رای وحدت رويه ديوان عالی كشور

.
تاريخ رسيدگي : 6/8/72
شماره راي    : 374/21
مرجع رسيدگي  : شعبه 21 ديوانعالي كشور

خلاصه جريان پرونده :
آقاي (س ) وكالتا" از طرف آقاي (ج ) دادخواست بخواسته صدور حكم بر محكوميت خوانده بپرداخت سه ميليون ريال فروخته شده موضوع سند 15/6/62 بطرفيت آقاي (ح ) بدادگاه حقوقي يك رفسنجان داده كه بشماره 482 ثبت گرديده وباستناد برگ وكالتنامه وكيل وفتوكپي سند مذكور و دادنامه 68/439 توضيح داده كه دادگاه عقد معامله تلمبه موضوع سند عادي 15/6/62 را باطل اعلام نموده است و چون وجهي كه بابت سند پرداخت شده (ثمن معامله ) نميبايستي از بين برود لهذا تقاضا صدور حكم بر مبلغ مورد بيع و ارزش معامله بر حسب نظر كارشناس دارد  دادنامه 68/439 دلالت دارد كه قبلا" وكيل مرقوم بوكالت از (ج ) دعوائي بخواسته خلع يد از هشت سهم از 128 سهم تلمبه رضاآباد عليه (ح ) طرح نموده كه بشماره 5116711 ثبت شده و حكم به رد دعوي خواهان صادر شده باين استدلال كه تلمبه مورد دعوي از طرف اداره آبياري بعلت نداشتن پروانه پلمپ گرديده و فروشنده قادربه تسليم مبيع نمي باشد و يكي از شرايط تحقق عقد بيع قادر بودن فروشنده به تسليم تحويل مبيع مي باشد و قبض و اقباض صورت نگرفته بيع باطل است سند مورخه 15/6/61 مستند دعوي باين عبارت تنظيم شده ( واگذار نمودم اينجانب (ح ) هشت سهم از يكصد و بيست سهم چاه و تلمبه رضا آباد با آقاي (ج ) و مخارج واگذاري توسط آقاي (ج ) واصل گرديدازاين تاريخ متعلق بايشان است ) خوانده در پاسخ دعواي خواهان در جلسه دادرسي اظهار داشته (تلمبه اي از كار افتاده بود آقاي (ج ) قراربود برود پروانه بگيرد و نتوانست اين كار را انجام دهد من هشت سهم از تلمبه رضاآباد كفه را باو واگذار كردم و وكيل خواهان برعليه من دادخواست داد كه تحويل بدهم ولي دعوايش رد شد و چون از نظر اداره آبياري چاه غيرمجاز بود و قرار بود ايشان مانع اداري اين تلمبه را برطرف كند و اين هشت سهم را براي حق الزحمه بگيرد و من هيچ وجهي از وي بابت اين هشت سهم نگرفته ام حاضرم قسم بخورم كه حتي يك ريال از وي نگرفته ام ) دادگاه وكيل خواهان را براي اخذ توضيح پيرامون چگونگي تقويم خواسته دعوت نموده سپس قراركارشناسي براي تعيين هزينه حفر چاه صادر نموده وكارشناس منتخب در نظريه وارده بشماره 12831 ارزش چاه و هزينه حفر ومنصوبات ولوله گذاري و ساختمان و اينكه در اثر عدم معامله از پنج هكتار باغ محروم شده و ارزش آن خلاصه ارزش هشت حبه را دوازده ميليون برآورد نموده است دادگاه پس از ملاحظه پرونده هاي استنادي با عدم احراز پرداخت ثمن از ناحيه خواهان و اينكه نتوانسته ثابت نمايد وجهي به فروشنده پرداخته است حكم برد دعوي خواهان صادر و اعلام نموده است خواهان تقاضاي تجديدنظر نموده و پرونده بديوانعالي كشور ارسال و باين شعبه ارجاع گرديده است لايحه اعتراضيه درهنگام شورقرائت مي گردد
هيئت شعبه در تاريخ بالاتشكيل گرديد پس از قرائت گزارش آقاي 00 عضو مميز و اوراق پرونده و دادنامه شماره 138/72 فرجامخواسته مشاوره نموده چنين راي مي دهد0
صرفنظر از عدم استنباط بيع از مستند عادي مورخ 15/6/62خواهان نظرباينكه مستند مذكور حكايتي از تعيين ثمن معامله يا پرداخت آن بخوانده نداشته و عبارت مخارج واگذاري مذكور در آن نيز ظهور در هزينه هاي مقدماتي در رابطه با انجام قرارداد داشته نه ثمن معامله و عدم ارائه و ابراز مدركي از ناحيه خواهان مبني بر پرداخت وجهي بخوانده بابت ثمن معامله ، لذا دادنامه تجديدنظر خواسته با توجه به مستندات و مباني مذكور در آن و عدم اشكال موثري از لحاظ رعايت اصول و مقررات دادرسي و عدم ايراد واعتراض موثري از ناحيه تجديدنظرخواه ابرام مي گردد0

مرجع :
كتاب سقوط تعهدات - ضمان قهري - به اهتمام يداله بازگير
انتشارات فردوسي - چاپ اول 1379  - چاپ دريا