رای وحدت رويه ديوان عالی كشور

شماره پرونده  :  13/1458/22
رديف : 78/23 هيئت عمومي
تاريخ رسيدگي  : 10/2/1376
شماره دادنامه  : 76/58/22
تجديدنظرخواه  : اداره اوقاف وامور خيريه شهرستان بهشهر
تجديدنظرخوانده : آقاي غلامعلي شجري
تجديدنظرخواسته : دادنامه شماره 31/4/76 صادره از شعبه سوم دادگاه عمومي نكاء
تاريخ ابلاغ دادنامه به تجديدنظرخواه : 13/6/76
تاريخ وصول دادخواست تجديدنظر- حسب اعلام دفتر شعبه دادگاه بدوي در موعد است 0
مرجع رسيدگي : شعبه بيست ودوم ديوانعالي كشور
هيئت شعبه   : آقايان محمود شيرج - محمدحسين ايماني عضومعاون

خلاصه جريان پرونده :
اداره اوقاف وامور خيريه شهرستان بهشهر بطرفيت آقاي غلامعلي شجري دادخواستي بخواسته اعتراض به ثبت خوانده و درخواست صدور حكم به احراز وقفيت بشرح دادخواست مقوم به مبلغ 24550 ريال تقديم داشته وتوضيح داده است به موجب وقفنامه مورخ 1310هجري قمري مرحومه نوابه خانم تمامت يكدانگ از ششدانگ قراء-آيلو- نارنج باغ - چاله پل - صغير محله (بخش قره طغان بهشهر) را وقف عام نموده وساليات دراز عمل به وقف شده مدارك عديده موجود پيوست دادخواست تقديم كارپردازان رضاشاه كبير املاك منطقه رااز جمله سهام موقوفه را تصاحب و تملك نموده اند با تعقيب متوليان موفق به استرداد و تحويل و تحول شده تقاضاي ثبت موقوفه را نموده اندكه مواجه بااعتراض بانو منيره طاهري شده اند وبااستفاده از جو موجود بانوي معترضه موفق باخذ حكم بنفع خود شد است در اجراي قانون اصلاحات اراضي كليه اراضي قراء فوق الذكر به زارعين صاحب نسق انتقل داده شده با تصويب ماده واحده قانون ابطال اسناد و فروش رقبات آب واراضي موقوفه كه بدون مجوز شرعي بفروش رسيده واسناد از درجه اعتبار ساقط است اين اداره بطرفيت اداره خدمات كشاورزي شهرستان بهشهر دادخواست تقديم و منتهي بصدور دادنامه شماره 34/2/1367 دائر بر احراز و احياء وقف گرديده كه با اعتراض اداره خدمات كشاورزي دادگاه تجديدنظرمدني خاص تهران باستناد بند2 ماده 198 قانون آئين دادرسي مدني قرارعدم استماع دعوي صادر نموده است اينك چون خوانده دعوي مساحت 297 مترمربع از فوق را در تصرف و استيفاء منفعت مينمايد ضمن اعتراض بدرخواست ثبت خوانده صدور جكم و احراز وقفيت يكدانگ از ششدانگ قطعه زمين نامبرده مورد استدعا است دادگاه حقوقي 2 مستقل نكاء با تعيين وقت ودعوت طرفين ووصول لايحه از ناحيه خواهان با معرفي نماينده كه بشماره 7071-15/8/69 ثبت شده و با حضور خوانده وقرائت لايحه خواهان خوانده اظهار داشته ادعاي خواهانرا قبول ندارم حدود10 سال است تا كنون صحبت وقفيت نبوده و سالها زمين در تصرف پدرم بوده تقاضاي رد دعوي را دارم دادگاه در تاريخ 14/8/70 در وقت فوق العاده باستناد بند2 ماده 3 لايحه قانوني دادگاه مدني خاص قرارعدم صلاحيت بصلاحيت دادگاه مدني خاص بهشهر صادر نموده و با ارسال پرونده و ارجاع به شعبه 3 و تعيين وقت و دعوت طرفين در تاريخ 5/10/72 باستناد ماده 4 لايحه قانوني مدني خاص و بلحاظ اينكه محل وقوع ملك و آدرس خوانده در حوزه قضائي نكاء است قرار عدم صلاحيت بصلاحيت دادگاه مدني خاص نكاء صادر كرده است وبااعاده پرونده دادگاه عمومي نكاء شعبه اول باتعيين وقت و دعوت طرفين و وصول لايحه از ناحيه اداره خواهان بشماره 2234-17/4/74 نموده با اظهار نظر باينكه خوانده وجود وقف را نپذيرفته و خواهان هم دليلي بر عمل كردن به وقف ارائه نداده و صرف استناد صورت جلسه تحويل و تحول نمي تواند مويد عدم بوقف باشد و اينكه بانومنيره طاهري گلباري به تقاضاي ثبت متوليان اعتراض نموده و موفق به دريافت حكم بهنفع خود گرديده و بعنوان ملك بلامنازع در اختيار وي قرار گرفته و مدلول فتوكپي دادنامه فرجامي 1045-15/5/73 و فتوكپي پاسخنامه شماره 29461-19/10/73 اداره ثبت اسناد بهشهر و توضيحات مورخ 13/10/73 نمايند اداره خواهان مويد اين امر است كه با صدور سند رسمي وقف باطل گرديده و بانوي معترضه برابرسند رسمي شماره 61-12-25/4/42 دفتر52 نكاء يكدانگ مورد حكم را به انضمام مورد تقاضاي ديگر مجموعا" دو دانگ و26 سير انتقال از 240 سير ششدانگ پلاك مرقوم (57اصلي ) به وزارت كشاورزي واصلاحات ارضي