رای وحدت رويه ديوان عالی كشور

كلاسه پرونده : 23/26/3991
شماره دادنامه : 1784
تاريخ رسيدگي : 8/12/71
مرجع رسيدگي : شعبه 26 ديوان عالي كشور

هيات شعبه   : آقايان
خلاصه جريان پرونده : 1 محمود 2 حسين 3 رضا 4 اكبر 5 علي متهم هستند به شركت در قتل عمدي مرحوم مظفربدين شرح كه :طائفه  ...  در اثر سابقه اختلاف و دعوا با مقتول و پدرش به دادگستري  ...  براي شكايت و تشكيل پرونده مراجعه كرده و در دادگستري درگير مي شوند و طرفين از امكانات و اسلحه هاي سرد از قبيل چاقو قمه و نيزه و شمشير و ميله استفاده مي كنند و در سالن دادگستري مشغول كتك كاري نسبت به طرف مقابل بودندوشاهدعيني رياست محترم دادگستري  ...  در صفحه 224 گفته : (مقتول از اتاق وارد سالن شد و در موقع فرار از چنگ مهاجمين روي پله هاي دادگستري به زمين افتاد و بالاخره به قتل رسيده است ) و شاهد ديگر در صفحه 766 به طور مفصل و مبسوط بيان كرده و به خصوصيات شهادت داده و شهودي نيزدرصفحات 176و ...  گواهي كرده اند كه متهمين به مقتول حمله كردند. 
متهمين بزه انتسابي را انكار كرده اند.  طبق گواهي پزشكي علت فوت ضربه مغزي و ورم مغزي و خونريزي مغزي در اثر ضربه كوبنده باعث ايست قلبي تنفس و مرگ شده است و آثار ضربه كوبنده درناحيه خلف سر به ششكل ضغطه جلدي توام با آسيب استخوان مشهود و ملموس است و ضربه وارده به جمجمه خطرناك و مرگ زا بوده چه ضربه شديد و باعث خونريزي سوپ دورال نوع حاد گرديده است و عامل ضرب جسم كوبنده بوده است.
بر  اساس شكايت پدر مقتول دادسراي عمومي  ...  به موجب كيفر خواست شماره 25879/11/68 تقاضاي تعيين كيفر كرده و دادگاه كيفري يك ...  شعبه 9 طي دادنامه شماره : 25204/6/70 با توجه به محتويات پرونده و اظهارات شهود و گزارشات پيوست و اعترافات متهمين به حضور يكديگر در محل حادثه و در درگيري و وجود اختلاف في مابين و فراهم نمودن انگيزه درگيري و نظريه پزشك قانوني و اجراي مراسم قسامه متهمين فوق الذكر را به ضميمه سه نفر ديگر به نام : 6 قلي 7 حسين 8 محمد كه فعلا" فراري است به قصاص نفس پس از پرداخت هفت هشتم ديه كامله به هريك از هشت نفرمتهم و تضمين حقوق صغار مقتول محكوم نموده و هريك از پنج نفر متهمين فوق الذكر را به اتهام شركت در برخي از متهمي و وكيلشان قرارگرفته وتقاضاي تجديدنظر كرده اند و دادگاه مزبور به نظر خود باقميانده (است ) و شعبه 26 ديوان عالي كشور طي دادنامه شماره : 9662/9/70 راي صادره را نقض نموده و پرونده در دادگاه كيفري يك ...  شعبه 6 مورد رسيدگي ماهوي قرار گرفته و اين دادگاه طي دادنامه شماره : 342 10/9/71 با توجه به محتويات پرونده متهمين رديف 2،3و 4راصرفنظر از گذشت پدر مقتول وجد صغار با توجه به ضعف دلايل موجود وبه علت عدم كفايت دلائل تبرئه نموده و با احراز بزه انتسابي ، متهم رديف 1 را به قصاص نفس پس از پرداخت يك دوم ديه كامله به وي محكوم نموده و متهم رديف 8 فراري است و در مورد اخلال در نظم ، وي را به پرداخت ده هزار تومان نيز محكوم كرده كه مورد اعتراض مجددا" جهت تجديدنظر به شعبه 26 ديوان عالي كشورارسال گرديد. 
هيات شعبه در تاريخ بالا تشكيل گرديد و پس از قرائت گزارش آقاي ...  عضو مميز و اوراق پرونده و نظريه كتبي آقاي ...  داديار ديوان عالي كشور اجمالا" مبني بر عدم موافقت با تجديدنظردادنامه فرجامخواسته مشاوره نموده چنين راي مي دهند:
(بسمه تعالي. با توجه به محتويات پرونده ومراجعه مجدد به اوراق آن و گواهي شهودبيطرف بويژه كارمندان دادگستري كه يكي ازآنان در ص 766چنين گفته :( متهمين در پرونده ( پرونده قبلي كه در دادگستري مطرح بوده و منشا نزاع شده ) بناي داد و فرياد را گذاردند و به طرف مظفر حمله ور شده و او را در اتاق مورد كتك كاري قرار دادند كه من ازاتاق فورا" خارج شدم ودرحسابداري ايستادم كه يكمرتبه اكبر فرياد زد كه ما همه مي رويم زندان و بايد مظفر را به قتل برسانيم كه درهمين اثناء مظفر از اتاق خارج (شد) و با به فرار گذشت كه لب پله ها رسيد، يكمرتبه به وسيله محمود كه ميله اي در دست داشت و محمد، قمه اي شمشيرنما بود به مظفر زدند كه نامبرده روي پله ها افتاد) و با ملاحظه ديگر صفحات و قرائن و شواهد موجود در رابطه با انتساب و از طرف ديگرشعبه ديوان عالي كشور با دعوت از پزشك قانوني  ...  براي مطالعه برگ معاينه جسد و پرونده باليني مقتول كه در بيمارستان شهيد باهنر ...  بستري شده بود جهت توضيح و تبيين نوشته ها (نوشته هاي پزشكان مشتمل بر اصطلاحات پزشكي بوده ) كه در اين رابطه پزشك قانوني حاضر شد و توضيحاتي و شفاها" اظهار داشت و در نهايت نسبت به تعداد ضربه هاي شديد وارده بر سر مقتول چند سطر نوشتند كه ضميمه پرونده شده است. در مجموع اصل (اشتراك قتل ) با ملاحظه گواهي شهود و برگ معاينه جسد و پرونده باليني مقتول محرز است وزمينه هاي احراز نسبت به انتساب قتل نسبت به دو نفر يعني آنچه در راي دادگاه حكم داده شده ، از اوراق پرونده بدست مي آيد و مي تواند قابل ابرام باشد، ولي سزاوار است احتياطا"دادگاه اجراي قسامه نمايدمخصوصا" كه اولياي دم حاضر به قسم خوردن مي باشند.  پرونده جهت اجراي قسامه از سوي اولياي دم به دادگاه صادركننده راي ارجاع مي شود.  ضمنا" چون مقتول داراي صغير است راي صادره اصلاح شود كه سهم الديه صغار مقتول از سوي كساني كه خواستار قصاص هستند توديع يا تضمين شود و با ملاحظه تقاضاي تجديدنظربه معناي بررسي ماهوي مجددموافقت نمي شود. )
* * *

مرجع :
كتاب قتل عمد، جلداول ، تاليف يداله بازگير،ازانتشارات ققنوس چاپ اول ،چاپ ديبا، سال 1376

72