رای وحدت رويه ديوان عالی كشور

بتاريخ : 31/7/79        پرونده كلاسه :   78/1981ك
شماره دادنامه :  216-31/2/79
مرجع رسيدگي   : شعبه 414 دادگاه عمومي تهران
شاكي : آقاي عزير ... با وكالت آقاي مهدي اميني
متهم آقاي ناصر ... با وكالت آقاي محمود مهدوي
اتهام : جعل و استفاده از چك مجعول
گردشكار: شاكي شكايتي بخواسته فوق عليه متهم بالا تقديم داشته كه پس از ارجاع باين شعبه و ثبت به كلاسه فوق و جري تشريفات قانوني در وقت مقرر دادگاه بتصدي امضاء كننده زير تشكيل است و با توجه به محتويات پرونده ختم رسيدگي رااعلام و بشرح زير صدورراي مينمايد

راي دادگاه
در خصوص اتهام آقاي ناصر  .... فرزند محمد اسماعيل آزاد با توديع وثيقه داير به سرقت يكفقره چك بشماره 785815-1/6/77 عهده بانك ملت و جعل و استفاده از چك مجعول كه برابر دادنامه 627 الي 125-13/2/76 محكوميت حاصل نموده بود و شعبه سي وپنجم ديوانعالي كشور در پي اعتراض متهم به آراء مذكور و بلحاظ نقص تحقيقاتي آراء را نقص و جهت رسيدگي مجدد باين شعبه دادگاه اعاده نموده اند دادگاه پس از انجام تحقيقات مجدد واستماع شهادت شهود بشرح صورتجلسه تنظيمي مورخه 21/2/79 و بررسي اوراق و محتويات پرونده موارد زير را مدنظر قرار ميدهد:
1- آقاي ناصر  .... چه درجريان تحقيقات اوليه و چه در جريان تحقيقات بعدي بعمل آمده خود را مالك سه دانگ شركت برونل بشماره ثبت 15995 دانسته و در جهت اثبات ادعاي خود به فتوكپي مدركيه اي استناد نموده است كه در قبال خروج خود از شركت مذكور اصل آنرا به موقع خروج از شركت به آقاي عزير  .... مسترد نموده است و در مقابل اين خروج يكفقره چك بمبلغ 000/000/000/2 ريال و بشماره 785815 مورخ 1/6/77 دريافت نموده است و اعلام داشته است كه هم چك و هم فتوكپي استنادي به خط وامضاء عزير  .... تحرير و نگارش شده است كه اين ادعا آقاي  .... شديدا" مورد انكار و تكذيب عزير  .... قرار گرفته و ادعاي جعليت آنها را نموده اند كه دادگاه جهت كشف حقيقت جلب نظر كارشناسان خط دادگستري بعمل آورده كارشناسان بشرح نظريات مفصل و مضبوط در پرونده اعلام داشته اند كه :
 1- خطوط متن چك عليرغم تشابه ظاهري با خطوط آقاي عزيز  .... با توجه به مكث و توقف قلم در خطوط اين تشابه ناشي از شبيه سازي نبوده با توجه به اختلافات اساسي در ويژگيهاي فردي تحرير از سوي آقاي  .... تحرير نگرديده است (منتفي)  و با توجه به اختلافات رنگ جوهر امضاء و متن ومحل استقرار قسمت انتهائي حواله كرد امضاء مقدم بر متن وجود داشته است وبا توجه به جمع بندي نتايج حاصله چك با استفاده از سفيد امضاء تكميل و تنظيم گرديده است
 2- فتوكپي مدركيه نيز با خطوط استكتابي آقاي  .... داراي اختلافات در ويژگي تحرير حروف كلمات پرتابها و نقطه گذاريها با يكديگر مطابقت ندارد (منفي ) بنابراين نوشتجات آقاي  .... شبيه سازي شده است
 2- آقاي  .... در جريان تحقيق اعلام داشته است در سال 78 هنگام خريد سهام شركت برونل مبلغ 000/000/80 ريال را سرمايه گذاري نموده و با اين مبلغ سرمايه مالك ششدانگ شركت مذكور شده آقاي  .... نيز مبلغ 000/000/100 ريال سرمايه گذاري نموده است
 3- صرفنظر از اينكه آقاي  .... هيچگونه دليل ومدركي كه حاكي از سرمايه گذاري در جهت خريد سهام شركت برونل باشد ارائه ننموده است تنها اعلام كرده كه قسمتي از مبلغ سرمايه گذاري بصورت پول رايج كشور و قسمتي نيز بصورت دلار و در دفعات مختلف به  .... پرداخت كرده است كه بنا به اعلام طرفين اولا"75% از سهام شركت خريداري شده و منتقل گرديده است و به 100% سهام ثانيا" تمامي سهام خريداري شده برابر پاسخ استعلام واسطه از سازمان ثبت شركتها به آقاي عزيز  .... منتقل گرديده است و آقاي  .... تنها بعنوان بازرس شركت مذكور ياد شده و اشاره اي باينكه وي نيز از صاحبان سهام شركت باشد نگرديده است.