منتقل نموده و اداره مزبور هم به زارعين صاحب نسق واگذار و اسناد صادره اصلاحات ارضي مشمول ماده واحده قانون ابطال اسناد و فروش نميباشد. نهايتا" با عدم احراز وقفيت حكم به رد دعوي اداره خواهان صادر نموده است كه با اعتراض و تجديدنظرخواهي اداره خواهان پرونده باين شعبه (22) ارجاع در تاريخ 10/2/76 رسيدگي و با قبول اعتراضات اداره تجديدنظرخواه بشرح دادنامه 5876/22-10/2/76 صادره از اين شعبه كه بصورت اجمالا" ذيلا" بيان ميگردد دادنامه تجديدنظر خواسته نقض و رسيدگي مجدد به شعبه همعرض ارجاع گرديد. اولا" از جمله مستندات اداره خواهان دادنامه شماره 34-4/2/67 صادره از دادگاه مدني خاص بهشهر كه بر وقفيت يكدانگ مشاع پلاك مورد بحث صادر شده واقتضاء داشته دادگاه جهت احراز محل وقف قرار معاينه محل با جلب نظر كارشناس خبره صادر نمايد ثانيا" بصرف انكار خوانده نسبت به وقفيت موضوع خواسته دادگاه دعوي مطروحه را اختلاف در وقفيت تلقي نتيجتا" درقبال دادنامه شماره 34-4/2/67 دادگاه مدني خاص دادنامه تجديدنظرخواسته را متعارضا" صادر نموده ثالثا" در مندرجات پاسخنامه اداره ثبت اسناد بهشهر كه سابقه اي از وقف را اعلام نداشته اشعاري هم بر ملك طلق بودن كل شششدانگ قراء مورد بحث ندارد بلكه اسنادمالكيت مورخ 18/11/1315 و25/2/1328 كه بنام رضا پهلوي و محمدرضا صادر شده را اعلام كرده كه همين امر هم پايه واساس صدور دادنامه تجديد نظرخواسته گرديده در حاليكه با تصويب ماده واحده قانون ابطال اسناد و فروش رقبات و اراضي موقوفه مصوب 28/1/62 فاقد وجاهت است و با فرض لزوم رسيدگي مجدد نسبت به وقفيت بايد طبق مقررات اخيرالتصويب اقدام ميگرديد رابعا" دادگاه طي استدلالهائيكه در جهت اثبات عدم وقفيت اعلام داشته كيفيت مدافعات نماينده خواهان و عدم ارائه مستندات ومدارك در حاليكه كليه مدارك ومستندات پيرو دادخواست تقديم شده وكليه حقايق و وقاعي در آنها مطرح وهيچ موضوعي كتمان نشده است 0 واينكه اسناد صادره اصلاحات اراضي مشمول ماده واحده قانون ابطال اسناد فروش رقبات نميباشد مخالف صريح مقررات قانوني وشرعي است خامسا" تعيين ميزان سند رسمي صلح شماره 23467-14/1/1330 دفترخانه 23 ساري كه دو دانگ و26 سيراست تعارضي بايكدانگ وقفي ندارد بجهات مذكور دادنامه تجديدنظر خواسته نقض و رسيدگي مجدد به شعبه همعرض محول گرديد پس ازاعاده پرونده ارجاع به شعبه سوم دادگاه عمومي نكاء شعبه مرقوم در تاريخ 29/4/76 با ملاحظه محتويات پرونده و همچنين پرونده 65/29 دادگاه مدني خاص بهشهر و دادنامه هاي صادره ازدادگاههاي نخستين و تجديدنظر در مورد استرداد املاك بشماره هاي 24/1359و28/85 كه بصاحبان حق مسترد گرديده و با لحاظ اجراي قانون اصلاحات ارضي روستاها كه به زارعين صاحب نسق واگذار گرديده و با توجه به پاسخنامه اداره ثبت اسناد و املاك بهشهر و مندرجات فتوكپي دادنامه 1054-15/5/37 كه درمقام تاييد دادنامه 225 صادره ازشعبه سوم دادگاه استان تهران صادر شده كه در رابطه با قبول اعتراض بانو منيره طاهري نسبت به تقاضاي ثبت متوليان ميباشد نهايتا" دادگاه با تهيه گزارش از مجموع مطالب ذكرشده كه مبادرت بصدور دادنامه شماره 199-31/4/76 نموده دعوي اداره خواهانرا بخواسته اعتراض به ثبت خوانده و صدور حكم به احراز وقفيت فاقد وجاهت قانوني تشخيص حكم به بطلان آن صادر نموده پس از ابلاغ درمهلت قانوني اداره اوقاف از دادنامه صادره تجديدنظرخواهي بعمل آورده و با تكميل پرونده و ارسال بدفتر ديوانعالي كشور و ارجاع باين شعبه (22) كه مندرجات دادخواست تجديدنظرخواه و اوراق پيوست هنگام شور مورد ملاحظه و قرائت خواهد شد.
هئيت شعبه در تاريخ بالا تشكيل پس از قرائت گزارش محمد حسين ايماني عضو معاون ومشاوره بشرح ذيل راي صادر مينمايد.
راي : نظر باينكه دادنامه تجديدنظرخواسته بر مبناي علل و اسباب و استدلالهائي صادر شده كه دادنامه صادره از شعبه اول دادگاه عمومي نكاء صادر گرديده راي صادره اصراري تشخيص باستناد بندج ماده 24 قانون تشكيل دادگاههاي عمومي وانقلاب پرونده بايد در هيئت عمومي شعب حقوق ديوانعالي كشور مطرح شود مقرر است دفتر پرونده بدفتر هيئت عمومي ديوانعالي كشورارسال گردد.