رای وحدت رويه ديوان عالی كشور

شماره دادنامه :   1259   تاريخ :  30/8/75   پرونده كلاسه :  75/882 - 1357
مرجع رسيدگي شعبه 7 دادگاه تجديد نظر استان تهران
هيات قضات رسيدگي كننده :  عبائي ( رئيس ) علم‎خاني - رفيع‎زاده ( مستشاران )
تجديد نظرخوانده :  آقاي محبوب… زندان رجائي شهر با وكالت آقاي احمد… بنشاني تهران…
خواسته :  تجديد نظر از دادنامه شماره 1388 - 18/8/74 صادره از شعبه 12 دادگاه عمومي كرج
گردشكار :  بتاريخ 22/8/75 در وقت فوق‎العاده شعبه هفتم دادگاه تجديد نظر استان تهران با شركت امضا كننده زير تشكيل است پرونده كلاسه 75/7/882 تحت نظر است با بررسي مجموع اوراق پرونده دادگاه پس از تبادل نظر ختم رسيدگي را اعلام و بشرح زير مبادرت به انشا راي مينمايد :
خلاصه جريان پرونده :  به حكايت محتويات پرونده پيوست مينا… فرزند احمد با داشتن شوهر ( مرحوم فرامرز زندي ) و دو فرزند خردسال بنامهاي آرش 9 ساله و ثانيا 7 ساله اقدام به ايجاد رابطه نامشروع با شخصي بنام محبوب… معروف به سعيد مي‎نمايد و پس از آنكه چندين سال با وي ارتباط نامشروع داشته و نسبت بيكديگر اظهار عشق و علاقه مي‎كردند سرانجام تصميم مي‎گيرند با يكديگر ازدواج كنند اما چون فرامرز زندي ( شوهر بانو مينا… ) مانع بزرگ اين وصلت شوم بود بانو مينا… مسئله طلاق را با شوهرش مطرح مي‎كند و از او مي‎خواهد وي را طلاق دهد و حضانت بچه‎ها نيز با خود وي باشد فرامرز زندي با جدائي خود و همسرش موافقت ميكند اما راضي نمي‎شود بچه‎ها را به همسرش واگذار نمايد بهمين جهت مسئله طلاق منتفي مي‎شود و تماسهاي مكرر مينا… و محبوب… كماكان ادامه مي‎يابد بطوريكه همسايگان نيز از رفت و آمدهاي مشكوك سعيد به داخل كوچه و ارتباط وي با مينا مطلع مي‎شوند و فرامرز… نيز به اين ارتباط و تماسهاي شيطاني كم و بيش پي مي‎برد سعيد و مينا كه فرامرز را مانع وصل و وصالت خود مي‎ديدند در جهت رفع اين مانع كمر مي‎بندند و سرانجام نقشه قتل وي را مي‎كشند مينا… كليد منزل خود را به سعيد مي‎دهد و در شب 11/12/71 كه شب نهم ماه مبارك رمضان بود مينا… به شوهرش پيشنهاد مي‎كند به مهماني بروند و بعد از ظهر همانروز سعيد را در نزديكي پاساژي در حوالي منزلشان مي‎بيند و به او مي‎گويد كه امشب وقت مناسبي است سعيد با طرح نقشه قبلي و با داشتن كليد منزل مقتول باتفاق يكي از دوستانش بنام فقيرحسين… معروف به فريد فرزند بهادر شبانه وارد منزل مرحوم زندي شده و با شل كردن لامپ اطاق خواب در كمين مي‎نشينند و بمحض ورود به منزل بانو مينا براي آوردن لباس دخترش به اطاق خواب مي‎رود و به شوهرش مي‎گويد لامپ روشن نمي‎شود و بدين ترتيب او را به اطاق خواب مي‎كشاند و دو نفر مهاجم نابكار كه در كمين نشسته بودند به سمت مرحوم زندي هجوم آورده وي را به روي زمين مي‎غلتانند و با ايجاد سر و صداي ناشي از درگيري فرياد شيون و زاري فرزندان مقتول بلند مي‎شود و محبوب… براي ساكت كردن بچه به بيرون از اطاق خواب مي‎آيد و بانو مينا و فرزندان وي را در اطاق پذيرائي نگه مي‎دارد و فريد… با ضربات متعدد چاقو مرحوم فرامرز… را از پا درمي‎آورد و جسد غرقه بخون وي را در اطاق خواب رها كرده و آلت قتاله را نيز در كنار جسد مي‎اندازد و هر دو مجرم پا به فرار مي‎گذارند و بانو مينا … با داد و فريادهاي ساختگي و فريبكارانه مردم را به كمك مي‎طلبد و بعضي آشنايان نيز تلفن مي‎كند اما بازپرس محترم رسيدگي كننده با پشتكار قابل تحسين در همان ساعات اوليه دستگيري بانو مينا… راز اين قتل غم‎انگيز و جانگداز را كشف مي‎كند و متعاقب آن محبوب… دستگير مي‎شود و او نيز ناچار به اقرار و اعتراف مي‎شود اما