رای وحدت رويه ديوان عالی كشور

كلاسه پرونده : 9/23764
شماره دادنامه : 233/2
تاريخ رسيدگي : 3/5/71
فرجامخواه   : وكلاي مدافع متهمان به اضافه متهم رديف اول
فرجامخواسته : دادنامه شماره 4145/3/71 صادره از شعبه 13 دادگاه كيفري يك ... 
هيات شعبه   : آقايان  ... 

خلاصه جريان پرونده : بنا به حكايت محتويات پرونده و كيفرخواست شماره 19126/2/71 دادسراي عمومي  ...  آقايان 1 كوشا فرزند ... 16 ساله ، محصل 2 عبدالرحيم فرزند. .. ، 18 ساله شاگرد دانساز به اتهام شركت در قتل عمدي در اثر ايراد ضربات متعدد چاقو و شركت در سرقت اتومبيل و وجوه نقدي متعلق به مقتول و رانندگي بدون پروانه تحت تعقيب قرار گرفته اند و توجها" به گزارش مامورين انتظامي و شكايت اولياي دم و گواهي پزشكي قانوني وص ورتجلسه معاينه جسد و اقرار صريح متهمان بزه انتسابي را محرز اعلام وطبق مواد205و206و212و232 قانون مجازات اسلامي و مواد 156و108 قانون مجازات اسلامي و مواد156و108 قانون تعزيرات با رعايت ماده 470 قانون مجازات اسلامي درخواست رسيدگي و صدور حكم شده است ودركيفر خواست قيد شده كه بنا به اظهارات متهمان تماشاي فيلمهاي مبتذل پليسي و جنائي از طريق ويدئو و خواندن كتابهاي پليسي در ارتكاب جنايت مذكور تاثير فراوان داشته (ص 52) . 
حاصل گردش كار به اين صورت بوده است كه طبق گزارش مامورين در اثر گزارش و اعلام پدر متهم رديف دوم به نقل قول از فرزندش (متهم رديف دوم ) كه جسدي در كنار مدرسه اي افتاده است مامورين به محل عزيمت و جنازه را مشاهده و نسبت به انتقال آن اقدام مي نمايند(1)  و خلاصه اظهارات متهم رديف دوم كه در اثر اظهارات و اقرارش اول دستگير شده است به اين صورت است كه گفته است عاشق دخترعمومي خود شده و نامه اي به عنوان خواستگاري به او نوشته كه برداشت ديگري از آن شده و توفيق ازدواج با او را پيدا نكرده ، لذا تدريجا" مبتلا به كشيدن سيگار و حتي نزديك به اعتيادبه مواد مخدر گردديه و به فكر اين افتاده كه حايلي بين خود و اين ماجرا ايجاد كند و با دوستان خود مشورت مي كند. اول تصميم گرفته مسيحي شود كه بعضي از دوستانش او را نهي كرده اند.  آن گاه از سوي متهم رديف اول كه دوست وي بوده پيشنهاد شده كه مرتكب قتل يك زن بشوند و به اتفاق در تعقيب دو دختر افتاده اند.  و بعد ازخروج از سلماني يك چاقو مي خرند كه پول آن را وي داده و كوشا(متهم رديف يك )آن را خريده و كوشا قصد داشته كه به آنها در روز روشن حمله كند كه وي مانع آ; شده و بعد منتظر ماشين مي شوند.  اولين ماشين خالي كه پيدا شده كوشا آن را دربست مي گيرد و تا كنار مخروبه اي مي رسند وهنگام پرداخت كرايه كوشا يك ضربه به سينه راننده مي زند وقتي مقداري خم مي شود، وي (متهم رديف دوم ) مشتي به سر او مي زند كه پيشاني اش به فرمان مي خورد.  بعد روي دو صندلي جلوي اتومبيل دراز كشيده ، كوشا دو سه ضربه ديگر به او مي زند.  بعد كارد را ( به من ( متهم رديف دوم مي گويد) داد و پاهاي مقتول را گرفت كه من دو ضربه به پهلوي چپ او زدم. ) بعد جنازه را از ماشين خارج كرده و ماشين را مي برند. 
وي در تحقيقات دادسرا مي گويد: ( من ضرباتي با چاقوبه پهلوي چپ اين آدم زدم.  برنامه اين بود كه او را بكشيم ) ( ص 37) . و در جلسه دادگاه نير تقريبا" همين مطالب را اقرار دارد. 
متهم رديف اول (كوشا) با بيان توضيحاتي مشابه توضيحات متهم رديف دوم مي گويد: (فقط سه ضربه متوالي به مقتول زدم ومقتول مرا با مشت و لگد به نرده هاي جلوي تربيت معلم كوبيد.  بعد رحيم دهنش را گرفت و به جان او افتاد و خيلي به او ضربه زد.  چون مي دانست ضربه اي كه به پهلوي او زدم باعث مردن او نخواهد شد و زنده خواهد ماند و ما را لوخواهد داد) و در دادسرا گفته (من ضربه اوليه را به پهلوي اين فرد زدم.  مي خواستم او را بكشم. ) ليكن درجلسه دادگاه گفته (من دو ضربه چاقو زدم به پهلوي راننده و بعد چاقو را دادم به رحيم كه رحيم سه ضربه به او زد. )
