رای وحدت رويه ديوان عالی كشور

به تاريخ :  23/4/80  شماره دادنامه :   585  كلاسه پرونده :  79/15/1179
مرجع رسيدگي شعبه 15 دادگاه تجديد نظر استان تهران
تجديد نظر خواه :  شركت دستكش … با .كالت آقايان 1 - محمدرضا اسدي 2 - محمود كامران به نشاني …
تجديد نظر خوانده :  منصور … و اصغر … مسئولين شركت توليدي … با وكالت آقاي محمود عبادي تبريزي به نشاني … - اداره كل ثبت شركتها و ماكيت صنفي تهران
تجديد نظر خواسته :  دادنامه شماره 291 - 292 - مورخ 9/3/78 ثادره از شعبه 3 دادگاه تجديد نظر تهران و 56 مورخ 24/1/76 و 78 مورخ 31/1/77 شعبه 128 دادگاه عمومي تهران
گردشكار :
1 - در تاريخ 28 مرداد سال 75 محمد … به وكالت شركت دستكش … شكايت كرده كه آقايان منصور … و اصغر … مديران شركت توليدي و صنعتي … از كلمه ( استاد كار ) كه به عنوان علامت تجاري بنام شركت شاكي ثبت شده است براي معرفي دستكشهاي توليدي خود استفاده نموده اند.
2 - آگهي منتشر شده در روزنامه رسمي مورخ 17 تير 75 دال بر اين است كه كلمه ( استادكار ) به فارسي از تاريخ 12 اسفند 1374 تا 12 اسفند 1384 تحت شماره 77855 - 23 - 3/75 جهت توليد انواع دستكش صنعتي در طبقه 9 بنام شركت دستكش گيلان ثبت شده است .
3 - صورت جلسه تأمين دليل تنظيم شده در 17 مرداد 75 در محل شركت دستكش … دلالت بر وجود دستكش هاي خانگي با عنوان لاتين ( استادكار ) و كارتنهائي با فارسي ( استادكار ) و دستكشهائي با عنوان ( رزمريم ) دارد.
4 - مديران شركت دسنكش … ( سهامي خاص ) خلاصتاً پاسخ داده اند كه كلمه استادكار را قبلاً تقاضاي ثت كرده اند و اين تقاضا مربوط به گروه 25 است و در طبقه 9 هيچ كالائي را توليد نكرده اند و كلمه ( استاد ) و ( استادكار ) از سالها قبل مورد استفاده مستمر آن شركت بوده است .
5 - اداره مالكيت صنعتي در پاسخ اعلام كرده است كه ( استادكار ) جهت انواع دستكش صنعتي در رابطه 9 به ثبت رسيده و اين كلمه با كلمات ( اوستا ) و ( استاد ) تشابه دارد و موجب اشتباه مصرف كننده عادي مي شود و دستكش خانگي نيز در طبقه 25 از طبقات علائم تجاري قرار دارد.
6 - سه فقره آگهي منتشر شده در روزنامه رسمي مورخ 29/8/72 دلالت بر اين دارد كه الف :  آقاي اصغر … به وكالت از طرف شركت توليدي صنعتي دستكش … تقاضاي ثبت كامه ( استاد ) را جنت دستكشهاي صنعتي و خانگي در طبقات 25 و 17 ب نامبرده به اتفاق آقاي علي … به وكالت از همين شركت تقاضاي ثبت كلمه ( استاد ) را جهت دستكشهاي صنعتي و خانگي در طبقات 25 و 17 ج نامبردگان به وكالت از همان شركت تقاضاي ثبت كلمه ( اوستا ) را براي همان كالاها در همان طبقات تقديم نموده اند.
آقاي عباد تبريزي به وكالت از طرف شركت مشتكي عنه اعلام كرده كه موكلش از سالها قبل نيز از سه علامت مذكور از علامت ( استادكار ) استفاده مي كرده و فاكتورهائي در اين خصوص ارائه نموده كه پيوست پرونده است و دادخواستي عليه شركت دستكش گيلان و اداره مالكيت صنعتي با خواسته ابطال علائم تجاري ( استادكار ) بنام خوانده تقديم نموده كه تصوير آن پيوست است و در اين دادخواست مدعي شده كه شركت دستكش … از سالها قبل از ثبت كلمه ( استادكار ) بنام خوانده از اين كلمه و كلمات استا و اوستا براي معرفي كالاي خود استفاده كرده.
8 - هر دو فاكتور ها و قراردادهائي را ارائه كرده اند كه ثابت كنند كلمات مذكور براي معرفي كالاي خود مستمراً استفادهكرده اند.
9 - شركت دستكش گيلان با طرح دعوي آقايان منصور … و اصغر … با اتكاء به شكايت كيفري مطالبه يك ميليارد ريال مقرر كرده است .
