قانون تجارت

نظريه مشورتي اداره حقوقي وزارت دادگستري

15                            شماره 39 هفته دادگستري صفحه 267

1   شركت با مسئوليت محدود.
2   انحلال شركت .
3   تعيين مدير تصفيه .


در مورديكه يكي از شركاء شركت با مسئوليت محدود كه مالك 70% سرمايه است ، بدون موافقت ساير شركاء اقدام به انحلال شركت نموده و خود را با شخص ديگري كه جزء شركاء نميباشد مديران تصفيه قرار دهد؟ آيا ميتوان با وجودآنكه مديران شركت دو نفربوده اند، انحلال شركت و انتخاب مديران تصفيه را قانوني دانست ؟
در ماده 114 قانون تجارت در بند ب يكي از موارد انحال شركت بامسئوليت محدود  تصميم عده اي از شركاء كه سهم الشركه آنهابيش از نصف سرمايه شركت باشد   تعيين شده است و در ماده 213 همان قانون امر تصفيه در شركت با مسئوليت محدود بعهده مديران شركت واگذار شده است مگر اينكه اساسنامه شركت يا اكثريت مجمع عمومي ترتيب ديگري مقرر داشته باشد.
اخيرا" شركت با مسئوليت مخدودي كه شركاء آن پنج نفربوده اند منحل گرديده باين بيان كه يكي از شركاء كه هفتاد درصد سرمايه را داشته يا انتشار آگهي شركاء را براي انحلال دعوت نموده و در جلسه اي كه تشكيل شده است بدون حضور و موافقت ساير شركاء اقدام بانحلال شركت نموده و خود را مدير تصفيه معرفي كرده و براي ثبت آن باداره ثبت شركتها مراجعه نموده است .
باتوجه باينكه در ماده 114 ذكر عده اي از شركاء شده و در ماده 213 امر تصفيه بعهده مديران شركت واگذار گرديده و با توجه به اينكه مديران شركت و دارندگان حق امضاء دو نفر بوده اند، آيا ميتوان با تصميم يكنفر از شركاء كه صاحب 70% سهم الشركه است انحلال شركت وانتخاب مديرتصفيه را قانوني دانست و آنراثبت نمودياخير؟
با توجه بمواد106 و111و114و213 قانون تجارت كه در ذيل درج ميشود:
ماده 106 تصميمات راجع بشركت بايد باكثريت لااقل نصف سرمايه اتخاذ شود اكر در دفعه اول اين اكثريت حاصل نشد بايد تمام شركاء مجددا" دعوت شوند در اينصورت تصميمات باكثريت عددي شركاء اتخاذ ميشود اگر چه اكثريت مزبور داراي نصف سرمايه نباشد اساسنامه شركت ميتواند ترتيبي بر خلاف مراتب فوق مقرر دارد.
ماده 111 هر تغيير ديگري راجع باسانامه بايد باكثريت عددي شركاء كه لااقل سه ربع سرمايه را نيز دارا باشند بعمل آيد مگر اينكه در اساسنامه اكثريت ديگري تصور شده باشد.
ماده 114 شركت با مسئوليت محدود در موارد ذيل منحل مي شود:
الف  در مورد فقرات 1و2و3 ماده 93
ب  در صورت تصميم عده از شركاء كه سهم الشركه آنها بيش از نصف سرمايه شركت باشد.
ج  در صورتيكه بواسطه ضررهاي وارده نصف سرمايه شركت از بين رفته و يكي از شركاء تقاضاي انحلال كرده و محكمه دلائل او راموجه ديده و ساير شركاء حاضر نباشند سهمي را كه در صورت انحلال باو تعلق ميگيرد پرداخته و او را از شركت خارج كنند.
د  در مورد فوت يكي ازشركاء اگر بموجب اساسنامه پيش بيني شده باشد.
ماده 213    در شركتهاي سهامي و شركتهاي با مسئوليت محدود و شركتهاي تعاوني امر تصفيه بعهده مديران شركت است مگر آنكه اساسنامه يااكثريت مجمع عمومي شركت ترتيب ديگري مقررداشته باشد.
در مورد سئوال فوق كميسيون مشورتي حقوق تجارت اداره حقوقي در جلسه مورخ 30/9/1344 چنين اظهارنظركرده است :
