آرا ديوان عدالت اداری

شماره دادنامه : 363    تاريخ : 3/8/1383    كلاسه پرونده : 83/502    

راي هيات عمومي ديوان عدالت اداري
    بشرح نظريه شماره 8745/30/83 مورخ 2/8/1383 فقهاي محترم شوراي نگهبان بخشنامه‎هاي شماره 5774/83 مورخ 12/6/1383 معاون حقوقي رياست جمهوري و 1126/1/م مورخ 7/7/1383 وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي و نظريه مشاوران حوزه وزارتي بلحاظ مبانيت با امريه مقام معظم رهبري خلاف احكام شرع شناخته شده است . بنابراين به استناد قسمت اول ماده 25 قانون ديوان عدالت اداري حكم به ابطال موارد فوق‎الذكر صادر مي‎شود .
 رئيس هيات عمومي ديوان عدالت اداري - علي رازيني

شماره ه - /83/502                            9/8/1383 
مرجع رسيدگي : هيات عمومي ديوان عدالت اداري .
    شاكي : حوزه نمايندگي ولي فقيه در امور حج و زيارت . 
   موضوع شكايت و خواسته : ابطال نامه‎هاي شماره 5774/83 مورخ 22/6/1383 معاون حقوقي رياست جمهوري و 1126 - 1/م مورخ 7/7/1383 وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي و نظريه مشاوران حوزه وزارتي .
    مقدمه : شاكي طي دادخواست تقديمي اعلام داشته‎اند ، پس از مشكلاتي كه در سپردن امور زائران ايراني به شركتهاي خصوصي پيش آمد تدبير مقام معظم رهبري درباره كيفيت اعزام زائران ايراني به كشور عربستان ( حج و عمره ) طي نامه شماره 77014/1 مورخ 19/11/1379 دفتر معظم له رسماً بدين شرح به رياست محترم جمهوري ابلاغ مي‎گردد
 ( دولت موظف است ترتيبي اتخاذ نمايد كه كليه مقررات و ضوابط دولت جمهوري اسلامي در ابعاد فرهنگي وخدماتي و رفاهي و . . . . با مديريت متمركز سازمان حج وزيارت در اعزام زائران ايراني به كشور عربستان ( حج و عمره ) رعايت گردد و با هرگونه تخطي در اين زمينه برخورد قاطع شود . البته دولت ( سازمان حج و زيارت ) مي‎تواند اين وظيفه را يا خود مستقيماً و يا در صورت ضرورت بوسيله شركتهاي معدودي كه تأسيس ميكند تصدي نمايد . ضمناً وزارت امور خارجه بايد تمهيدات لازم را براي اجراي سياست فوق تامين كند . )
 رياست محترم جمهوري نيز طي نامه شماره 52862 مورخ 23/11/1379 اين تدبير را جهت اجراء به دستگاههاي مربوط ابلاغ مي‎نمايند . رياست سازمان در جهت اجراي مر منويات مقام معظم رهبري اقدام به تأسيس موسسه فرهنگي عمره سعادت نموده و پس از طي مراحل قانوني به‎ثبت رسيده و در روزنامه رسمي نيز آگهي مي‎گردد . در مورخ 6/7/1383 شوراي سياستگذاري حج با حضور نماينده ولي فقيه در امور حج و زيارت ، وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي ، نماينده وزارت امور خارجه و رياست سازمان حج و زيارت تشكيل و مقرر گرديد با توجه به نامه‎هاي فوق‎الاشاره عمليات عمره سال 1384 با اشراف و تمركز امور در سازمان حج و زيارت انجام گيرد و تدابير لازم درخصوص ثبت شركتهاي اقماري موسسه عمره سعادت وابسته به سازمان حج و زيارت با هماهنگي مبادي ذيربط صورت گيرد . در تاريخ 7/7/1383طي نامه شماره 1126 - 1/م وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي با توجه به گزارش كارشناسي حوزه مشاوران خود كه اعلام نموده‎اند
