رای وحدت رويه ديوان عالی كشور

تاريخ رسيدگي : 26/2/72 شماره دادنامه: 96/3
مرجع رسيدگي : شعبه سوم ديوان عالي كشور
خلاصه جريان پرونده:
در تاريخ 3/5/68 بانو… دادخواستي به طرفيت آقاي … به خواسته استرداد جهيزيه خود طبق سياهه موجود به شعبه 62 دادگاه حقوقي تهران تسليم و اظهار داشته من همسر خوانده بوده و حدود يك ماه پيش از او طلاق گرفته ام طبق صورت پيوست اموالي را به عنوان جهيزيه به منزل ايشان برده ام و صورت به امضاء شهود نيز رسيده است اكنون از تحويل جهيزيه امتناع مي ورزد تقاضاي صدور حكم به شرح فوق دارد بهاي خواسته مبلغ 1500000 ريال تعيين شده خواهان متعاقباً بهاي خواسته مبلغ 15 ميليون ريال افزايش داده و دادگاه به همين لحاظ به صلاحيت دادگاه حقوقي يك تهران قرار عدم صلاحيت صادر و پرونده را ارسال نموده كه به شعبه 15 دادگاه مرقوم ارجاع و به كلاسه 68/211 به ثبت رسيده خواهان در جلسه دادرسي توضيح داده اقلام جهيزيه همان است كه در صورت پيوست مندرج است ما تبريزي هستيم و بين ما رسم نيست كه صورت جهيزيه را به امضاء داماد برسانيم جهيزيه من بدون اخذ رسيد تحويل داماد شده و عده اي گواه دارم كه عندالاقتضاء معرفي خواهم كرد و پرونده طبق كلاسه 67/18 و 64/874 دادگاه مدني خاص نيز مورد استناد است. خوانده ضمن تكذيب دعوي خواهان پاسخ داده با ملاحظه مداركي كه خواهان به عنوان رسيد تقديم نموده معلوم مي شود هر يك داراي تاريخ جداگانه اي است رسيد مورخه 3/2/68 مربوط به خريد مبل صورت حساب به نام پدر خواهان با شخص ايشان نيست و معلوم نيست به چه اعتباري جزء مدارك منظور شده اصولاً با توجه به وضع مالي خانواده ايشان ممكن نيست قادر به دادن15ميليون ريال جهيزيه به دخترشان باشند.ايشان جهيزيه اي به منزل من نياورده و چيزي تحويل نداده و تقاضاي دعوي را دارد. دادگاه پرونده هاي مورد استناد را مطالبه و ملاحظه و از گواهان خواهان تحقيق و سرانجام به صدور حكم محكوميت خوانده به استرداد اقلام جهيزيه به شرح صورت پيوست دادخواست اظهار عقيده مي نمايد و اين شعبه در مقام رسيدگي به اعتراض خوانده به موجب دادنامه شماره108/3ـ 29/2/70 نظر به اينكه معترض منكر تعلق اثاثه مندرج در صورت مجلس تامين دليل به خواهان شده و گواهان در اين خصوص معرفي كرده و اقتضاء دارد دادگاه از شهود معارض نيز تحقيق و به وسايل مقتضي اقلام واقعي جهيزيه را با قدر متيقن قيمت معلوم و سپس مبادرت به صدور حكم نمايد لذا نظر متخذه را تنفيذ ننموده و پرونده را جهت رفع نقص اعاده داده است. پس از وصول پرونده خوانده تعدادي از گواهان خود را به دادگاه معرفي نموده كه از آنان تحقيق به عمل آمده و از معرفي سايرين عجز كرده است آقاي … وكيل دادگستري به وكالت از خواهان در اين مرحله وارد دعوي شده و در توجيه ادعاي موكل خود مطالبي عنوان كرده است در تاريخ 19/1/71 كفايت رسيدگي اعلام و خلاصتاً به شرح زير مبادرت به صدور رأي شده است، با توجه به عرف و آداب و رسوم جاري بين عامه بعيد به نظر مي رسد كه زني هنگام ازدواج هيچگونه جهيزيه اي به منزل زوج نبرد و خوانده در لايحه اوليه نه تنها منكر ادعاي خواهان نشده بلكه ضمن اقرار تلويجي به تحويل جهيزيه به قيمت تعيين شده براي اقلام مختلف جهيزيه و اينكه پدر مشاراليها توانائي تهيه اين مقدار جهيزيه را ندارد معترض و متمسك شده و صورت جلسه مورخه 22/6/67 اجرائي مربوط به پرونده كلاسه 67/840 دادگاه مدني حاكي است كه هنگام مراجعه به مامورين به محل زندگي مشترك به طرفين اقلامي از جهيزيه در آنجا مشاهده شده از طرفي شهود كه در موقع حمل جهيزيه و چيدن آن در منزل حضور داشته اند با ملاحظه سياهه پيوست تصديق كرده اند كه خواهان آن اقلام را به عنوان جهيزيه به منزل خوانده برده و گواهي آنان براي دادگاه مفيد قطعي و يقين است و خواهان آن اقلام را به عنوان جهيزيه به منزل خوانده برده و گواهي آنان براي دادگاه مفيد قطعي و يقين است و گواهان معرفي شده از سوي خوانده راجع به ادعاي وي و كميت و كيفيت جهيزيه اظهار بي اطلاعي نموده اند كه شهادت آنان موثر در مقام نيست لذا دعوي ثابت به نظر مي رسد كه و حكم به محكوميت خوانده به استرداد اقلام جهيزيه مندرج در صورت پيوست و نيز تاديه مبلغ 146405 ريال بابت خسارت دادرسي در حق خواهان صادر مي نمايد. خوانده درخواست تجديدنظر نموده و پرونده مجدداً به اين شعبه ارسال شده لايحه اعتراضيه هنگام شور قرائت مي شود.
هيئت شعبه در تاريخ بالا تشكيل گرديد پس ا زقرائت گزارش آقاي دكتر… عضو مميز و اوراق پرونده مشاوره نموده چنين رأي مي دهند.
رأي
اعتراض تجديد نظر خواه نسبت به دادنامه شماره 6ـ19/1/71 صادره از شعبه پانزدهم دادگاه حقوقي يك تهران با هيچ يك از شقوق سه گانه ماده 6 قانون تعيين موارد تجديد نظر احكام دادگاهها و نحوه رسيدگي آنها مطابقت ندارد و موثر نيست و نقض دادنامه تجديدنظر خواسته را ايجاب  نمي كند و با عنايت به اوراق پرونده و مباني حكم صادره و مقررات ماده 424 قانون آئين دادرسي مدني دادنامه تجددنظر خواسته صحيح و بلااشكال تشخيص و تاييد و ابرام مي شود.

مرجع : كتاب قانون مدني در آئينه آراء ديوان عالي كشور - ادله اثبات دعوي – به اهتمام يداله بازگير – چاپ اول – چاپ گيتي – 1380 – انتشارات فردوسي