3- بر فرض پذيرش ادعاي  .... در سرمايه گذاري جهت خريدسهام با توجه بميزان سرمايه گذاري طرفين و خريد سهام شركت آنهم به ميزان 75% سهام و قابل قبول بنظر نميرسد كه آقاي  .... با سرمايه گذاري كمتر مالك سه دانگ شركت (50 سهام ) شده باشد و سهم متعلق به آقاي  .... با سرمايه گذاري بيشتر5/1 دانگ شركت يعني 25% سهام شركت باشد.
4- برابر اعلام آقاي  .... عمده سرمايه شركت شامل دفتركار و قطعه زميني به مساحت 1800 مترواقع در خيابان وليعصر بالاتر از پارك ساعي بوده كه بمبلغ 108 ميليون تومان خريداري نموده اند و مبلغ پرداختي به فروشندگان تنها هيجده ميليون تومان كه مبلغ 000/000/90 ميليون تومان بابت الباقي ثمن معامله و مطالبات فروشندگان باقيمانده است كه با توجه به فروش دفتر شركت و نيز انتقال رسمي سهام شركت بنام خريداران چرا با گذشت بيش از ده سال از انجام معامله فروشندگان اوليه شركت مطالبات خود كه قسمت اعظم و ثمن معامله بوده را درخواست نكرده و نسبت به آن هيچ گونه ادعائي ننموده اند
 5- شهادت شهود صرفنظر از اينكه شهود تعرفه شده رابطه نسبي وسببي نزديك باطرفين پرونده و بلااخص آقاي  .... داشته اند همگي بعدم مشروعيت چك مذكور در نزد آقاي  .... واينكه چك از كيف عزيز  .... توسط وي برداشته شده است شهادت داده اند و اظهار داشته اند كه اين مطلب بلحاظ اعتماد و اطميناني كه آقاي  .... به آنها داشته است صراحتا" اعلام نموده است.
 6- متهم هيچگونه دليل و مدرك موجه و مدللي كه حاكي از مشروعيتش در تحصيل چك ادعائي باشد ابراز ننموده و تمامي اظهار نظر بر منباي يك سري ادعا بوده و بدون اينكه اين ادعا اساس و منشاء موجه داشته باشد بنابراين با التفات بمراتب دادگاه بمراتب دادگاه بزهكاري آقاي ناصر  .... محرز ومسلم دانسته اما نظر به اوضاع و شرايط و سن وسال متهم دادگاه ويرا مستحق تخفيف دانسته و با انطباق عمل وي با مواد 661 و 536 قانون مجازات اسلامي و بلحاظ قرار دادن مواد 23 و 16 قانون مرقوم از حيث سرقت چك به پرداخت مبلغ 000/000/1 ريال (يك ميليون ريال ) جزاي نقدي بدل از حبس از شلاق و از جهت جعل چك واستفاده از آن بپرداخت مبلغ 000/000/10 جراي نقدي و بنفع صندوق دولت محكوم مي نمايد ودر خصوص اتهام عزير  .... به صدور يك فقره چك بلامحل با توجه به نظريه هاي كارشناسان خط رسمي دادگستري و بلحاظ عدم احراز وقوع بزه منتسب بوي دادگاه با توجه به اصل برائت و مستندا" به اصل 37 قانون اساسي راي بر برائت وي صادر و اعلام ميدارد و در خصوص دادخواست مدعي خصوصي آقاي ناصر  .... بطرفيت خوانده آقاي عزير  .... دائر به مطالبه مبلغ 000/000/000/2 ريال وجه چك شماره 785815 مورخ 1/6/76 با احتساب هزينه دادرسي نظر باينكه خوانده بشرح فوق و در خصوص چك مذكور برائت حاصل نموده است و مديون بودن وي محرز نگرديده است دادگاه با غير ثابت تشخيص دادن دعوي خواهان حكم به بطلان آن صادر و اعلام ميدارد راي صادره حضوري بوه و ظرف 20روز پس از ابلاغ  قابل اعتراض در ديوانعالي كشور ميباشد.
رئيس شعبه 414 دادگاه عمومي تهران - احمدي


شماره دادنامه :   462
تاريخ رسيدگي  : 10/9/1379
مرجع رسيدگي   : شعبه 25 ديوانعالي كشور
هيئت شعبه     : آقايان دكتر احمد هاشمي - حبيب الله صابري مستشار0
موضوع         : تجديدنظرخواهي از دادنامه شماره 216-21/2/1379 صادره از شعبه 414 دادگاه عمومي تهران 
تجديدنظرخواه  : آقاي ناصر  .... با وكالت آقاي محمود مهدوي وكيل پايه يك دادگستري 
تجديدنظرخوانده : آقاي عزير  .... با وكالت آقاي مهدي اميني وكيل پايه يك دادگستري 