10 - يك آگهي كه مورد استناد شركت دستكش … قرار گرفته و ظاهراً در روزنامه اطلاعات مورخ 2/10/72 منتشر شده است با عنوان اطلاعيه شركت توليدي دستكش گيلان به اين شرح است .
( نظر به اينكه اخيراً مشاهده گرديده است توليدكنندگان متفرقه محصولاتي مشابه توليدات دستكش گيلان )
( رزماري سابق ) را بام استاد يا استادكار در بازار عرضه مي نمايند. لذا بدينوسيله شركت توليدي دستكش گيلان ( رزماري سابق ) از كليه مصرف كنندگان تقاضا دارد هنگام خريد دستكش علاوه بر نام  استاد يا استادكار بنام شركت توليدي دستكش گيلان كه بر روي بسته بندي مندرج گرديده است نيز توجه فرمايند. ضمناً در آينده نام و علامت تجاري مقابل جهت محصولات اين شركت در نظر گرفته خواهد شد كه متعاقباً از طريق جرايد و رسانه هاي گروهي به اطلاع عموم خواهد رسيد.
11 - اداره مالكيت صنعتي در پاسخ به دعوي ابطال علامت كه عليه شركت دستكش گيلان مطرح شده است اعلام نموده كه شركت دستكش … ( سهامي خاص ) در تاريخ 5/7/72 طي سه فقره اظهارنامه درخواست ثبت كلمات ( استاد ) و ( اوستا ) را به ترتيب به عنوان علامت تجاري جهت كالاهاي دستكش صنعت و دستكش خانگي تقاضاي ثبت گرده و مراتب در روزنامه رسمي منتشر و در موعد مقرر قانوني اعتراضي واصل نشده و با توجه به اينكه طبقات دستكش خانگي و صنعتي در طبقه بندي ثبت علائم تجاري صراحتاً مشخص شده است اداره مالكيت صنعتي بر اساس رويه اي كه از سابق معمول بوده  دستكش خانگي و صنعتي را در طبقات 17 و 25 منظور مي كرده ولي از سال 1374 كه به سيستم كامپيوتري مجهز شده كالاها و خدمات را بر اساس طبقات بين المللي ثبت مي كند ( كه ظاهراً بر اساس طبق بندي بين المللي در طبقه 9 بايد ثبت شود ) به همين علت وقتي كه شركت دستكش گيلان در مورخه 12/1274 كلمات استاد و استادكار را تقاضاي ثبت نموده اداره مالكيت صنعتي بر اساس طبقه 9 و بدون توجه به اينكه سابقاً براي دستكش طبقات 17 و 25 منظور مي شده تقاضا را بررسي و بدون در نظر گرفتن سوابق قبلي و اينكه شركت دستكش … داراي حق تقدم بوده علامت را بانام شركت دستكش ثبت كرده است ولي چون پس از ثبت متوجه اشتباه خود شده از تسليم تصديق ثبت علامت ( استاد ) به شركت دستكش گيلان خودداري كرده تا تكليف معلوم شود.
12 - شعبه 128 دادگاه عمومي تهران پس از برسي اسناد و استماع توضيحات طرفين به شرح دادنامه شماره 56 مورخ 24/1/76 با اين استدلال كه چون بر اساس ماده 20 قانون ثبت علائم و اختراعات براي شركت دستكش … در استفاده از كلمات مورد نظر حق تقدم ايجاد شده و ثبت موخر علامت مذكور بنام ديگري حق تقدم را زايل نمي كند اركان قانوني تحقق جرم انتسابي به مشتكي عنهما احراز نمي شود و برائت هر دو نفر را از اتهام انتسابي اعلام و پرونده را در مورد دعوي مطالبه خسارت و دعوي ابطال علامت مفتوح نگاه مي دارد.
13 - همان شعبه به موجب دادنامه شماره 78 مورخ 31/1/77 اعلام داشته كه اولاً :  در مورد دعوي  مطالبه خسارت چون  شركت خواهان از دادخواست رفع نقص ننموده و دادخواست را مسترد كرده توسط دفتر دادگاه قرار دادخواست صادر شده و ثانياً :  در مورد دعوي ابطال ثبت با توجه به اعلام اداره مالكيت صنعتي مبني بر اشتباه در ثبت علامت به نام شركت گيلان و با توجه به سابقه استفاده و با توجه به نشابه كلمات و امكان اشتباه براي مصرف كننده عادي حكم به ابطال   ثبت كلمات ( استاد ) و ( استادكار ) بنام شركت … و پرداخت خسارت دادرسي در حق شركت … محكوم نموده.
14 - از اينآراء تجدي نظرخواهي شده و شعبه سوم دادگاه تجديد نظر استان به موجب دادنامه شماره 291 و 292 مورخ 9/3/78 آراء مذكور را تائيد كرده است .