فقيرحسين… معروف به فريد به علت تعلل محبوب… از گفتن حقايق در ساعات اوليه دستگيري و جوابهاي ضد و نقيض به سوالات عضو محقق موفق به فرار مي‎شود و تاكنون اقدامات مراجع انتظامي در مورد دستگيري وي به نتيجه نرسيده و پرونده در مورد وي كماكان مفتوح است پس از رسيدگيهاي مقدماتي سرانجام پرونده در شعبه 16 دادگاه كيفري يك كرج مطرح مي‎شود و بموجب دادنامه شماره 73/127 مورخ 18/2/73 به استناد ماده 101 قانون تعزيرات و مواد 42 و 47 و بند الف ماده 206 و مواد 207 و 257 و 266 قانون مجازات اسلامي راي به محكوميت محبوب… معروف به سعيد بتحمل 99 ضربه شلاق و قصاص نفس و در مورد مينا … بمحكوميت وي بتحمل 99 ضربه شلاق و 15 سال حبس صادر و اعلام مي‎شود راي صادره مورد اعتراض وكالي محوب محبوب… و مينا… قرار گرفته و دادنامه تجديد نظرخواسته در شعبه 20 ديوان عالي كشور نقض و رسيدگي مجدد به شعبه هم عرض ارجاع مي‎شود پرونده از اعاده به دادگستري كرج به شعبه 12 دادگاه عمومي ارجاع شده و پس از رسيدگيهاي لازم سرانجام بموجب دادنامه شماره 1388 مورخ 17/8/74 محبوب… باتهام معاونت در قتل عمد باستناد تبصره ذيل ماده 208 قانون مجازات اسلامي بتحمل 5 سال حبس با احتساب ايام بازداشت قبلي و باستناد ماده 19 قانون مذكور بعنوان و تتميم تعزير به اقامت در بندرلنگه بمدت 5 سال محكوم شده خانم كبري… ( جده مادري صغار كه بموجب قيم نامه شماره 73/329 سرپرستي مورخ 17/5/73 ( برگ 379 پرونده ) بسمت قيم فرزندان صغير مرحوم فرامرز… انتخاب شده و همچنين خانم روح‎انگيز… خواهر مقتول و ناظر قيمومت صغار نسبت به راي صادره اعتراض كرده و اعلام نموده‎اند عمل ارتكابي محبوب… با قسمت ذيل ماده 207 قانون مجازات اسلامي منطبق است نه با تبصره ذيل ماده 208 پرونده جهت رسيدگي به اعتراض شكاه خصوصي ( قيم و ناظر قيمومت ) به ديوان عالي كشور ارسال و شعبه 20 ديوانعالي كشور ارجاع شده و داديار محترم ديوانعالي كشور با استفاده از تبصره ماده 42 قانون تشكيل دادگاههاي كيفري يك و دو شعب ديوانعالي كشور تقاضاي نقض حكم موصوف را نموده و هيئت شعبه 20 بموجب دادنامه شماره 1275/20 مورخ 3/11/74 اجمالا چنين راي داده كه حكم تجديد نظرخواسته مبني بر تشخيص و راي وحدت رويه شماره 600 مورخ 4/7/74 مي‎باشد و لذا تجديد نظرخواهي شكاه قابل طرح در آن مرجع نيست و لذا به دادگستري كرج اعاده شده نظريه رياست محترم دادگستري كرج طي مشروحه مورخ 30/2/75 حاكي است كه عليرغم استنباط شعبه 20 ديوانعالي كشور اولا محبوب… از حيث مشاركت در قتل عمدي تبرئه شده و عمل وي را معاونت در قتل عمدي دانسته‎اند و اينكه ديوانعالي كشور معتقد است مورد از مصاديق تبرئه كلي نيست استنباط درست نيست زيرا راي وحدت رويه شماره 600 مورخ 4/7/74 عنوان حكم برائت را بطور مطلق بيان داشته و به كلي و جزئي اشاره نفرموده‎اند ثانيا دادنامه صادره از شعبه 12 دادگاه عمومي كرج از جهت ديگر مخدوش است زيرا بفرض كه عمل متهم معاونت در قتل عمدي باشد اعمال مجازات بايستي براساس ماده 207 صورت مي‎گرفت نه تبصره ذيل ماده 208 قانون مجازات اسلامي بنابراين مستندا بماده 18 قانون تشكيل دادگاههاي عمومي و انقلاب و تبصره ذيل ماده 12 همان قانون و بلحاظ اينكه قتل عمدي واجد جنبه عمومي نيز مي‎باشد تقاضاي نقض دادنامه شماره 1388 مورخ 18/8/74 صادره از شعبه 12 دادگاه عمومي كرج را نموده و پس از جري تشريفات قانون پرونده بدفتر كل دادگاههاي تجديد نظر استان تهران ارسال و به اين شعبه ارجاع گرديده اينك با بررسي مجموع محتويات پرونده دادگاه ختم رسيدگي را اعلام و پس از مشاوره بشرح آتي مبادرت به انشا راي مي‎نمايد.
