رای وحدت رويه ديوان عالی كشور

تاريخ رسيدگي : 10/3/71
شماره راي    : 125/21
مرجع رسيدگي  : شعبه بيست و يكم ديوانعالي كشور

خلاصه جريان پرونده :
آقاي (س ) در تاريخ 30/3/70 دادخواستي بطرفيت آقاي (ح )بخواسته الزام بانتقال رسمي سه دانگ ازششدانگ ميني بوس شماره 11541همدان 86 مقوم بدو ميليون و دويست هزارريال تقديم دادگاه حقوقي يك شهرستان همدان نموده و توضيح مي دهد كه : برابر مدارك تقديمي اينجانب و خوانده مشتركا" يكدستگاه ميني بوس شماره 8611541  همدان از شركت ايران خودرو خريداري نموديم چون در زمان واگذاري ميني بوس از ناحيه ايران خودرو تنظيم سند رسمي شركت مقدور نبود ششدانگ ميني بوس بنام خوانده شد و طبق قراردادي ضميمه خوانده باشراكت اينجانب نسبت به سه دانگ ميني بوس معترف است ليكن اخيرا" اعلام نموده كه اينجانب هيچگونه حقوقي نستب به ميني بوس ندارم وازانتقال سه دانگ استنكاف مي ورزد لذا درخواست رسيدگي و صدور حكم بانتقال رسمي سه دانگاز ششدانگ ميني بوس مذكور را دارم 0
خوانده در جلسه مورخ 16/7/70 دفاعا" اظهار مي دارد اينجانب (ح ) مالك ششدانگ ميني بوس مذكور مي باشم و حسب سندرسمي ميني بوس متعلق بخود اينجانب است و خواهان منحصرا" مبلغ يكصد هزار تومان پول از من طلب دارد براي خريد ميني بوس كه پول كسر داشتم وقرار شد زماني كه پولش را پس نداده ام كاركرد ميني بوس بعد از كسر مخارج وهزينه نصف را باو بدهم و نصف درآمد مال خودم باشد بنابراين ادعاي آنانرا در مورد ميني بوس قبول ندارم ولي ادعاي ايشانرا درمورد قرارداد مورخ 12/5/63 قبول دارم كه منظور از(ح ) هم من بوده ام و ذيل قرارداد را نيز امضاء كرده ام اما اين قرارداد بخاطراين بود كه بين مردم اينطور وانمود شود كه خواهان با من در ميني بوس شريك است ولي همانطور كه عرض كردم چون صدهزار تومان ازايشان قرض كرده بودم نصف درآمد ميني بوس را تا زمان پرداخت بدهي بوي بپردازم از اين جهت اين قرارداد را نوشتم والاايشان در ميني بوس شريك نيست 0
خواهان اظهار ميدارد علاوه بر اينكه خلاف انكار خوانده اينجانب سه دانگ آنرا شريك هستم نامبرده تا يكسال ونيم قبل هر مبلغي كه بميل خودش بابت نصف درآمد ميني بوس بمن داه از او گرفته ام از يكسال و نيم قبل تا كنون از پرداخت عوائد هم طبق ميل خودش هرچه مي خواست مي داد من هم قبول مي كردم ، خودداري ورزيده نداده است.
دادگاه پس از بررسي پرونده واستماع اظهارات طرفين و ملاحظه اظهار نظر مشاور دادگاه باين شرح اظهارنظر مي نمايد0
با توجه به مستندات خواهان چون بموجب قرارداد عادي مورخ 13/5/63 هر يك از خواهان و خوانده نسبت به سه دانگ از ميني بوس مزبور مالكيت داشته وشريك ميباشند، وفتوكپي هاي نامه بخشداري ها بعنوان كميته توزيع استان همدان و استهشاديه قبلي حكايت داردكه ميني بوس بنامبردگان واگذار گرديده و دو نفر سهيم و شريك هستند و ايرادات و مدافعات خوانده نيز با توجه به قرارداد واعتراف نامبرده بصحت و اصالت قرارداد مورخ 13/5/63 با عنايت به ساير مدارك ومستندات خواهان موثر در مقام نمي باشد لذا ادعاي خواهان ثابت تشخيص و دادگاه عقيده بر پذيرش آن بصدور حكم به الزام خوانده به حضور در دفترخانه و انتقال سه دانگ از ششدانگ ميني بوس شماره 11541 همدان 86 و تنظيم سند رسمي دارد0
اظهارنظر دادگاه در تاريخ 25/8/70 بخوانده دعوي ابلاغ ومشاراليه در تاريخ 28/8/70 نسبت به آن اعتراض مي نمايد پرونده حسب دستور و تصميم دادگاه بديوانعالي كشور ارسال و باين شعبه ارجاع مي گردد0 لايحه اعتراضيه هنگام شور قرائت خواهد شد0
هيئت شعبه در تاريخ بالا تشكيل گرديد پس از قرائت گزارش آقاي عضو مميز واوراق پرونده و نظريه دادگاه لايحه اعتراضيه مشاوره نموده چنين راي مي دهند:

راي
با توجه بقرارداد مورخ 13/5/63 مستند خواهان مبني بر شركت طرفين بالمناصفه در ميني بوس شماره 11541 همدان 86 موضوع بحث و و تاييد اصل قرارداد و امضاي ذيل آن توسط خوانده در جلسه مورخ 16/7/70 دادگاه و نيز طي لايحه اعتراضيه وارده بشماره 284320/8/70 و مقررا" مندرج در باب دوم قانون مدني تحت عنوان : درالزاماتيكه بدون قرارداد حاصل مي شود و مستندات و مباني مذكور در اظهارنظر مورخ 21/7/70دادگاه و عدم ايراد و اعتراض موثري از ناحيه خوانده نسبت به آن و عدم اشكالي از لحاظ رعايت مقررات و قواعد دادرسي نظر دادگاه تاييد و پرونده جهت انشاء حكم اعاده مي گردد0

مرجع :
كتاب سقوط تعهدات - ضمان قهري - به اهتمام يداله بازگير
انتشارات فردوسي - چاپ اول 1379  - چاپ دريا