15 - آقاي قاضي شعبه چهارم اجراي احكام كيفري مجتمع قضائي شهيد بهشتي با استناد به گفته مديران شركت و با استنادبه اينكه شركت … در سال 1374 ثبت شده و نمي تواند در سال 72 تقاضاي ثبت علامت داده باشد و با استناد به اينكه تقاضاي ثبت اشكال متفاوت اگر مبتني بر سوءنيت نباشد حداقل لاتوجيه است و با استناد به اينكه آقاي … سابقاً به علت ارتباطي كه با شركت دستكش … داشته از استفاده آن شركت از علامت مورد نزاع مطلع بوده و تقاضاي ثبت آن با علم بر اين موضوع صورت گرفته كه مؤيد سوءنيت وي مي باشد و با استناد به عدم تشابه كلمه ( استادكار ) با كلمه استاد و نامه يك جانبه شركت دستكش … به شركت دستكش … نمي تواند قابل استناد باشد ايراداتي را در شش صفحه مطرح كرده و موضوع در ديوان عالي كشور مطرح شده.
16 - ديوان عالي كشور به موجب دادنامه شماره 237 - 12 مورخ 3/7/79 به لحاظ ضرورت بررسي مصاديق مواد 2 و 20 قانون علائم تجاري و با لحاظ اينكه متهمان قبلاً در شركت شاكي ( دستكش … ) اشتغال داشته واز كم و كيف ثبت علامت مطلع بوده اند و با توجه به اهميت موضوع از حيث تجاري و لزوم بررسي مجدد مستنداً به ماده 230 آئين دادرسي كيفري پرونده را به شعبه ديگري از دادگاه تجديد نظر ارجاع نموده است كه نتيجتاً به شعبه 15 ارجاع شده است و شعبه 15 پس از تشكيل جلسه و استماع توضيحات طرفين بشرح زير اعلام راي مي كند.
راي دادگاه
هرچند كليه ( اشتباه ) مذكور در ماده 235 قانون آئين دادرسي كيفري اطلاق دارد ولي با توجه به اينكه حكم ماده مذكور از طرق عادي تجديد نظر در احكام نيست و از طرف ديگر در امور كيفري قاعده بر تفسير مضيق است نمي توان به اطلاق مذكور تكيه كرد و هر عقيده اي را كه مخالف با عقيده ديگر بود مبناي نقض راي قرار داد بنابراين ناچاريم دامنه شمول آنرا محدود به قوانين و قواعد مسلم سازيم و بپذيريم كه منظور از اشتباه عدم توجه به قانون و قواعد مسلم است و تفاوت در عقايد و استنباطات قضات نمي تواند در اين مرحله از مصاديق اشتباه باشد.
در پرونده حاضر هرچند ديوان عالي كشور راي شعبه سوم دادگاه تجديد نظر استان را صريحاً نقض نكرده و معلوم نيست بررسي مجدد اين قضيه مختومه چه مستند قانوني دارد ولي به هر حال چون پرونده جهت اظهار نظر قضائي به اين شعبه ارجاع شده و به اين شعبه تكليف شده كه اعلام نظر كند بنظر اين دادگاه ايراداتي توسط اجراي احكام مطرح شده است موجه نيست زيرا مبناي اصلي آن اشتباه در تميز بين شركت … و شركت … است بر اساس مدارك پيوست شركت دستكش … ( سهامي خاص ) كه طرف دعوي حاضر است غير از شركتي است كه با نامي مشابه در سال 1374 ثبت شده از طرف ديگر صرف اطلاع مديران شركت مدعي از اينكه شركت … قبلاً دستكشي با علامت ( استاد يا استادكار ) توليد كرده است و نيز تقاضاي ثبت سه كلمه مشابه في نفسه دليل سوءنيت و ارتكاب جرم نيست همچنين استفاده از موقعيت نيز الزاماً به معني سوءنيت نيست زيرا قدر مسلم اين است كه شركت دستكش … از كلمه استاد براي معرفي كالاي خود استفاده كرده و در سال 1372 تقاضاي ثبت آن را تقديم نموده و در زمانيكه تقاضاي ثبت كلمه استاد  - استا - و اوستا را تقديم كرده هنوز اين سه كلمه به نام شخص ديگري ثبت نشده بوده و صورت مجلس تأمين دليل نشان مي دهد كه حداقل در تاريخ تقاضاي ثبت تا زمانيكه شركت حريف اقدام به ثبت كلمه مشابه آن را به نام خود كرده از آن علامت استفاده مستمر مي كرده.
بنابراين بدون توجه به مفاد نامه تكذيب شده شركت دستكش … خطاب به شركت دستكش … ( همانگونه كه در آراء نخستين نيز مورد توجه نبوده ) به نظر اين دادگاه راي شعبه سوم دادگاه تجديد نظر استان تهران منطبق با اصول و موازين قانوني است و اين دادگاه با شعبه مذكور هم راي مي باشد و آراء نخستين را تائيد مي كند.
مستشاران شعبه 15 دادگاه تجديد نظر استان تهران - يميني - يوسف زاده