رای وحدت رويه ديوان عالی كشور

كلاسه پرونده : 3599279
شماره دادنامه : 441
تاريخ رسيدگي : 22/1/71
فرجامخواسته : دادنامه شماره 10675/9/1370 صادره از شعبه 11 دادگاه كيفري يك ... 
مرجع رسيدگي  : شعبه 27 ديوان عالي كشور
هيات شعبه   : آقايان  ... 

خلاصه جريان پرونده :1 حسن 32ساله ، دامدار،اهل و ساكن روستاي  ...  از توابع  ...  2 امامقلي 47ساله ، كشاورز، اهل و ساكن ...  3داود23 ساله ،كشاورز،اهل و ساكن ...  5حسين 33 ساله كشاورز،اهل و ساكن ...  6 عليرضا29ساله راننده ، اهل روستاي  ...  7 شمس الله 26 ساله ،نقاش ساختمان ساكن ...  متهم هستند به شركت در قتل عمدي مرحوم اسماعيل بدين شرح كه متهمين رديف 3و 4و5 در صفحات 75و124و112و126و غير آن گفته اند: (متهمين رديف 1و3و7 با پيكان سفيد رنگ شب به منزل من (متهم رديف 4) آمدند و گفتند ما قبلا" به خانه مقتول رفته ايم و معامله كرده ايم.  كوراست. پول و تلويزيون و فرش دارد.  برويم او را بكشيم.  شماهم بيا برويم.  رفتيم ماشين در پل قديم پارك كرديم.  پياده رفتيم.  اول متهم رديف 3 از بغل ديوار به داخل حياط رفت. دوم متهم رديف 2 رفت ، بعدا" متهم رديف 7 و پس از آن من ( متهم رديف 4) رفتم و متهم رديف 3 با پيچ گوشتي درب ساختمان را بازكرد و متهمين رديف 1و3و7 او را گرفتند و متهم رديف 3 با شال كه به كمر داشت اول دهان او را بست. بعدا" دست و پاي او را بستندواو را خفه كردند و سه دستگاهتلويزيون و يك تخته فرش ماشيني 12 متري و از داخل كمد مقداري پول ( پانصدهزار تومان آوردند.  همه سوار ماشين شديم به منزل آمديم و صدو پنجاه هزار تومان به من دادندو متهم رديف 3 گفت اگر تلويزيون و فرش را فروختم پول آنها را هم حساب مي كنم. )
اين متهمين اظهاراتشان با هم متناقض است و بعدا" اين متهمين و بقيه متهمين بزه انتسابي را انكار كرده اند و دو نفر از همزندانيهاي متهمين به عنوان شاهد ومطلع درصفحات 220و221گفته اند كه : (متهمين به هم پيغام مي دادند يا اشاره مي كردند كه درمورد قتل مزبور حرفي نزن ) و متهمين در صفحه 227 اظهارات آنها توجيه و پاسخ داده اند و طبق گواهي پزشكي علت مرگ خفگي به علت فشاردور گردن تعيين گرديده (است.)
بر اساس شكايت شكاه دادسراي عمومي  ...  به موجب كيفرخواست شماره 10950/9/69 تقاضاي تعيين كيفر كرده و دادگاه كيفري يك ... شعبه 11 طي دادنامه شماره 10675/9/1370 با توجه به محتويات پرونده و اينكه اولياي دم به اجراي قسامه حاضر نشدند ودادگاه بدون درخواست اولياي دم ، متهمين را به اجراي قسامه به برائت خود تكليف كرده سپس به برائت آنان راي صادر نموده و نوشته " (با توجه به اقارير مكرر متهم رديف 4 و اينكه (متهم رديف 3 ابتدا شبانه به خانه اش مراجعه كرده و من نگهباني مي دادم و ماشين پس از حادثه به منزلش بازگشته ) متهم رديف 4 را به جهت نگهباني دادن به كورشدن دو چشم و متهم رديف 3 را به جهت اقرار در شركت در بزه انتسابي به 20 سال حبس محكوم نموده كه مورد اعتراض وكيل متهم رديف 3 قرار گرفته مبني بر اينكه (متهم رديف 3 از نظر شركت در قتل تبرئه شده و پس از تشخيص لوث و انجام قسامه بر برائت وي به حكم قانون و شرع بايستي قرار منع پيگرد صادر شود و محكوميت به تحمل 20 سال حبس وجهي ندارد) و لذا تقاضاي تجديدنظر كرده (است.) دادگاه بر نظر خود باقي مانده و پروده به شعبه 27 ديوان عالي كشورارسال و ارجاع گرديده است.
