون بازسازي كارشناسان صالح باخصيصه فوق هرچندكه رسمي نباشداستفاده كند 3 درصورتيكه حكم به پرداخت ديه (ارش )صادرگردد.ديگرمطالبه ضرر وزيان ناشي ازجرم موردنخواهدداشت ولي درموارديكه ضروزيان مورد مطالبه مربوط به نفس ياعضونباشدمطالبه آن بلااشكال است .
4 هزينه رفت وآمدشاكي بمراجع قضائي وانتظامي جهت تعقيب امر كيفري رانميتوان خسارت تلقي وتحت اين عنوان مطالبه نمود.
5 ارش باتوجه به ديه كامله انسان ونوع جنايت ودرنظرگرفتن ماده 297 قانون مجازات اسلامي صورت تراضي طرفين ياتعذرامور ششگانه درماده مذكوراست لذادرنظرگرفتن نرخ دولتي ياآزادمنتقي بنظرميرسد.
6اظهارنظركارشناس به تعيين به نسبت ديه كامله درموردجراحات ازمصاديق تعيين ميزان خسارت مذكوردرماده 495 قانون مجازات اسلامي است .

مرجع :
كتاب نظريات اداره حقوقي قوه قضائيه درزمينه مسائل كيفري
ازسال 1358 تاسال 1371
جلداول ، چاپ روزنامه رسمي كشور، بهارسال 1373
تهيه وتنظيم : غلامرضاشهري و سروش ستوده جهرمي

107