خلاصه جريان امر:
پيرو گزارش مورخ 7/11/1378 و دادنامه شماره 7/11/1378 صادره از اين شعبه پرونده مجددا" به شعبه محترم اعاده و شعبه مرقوم حسب مندرجات راي صادره از اين شعبه به موضوع رسيدگي و آخرالامر طي دادنامه شماره 216-21/2/1379 تجديدنظرخواسته خلاصتا" بشرح زير راي صادر نموده است.
اولا": از نقطه نظر كيفري دادگاه محترم صادر كننده حكم در خصوص اعلام بزه سرقت و جعل و استفاده از سند مجعول اتهام وارده بر آقاي ناصر  .... دائر بر سرقت و جعل و استفاده از سندمجعول كه يك فقره چك مورد دعوي است را ثابت دانسته النهايه متهم را مشمول ارفاق تشخيص و با انطباق اعمال ارتكابي از ناحيه متهم بر مواد661 و 536 قانون مجازات اسلامي و با رعايت مواد 16 و22 قانون مجازات اسلامي مشاراليه را از نقطه نظر ارتكاب سرقت به پرداخت يك ميليون ريال جزاي نقدي بدل از حبس و شلاق و از نقطه نظر ارتكاب جعل و استفاده از سند مجعول نيز بپرداخت پنج ميليون ريال 5000000 ريال جزاي نقدي محكوم نموده است.
همچنين دادگاه محترم صادر كننده حكم در خصوص اعلام بزه صدور چك بلامحل ، بشرح در راي صادره ارتكاب بزه صدور چك بلامحل رااحراز ننموده و باعنايت به اصل 37 قانون اساسي و رعايت اصل برائت بلحاظ عدم احراز وقوع بزه در خصوص اتهام آقاي عزير  .... داير بر صدور يك فقره چك بلامحل شماره 785815-1/6/77 بانك ملت به مبلغ دو ميليارد ريال 000/000/000/2 ريال حكم برائت صادر و اعلام نموده است.
ثانيا" : در مورد دعوي ضرر و زيان مدعي خصوصي آقاي ناصر  .... خواهان عليه خوانده آقاي عزير  .... بخواسته مطالبه وجه چك مرقوم و خسارات مربوطه دادگاه دعوي مطروحه را حسب اوراق پرونده ثابت ندانسته و حكم به بطلان دعوي خواهان صادر و اعلام نموده است.
آقاي ناصر  .... از حكم صادره درخواست تجديدنظر نموده است. پرونده جهت رسيدگي به ديوانعالي كشور ارسال و باين شعبه ارجاع شده است. لوايح مفصل تجديدنظرخواه در موقع صدور راي عينا" قرائت خواهد گرديد.
هيئت شعبه در تاريخ بالا تشكيل گرديد. پس از قرائت گزارش عضو مميز و اوراق پرونده و اخذ نظريه داديار محترم ديوانعالي كشور دائر بر اقدام و راي شايسته ومشاوره لازم بشرح آتي مبادرت بصدور راي مينمايد.

راي
با عنايت به محتويات پرونده از ناحيه تجديدنظرخواه ايراد و اعتراض موثري كه نقض دادنامه تجديدنظرخواسته را ايجاب نمايد بعمل نيامده است و دادنامه مارالذكر كه در قسمت كيفري و در خصوص محكوميت آقاي ناصر  .... در خصوص بزه هاي سرقت و جعل و استفاده از سند مجعول با عنايت به دلايل ومدارك و قرائن وامارات موجود در پرونده اصدار يافته و در مورد اتهام آقاي عزير .... دائر بر صدور يك فقره چك بلامحل با عنايت به اصل برائت و بعلت عدم احراز وقوع بزه منجر به برائت متهم گرديه و در بخش حقوقي نيز بعلت عدم احراز ثبوت دعوي خواهان حكم به بطلان دعوي صادر شده بشرح معنونه و مندرجه در آراء صادره حكم تجديدنظر خواسته وفق مقررات و موازين قانوني اصدار يافته است 
النهايه نظر باينكه در متن حكم صادره در خصوص رعايت مقررات تعدد جرم ماده 47 قانون مجازات اسلامي از قلم افتاده است لذا با قيد ماده 47 قانون مجازات اسلامي در متن حكم صادره و باامعان نظر به اين مطلب ونظر باينكه در حدود تجديدنظر خواهي بعمل آمده نيز ايراد و اشكالي بر دادنامه تجديدنظر خواسته مشهود وملحوظ نيست لذا راي مارالذكر در هر دو قسمت كيفري و حقوقي نتيجتا" ابرام مي گردد.