راي دادگاه
اعتراض خانم كبري… قيم صغار مرحوم فرامرز… ويراد خانم روح‎انگيز… ناظر قيمومت صغار نسبت به دادنامه شماره 1388 مورخ 18/8/74 صادره از شعبه 12 دادگاه عمومي كرج نتيجتا وارد است ايرادي هم كه رياست محترم دادگستري كرج باستناد ماده 18 قانون تشكيل دادگاههاي عمومي و انقلاب بر دادنامه صادره وارد ساخته منطبق با موازين قانوني و صحيح ميباشد زيرا ماده استنادي دادگاه محترم بدوي يعني تبصره ذيل ماده 208 قانون مجازات اسلامي زماني كاربرد دارد كه در واقعه قتل عمدي يا شاكي در بين نباشد و با شاكي داشته ولي از قصاص گذشت كرده باشد در حاليكه در پرونده مربوط به قتل عمدي مرحوم فرامرز… هم شاكي وجود دارد كه همان قيم است و بلحاظ حفظ و رعايت غبطه و مصلحت صغار مرحوم فرامرز… اعلام شكايت نموده و هم اين شاكي مصرانه تقاضاي قصاي نفس متهمين و تعيين اشد مجازات را نموده است دو فرزند خردسال مقتول نيز كه شاهد و ناظر قتل پدرشان آنهم به فجيع‎ترين وضع ممكن بوده‎اند اصلي‎ترين شاكي محسوب مي‎شوند كه بهر نحو ممكن بايد حقوق شرعي و قانوني آنها حفظ شود و استنباط دادگاه محترم صادر كننده حكم بدوي داير به تطبيق دادن عمل ارتكابي محبوب… با تبصره ذيل ماده 208 قانون مجازات اسلامي مبني بر اشتباه است و در قضيه مانحن‎فيه از آن ماده خروج موضوعي دارد و از نظر اين دادگاه عمل مجرمانه محبوب… منطبق با ماده 207 قانون مجازات اسلامي لذا دادگاه با تصحيح عنصر قانوني جرم از تبصره ذيل ماده 208 بماده 207 قانون مجازات اسلامي مجازات 5 سال حبس محبوب… را كه در دادنامه تجديد نظرخواسته به آن اشاره شده نقض و وي را باتهام معاونت در قتل عمدي مرحوم فرامرز… مستندا بماده 207 قانون مجازات اسلامي بتحمل پانزده سال حبس محكوم مي‎نمايد با اين توضيح كه راي صادره از نظر اين دادگاه تشديد مجازات قبلي تلقي نمي‎شود بلكه تصحيح حكم قبلي است و لذا انطباقي با تبصره 2 ذيل بند 4 ماده 22 قانون تشكيل دادگاههاي عمومي و انقلاب ندارد به عبارت ديگر اين دادگاه عنصر قانوني جرم ارتكابي را تصحيح كرده و لذا همان مجازاتي مورد حكم واقع شده كه در ماده 207 قانون مجازات اسلامي به آن اشاره شده است ضمنا 99 ضربه شلاق بابت داشتن رابطه نامشروع با مينا… و 5 سال اقامت اجباري در بندرلنگه كه بعنوان تتميم حكم تعزيري درباره محبوب… در دادنامه تجديد نظرخواسته مورد حكم قرار گرفته بلحاظ اينكه ايراد و اعتراض موجهي نسبت به آن بعمل نيامده و حكم صادره در اين دو قسمت منطبق با موازين قانوني اصدار يافته و خللي بر آن وارد نيست عينا تائيد و استوار مي‎شود و قابليت اجرا دارد اين راي باستناد ماده 20 قانون تشكيل دادگاههاي عمومي و انقلاب قطعي و لازم‎الاجرا است .
رئيس شعبه 7 دادگاه تجديد نظر استان تهران - عبائي
مستشاران دادگاه - علم‎خاني ، رفيع‎زاده