از بند ب ماده 114قانون تجارت كه ميگويد شركت بامسئوليت محدود در صورت تصميم عده اي از شركاء كه سهم الشركه آنها بيش ازنصف سرمايه شركت باشد منحل ميشود چنين مستفاد ميگردد كه منظور قانونگزار اين بوده است كه تصميم بانحلال ازطرف شركائي اتخاذ شود كه بيش از نصف سرمايه شركت را دارا باشند حال اگراحداز بيش از نصف سرمايه شركت را دارا باشد بر طبق مستفاد از بند مزبور ميتواند انحال شركت را اعلام نمايد.اما در مورداينكه شريك مزبور خود را با شخص ديگري كه جزء شركاء نبوده تواما" بسمت مديرانتصفيه معين نموده است چون بر طبق ماده 213 قانون تجارت در شركت با مسئوليت محدود امر تصفيه بعهده مديران شركت است مگر آنكه اساسنامه يااكثريت مجمع عمومي شركت ترتيب ديگري مقرر داشتهباشد و چون در اساسنامه شركت مزبورمديران شركت و دارندگان حق امضاء دونفر بوده اندوترتيب خاصي هم دراساسنامه براي تصفيه شركت پيش بيني نشده بنابراين امر تصفيه بعهده دو نفر مدير شركت خواهد بود و اگر گفته شود كه اعلام شريك مزبور دائر بمعرفي خيش و شخص ديگر بعنوان مديران تصفيه تغييرضمني اساسنامه در تعيين مديران تصفيه ميباشد اضافه مينمايد كه بر طبق ماده 111 قانون تجارت هر تغييري غير از تابعيت شركت با مسئوليت محدود راجع باساسنامه بايد باكثريت عددي شركاء كه لااقل سه ربع سرمايه راداراباشند بعمل آيدمگرآنكه در اساسنامه شركت اكثريت ديگري مقرر شده باشد و چون در اساسنامه شركت مزبور براي تغيير اساسنامه اكثريت خاصي پيش بيني نشده لذادر شركت مزبور تغيير اساسنامه ميبايستي با اكثريت عددي شركاءكه لاقل سه ربع سرمايه شركت را دارا باشند بعمل آيد وچون شريكي كه خود را با شخص ديگري كه جزء شركانيست تواما" بسمت مديران تصفيه تعيين نموده فقط نه چهدردهم سرمايه شركت را كه كمتراز سه ربع سرمايه شركت است دارا ميباشد لذا بلحاظ نبودن اكثريت عددي و اينكه شريك مزبور75 درصد سرمايه شركت رادارانميباشد چنين شريكي نميتواند با تغيير ضمني اساسنامه خود را باشخص ديگري كه جزء شركاء نيست بسمت مديران تصفيه معين نمايد.
اما در مورداكثريت مجمع عمومي مذكوردرماده 213قانون تجارت اگرچه ماده 106 قانون تجارت ميگويد كه تصميمات راجعه بشركت با مسئوليت محدود بايد باكثريت لااقل نصف سرمايه اتخاذ شود و بعد هم مقرر داشته است كه اساسنامه شركت ميتواندترتيبي بر خلاف مراتب فوق مقرر دارد ولي چون غرض ازمجمع عمومي مذكوردرماده 213قانون تجارت بلحاظ اينكه بانتخاب مديران تصفيه مبادرت مي ورزد مجمع عمومي فوق العاده مي باشد وتصميمات مجمع عمومي فوق العاده بر طبق ماده 111 قانون تجارت به اكثريت عددي شركاءكه لااقل سه ربع سرمايه را دارا باشند بعمل مي آيد و چون شريك مزبور فقط نه چهاردهم سرمايه را كه كمتر از سه چهارم سرمايه است دارا ميباشدبنابراين چنين شريكي بتنهائي واجداكثريت مجع عمومي مذكور در قسمت اخير ماده 213نبوده و نميتواند خود راباشخص ديگريكه جزء شركاء نمي باشد مدير تصفيه قرار دهد.

مرجع :مجموعه نظرهاي مشورتي اداره حقوقي وزارت دادگستري درزمينه
مسائل مدني  ضميمه مجله حقوقي وزارت دادگستري
ازانتشارات دفترتحقيقات ومطالعات وزارت دادگستري
باهمكاري آقايان محمودسلجوقي  يداله اميني

109