پزشكي قانوني ضمن تحرير مشروح نظريات خود نوشته است : ( در ناحيه گردن زخمي به طول تقريبي دو سانتيمتر با عرض نيم سانتيمتر كه عميقا" وارد گردن شده است و باعث پارگي عروق ناحيه گردن شده است ، در ناحيه شكم در سمت چپ در حدود دنده هاي چهارم و پنجم دو زخم به طول تقريبي دو سانتيمتر كه باعث پارگي شديد و خونريزي وسيع گرديده است ، زخم ديگري به طول تقريبي دو سانتيمتر در سمت راست فقسه سينه با عرض نيم سانتيمتر مشاهده مي گردد كه عميقا" وارد فقسه سينه شده (است.) در ناحيه شكم سمت راست زخم ديگري به طول تقريبي دو سانيتمتر با عرض نيم سانتيمتر، در سمت راست شكم در قسمت تحتاني آن زخم ديگري به طول تقريبي دو سانتيمتر با عرض نيم سانتيمتر مشاهده مي گردد كه اين زخم نيز عميق بوده و وارد شكم در سمت راست شده است. زخمهاي فوق كه جمعا" 9 زخم مي باشددر اثر آلت نوك تيز و برنده شبيه چاقو يا كارد ايجاد شده است و مخصوصا" دو زخم ناحيه سينه كه در قلب وارد شده و باعث پارگي قلب شده است زخمهاي اصلي و باعث مرگ مي باشند.  البته زخم ناحيه گردن نيز در ناحيه حساس است و باعث پارگي عروق گردن شده است هر كدام از سه زخم مي تواند به تنهائي باعث مرگ گردد.  زخمهاي ديگر نيز مهم و باعث پارگي عروق و احشاء شده ولي به اندازه سه زخم فوق خونريزي شديد و سريع ايجاد نمي نمايد و فرصتي حتي براي عمل جراحي ممكن است ايجاد شود.  به هر صورت زخمهاي فوق باعث خونريزي شديد شده و عامل ايجادكننده مرگ بوده اند. )
اولياي دم (والدين ) در تحقيقات دادسرا ابراز داشته اند كه آن مرحوم زن و فرزند نداشت ودرخواست قصاص متهمان رانموده اند، ليكن مشخص نيست به چه علتي در دادگاه از آنان تحقيق نشده و حتي قضيه التزام به پرداخت نصف ديه مرد مسلمان در حق هر يك از متهمان در صورت اختيار قصاص هر دو نفر و اختيار انتخاب يك نفر آنان براي قصاص و اخذ نصف ديه كامله از ديگري و پرداخت در حق فرد مورد نظر جهت قصاص به آنان تفهيم نشده است و وكلاي متهمان هريك مطالبي را در دفاع از موكلان خود نوشته و بيان داشته اند. 
به هر حال شعبه 13 دادگاه كيفري يك ...  پس از رسيدگي به موضوع طي دادنامه شماره 4145/3/71 با اعلام احراز بزه انتسابي طبق مواد 205و206و212 قانون مجازات اسلامي حكم به قصاص نفس متهمان صادر و قيد كرده است كه اولياي دم مكلف هستند كه قبل از اجراي قصاص به هريك از محكومين نصف ديه كامله يك مرد مسلمان را بپردازند و از حيث شركت در سرقت اتومبيل طبق ماده 108 قانون تعزيرات هريك از متهمان را به تحمل 74 ضربه شلاق و از حيث رانندگي بدون پروانه متهم رديف يك را به پرداخت دويست هزار ريال جزاي نقدي محكوم نموده است.
پس از ابلاغ راي دادگاه متهم رديف اول طي لايحه اي و وكلاي هر يك طي لايحه جداگانه اي كه هنگام شور قرائت خواهد شد نسبت به راي صادره اعتراض و تجديدنظرخواهي نموده اند كه مقوبل دادگاه واقع نشده و پرونده به ديوان عالي كشور ارسال و جهت رسيدگي به اين شعبه ارجاع شده است.
هيات شعبه در تاريخ بالا تشكيل گرديد و پس از قرائت گزارش آقاي ...  عضو مميز و اوراق پرونده و نظريه كتبي آقاي ...  داديار ديوان عالي كشور اجمالا" مبتني بر دادنامه شماره 71145فرجامخواسته مشاوره نوده چنين راي مي دهد:
(بسمه تعالي. با توجه به علل و جهاتي كه مذكور افتاد و قبلا" به دادگاه صادركننده دادنامه اعلام گرديد و ايضا" با عنايت به ابراز نظر همان دادگاه راجع به وضعيت دادنامه مورد اعتراض واينكه با توجه به نحوه اظهارات طرفين و خواسته اولياي دم مورد را نمي توان از موارد اصلاح دادنامه محسوب نمود. .. دادنامه مورداعتراض كلا" نقض و رسيدگي مجدد به دادگاه كيفري يك ديگر همان شهرستان محول مي گردد. )
* * *
مرجع :
كتاب قتل عمد، جلداول ، تاليف يداله بازگير،ازانتشارات ققنوس چاپ اول ،چاپ ديبا، سال 1376

72