    ( ثبت موسسه ياد شده مشمول ممنوعيت مندرج در ماده 4 قانون برنامه پنج ساله سوم و فاقد وجاهت قانوني و خلاف قانون است و همچنين ثبت موسسه دولتي مذكور توسط سازمان ثبت اسناد و املاك كه فاقد مجوزهاي قانوني ماده 586 قانون تجارت است جاي تأمل دارد . در صورت ضرورت به تشكيل چنين موسسه‎اي موضوع از طريق اين وزارت و پس از اخذ نظر موافق سازمان مديريت و برنامه‎ريزي و تصويب هيات دولت براي سير مراحل قانوني به مجلس شوراي اسلامي ارسال مي‎شود تا دريافت مجوز قانوني فعاليت شركت ياد شده متوقف شود . ) مغايرت راه‎اندازي موسسه فرهنگي عمره سعادت با قوانين ومقررات موجود جهت استحضار به رياست محترم جمهوري اعلام مي‎نمايد و رونوشت آن جهت اجراء به مثابه دستور مقام وزارت به‎سازمان حج و زيارت ابلاغ مي‎گردد . معاونت وقت حقوقي و پارلماني رياست جمهوري نيز طي نامه شماره 5774/83/م مورخ 22/6/1383 همين مضامين را اشاره نموده‎اند . عليهذا با توجه به اينكه سازمان حج وزيارت در اجراي وظايف شرعي و قانوني مصوب ومصرح مجبور به تأسيس موسسه‎اي كه هيچگونه تغييري در ماهيت وظايف سازمان آن بوجود نخواهد آورد بوده و توقف فعاليتهاي آن عملاً به‎معناي سلب مسئوليت‎ وظايف شرعي و قانوني سازمان حج و زيارت در قبال بيش از نيم ميليون معتمر مشتاق در سال خواهد بود و ممنوعيت اشاره شده موضوعاً از مانحن فيه خارج مي‎باشد و با عنايت به عدم تمايل باطني وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي بر اجراي منويات و سياستهاي رسمي ابلاغ شده از سوي مقام معظم رهبري ، تصميمات شكل گرفته در حوزه مشاوران وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و بالطبع ابلاغ آن توسط وزير به سازمان حج و زيارت برخلاف صريح دستورات مقام معظم رهبري و مصالح معتمران و زائران خانه خدا بوده و طبعاً برخلاف شرع مقدس مي‎باشد تقاضا دارد نسبت به ابطال نامه‎هاي شماره 5774/83 مورخ 22/6/1383 معاون حقوقي رياست جمهوري و 1126 - 1/م مورخ 7/7/1383 وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي و نظريه مشاوران حوزه وزارتي اقدام فرماييد .
 دبير محترم شوراي نگهبان درخصوص ادعاي خلاف شرع بودن موارد شكايت طي نامه شماره 8745/30/83 مورخ 2/8/1383 اعلام داشته‎ اند ، عطف به نامه شماره ه - /83/502 مورخ 29/7/1383 موضوع بخشنامه‎هاي شماره 5774/83 مورخ 22/6/1383 معاون حقوقي رياست جمهوري و 1126/1/م مورخ 7/7/1383 وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي و نظريه مشاوران حوزه وزارتي در جلسه مورخ 29/7/1383 فقهاي معظم شوراي نگهبان مطرح شد كه نظر فقها بشرح زير اعلام مي‎گردد :
 نظر به اينكه دستور صريح مورخ 19/11/1379 مقام معظم رهبري ، سازمان حج و زيارت را در تصدي امور حج و عمره بطور مستقيم يا با تأسيس شركت ، مكلف كرده است ، بخشنامه‎هاي شماره 5774/83 مورخ 12/6/1383 معاون حقوقي رياست جمهوري و 1126/1/م مورخ 7/7/1383 وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي و نظريه مشاوران حوزه وزارتي از اين نظر كه اعتبار مستقل اين دستور صريح و قاطع رهبري را مخدوش مي‎نمايند برخلاف موازين شرع شناخته شدند .
 هيات‎عمومي ديوان عدالت اداري در تاريخ فوق به رياست حجت‎الاسلام‎والمسلمين رازيني و با حضور روساي شعب بدوي و روسا و مستشاران شعب تجديدنظر تشكيل و پس از بحث و بررسي و انجام مشاوره با اكثريت آراء بشرح آتي مبادرت بصدور راي مي‎نمايد .