هيات شعبه در تاريخ بالا تشكيل گرديد و پس از قرائت گزارش آقاي ...  عضو مميز و اوراق پرونده و نظريه كتبي آقاي ...  داديار ديوان عالي كشور اجمالا" مبني بر مخدوش بودن دادنامه شماره 675 10/9/1370 فرجامخواسته مشاوره نموده چنين راي مي دهد:
(بسمه تعالي. با توجه به محتويات پرونده و امعان نظر در آن دادنامه فوق الاشاره از جهاتي مخدوش و قابل نقض است : 1 حسب اقارير و اعترافات صريح و مكرر متهمان بويژه مراد و داود در مراحل اوليه تحقيقات با ذكر جزئيات و تمام خصوصيات واقعه (در برگهاي 75و 76و112و113و124و126و 127و185و2.. و201 و غيراينها) به ضميمه گزارش نهائي كلانتري  ...  در برگهاي 228تا236 محرز و مسلم است كه مرحوم اسماعيل  ...  توسط همين متهمين به قتل رسيده و گواهي پزشكي وصورتجلسه معاينه جسد در برگهاي 6و7و8 حكايت دارد كه آن مرحوم سكته نكرده ، بلكه علت مرگ خفگي به علت فشار دور گردنش بوده است ، به ضميمه اظهارات هر يك از متهمين عليه ديگري و مخصوصا" اظهارات ظاهرا" صادقانه (داود ) در برگ 201 و مواجهه حضوري بين مراد. ..  با داود. ..  در برگ 215 و اعتارف داود. ..  به اقرار قبلي خود به قتل در برگ 216 (اگرچه آن را حمل به اكراه و تهديد نموده است و ضد و نقيض گوي زياد دارد) و سايرقرائن و امارات و نواركاست ضميمه پرونده اگر زمينه براي حصول علم قاتل بودن داود. ..  فراهم نباشد لااقل مورد از موارد علم اجمالي خواهد بود و به مقتضاي حديف شريف لايطل دم امر مسلم نبايد متهمين تبرئه (شوند) و خون مقتول به هدر رود.  2 دادگاه محترم بااعتراف به اينكه حق الناس است اگر اولياي دم حاضر به اتيان و انجام قسامه هم نشدند حق دارند از دادگاه بخوهند كه متهم يا متهمين منكر را به انجام قسامه تكليف نمايد، ولي درپرونده چنين استحلافي به نظر نمي رسد، بلكه دادگاه خود آنها را تحليف نموده ، ضمن آنكه كيفيت اجراي قسامه و كميت آن صورتجلسه نشده و در پرونده منعكس نيست صرفا" در دادنامه به آن اشاره شده است. 3 اگر دادگاه به حكم قسامه راي به برائت متهمين داده چگونه بعدا" مرادبه عنوان ناظر به قتل و عين براي قاتل به كور شدن دو چشم و داود به عنوان شركت در سرقت متهمين به قتل به 20 سال حبس محكوم مي گردند! با توجه به مراتب مذكوره دادنامه فوق الاشعار نقض مي گردد و پرونده در اجراي ماده 5 قانون تجديدنظر احكام دادگاهها عودت داده مي شود. )
* * *

مرجع :
كتاب قتل عمد، جلداول ، تاليف يداله بازگير،ازانتشارات ققنوس چاپ اول ،چاپ ديبا، سال 1376

73