قانون تجارت

نظريه مشورتي اداره حقوقي وزارت دادگستري

32                            شماره 64هفته دادگستري صفحه 109

چنانچه شركت تضامني ورشكسته شود ومالي از شركت ورشكسته بدست نيايد آيا اداره تصفيه ميتواند بطرفيت شركاء ضامن اقامه دعوي نموده و از دارائي آنان طلب بستانكاران شركت را صول نمايد؟
يكي از شركتهاي تضامني بموجب حكم صادره از دادگاه ورشكسته اعلام ميگردد با اقداماتي كه بمنظور حفظ حقوق بستانكاران بعمل آمده بهيچوجه مالي از شركت ورشكسته بدست نمي آيد و مديران شركت هم حاضر به پرداخت ديون شركت بوسيله اداره تصفيه امور ورشكستگي نشده اند چون طلب بستانكاران شركت تضامني ورشكسته قانونا" بايد از دارائي مديران شركت تامين شود ودر حقيقت دارائي آنان ضامن پرداخت ديون شركت مي باشد ولي ممكن است استدلال شودكه هرچند شركاي شركت تضامني در مقابل بدهي هاي شركت و مطالبات اشخاص ثالث مسئوليت تضامني دارند ولي با توجه به قانون تجارت مربوط به حقوق و وظايف مديرتصفيه اختيار و وظيفه قانوني و نمايندگي و وكالت از طرف هيئت بستانكاران را فقط در حدود دارائي شركت تضامني ورشكسته را دارا است و حق مراجعه بستانكاارن به شركاء تضامني حق و امتيازي است كه قانون به آنان تفويض كرده و اين امر ايجاد وظيفه براي اداره تصفيه در مطالبه مطالبات هيئت بستانكاران از دارائي خارج شركاء نمي كند زيرا نه دارائي خارج شركاء جزء دارائي و سرمايه شركت است ونه اداره تصفيه از طرف بستانكاران در چنين موردي نمايندگي و وكالت دارد.
بنابراين اداره تصفيه موظف بطرح دعوي عليه شركاء به اعتبار مسئوليت تضامني آنان در مقابل بستانكاران شركت ورشكسته نمي باشد.
با توجه بمراتب مذكور آيا اداره تصفيه مي تواندبراي وصول طلب بستانكاران شركت عليه مديران شركت اقامه دعوي نمايد.
با توجه بماده 29 قانون تصفيه امور ورشكستگي و مواد 116و123 و 125 قانون تجارت كه در ذيل درج ميگردد:
ماده 29 - اداره تصفيه اقدام بوصول مطالبات مينمايد و در صورت ضرورت براي وصول آن اقامه دعوي خواهد كرد اشيائي كه در معرض تنزل قيمت بوده و يا نگاهداري آنها هزينه غيرمتناسبي را ايجاب مينمايد بدون تاخير فروخته خواهد شد.همچنين اقدام بفروش برگهاي بهادار(بورسي ) و يا اشيائي كه در بازار قيمت معيني دارند بعمل خواهد آورد ساير اموال به ترتيبي كه بعدا" ذكر خواهدشد فروخته ميشود.
ماده 116  - شركت تضامني شركتي است كه در تحت اسم مخصوص براي امور تجارتي بين دو يا چند نفر با مسئوليت تضامني تشكيل ميشود. اگر دارائي شركت براي تاديه تمام قروض كافي نباشد هريك ازشركاء مسئول پرداخت تمام قروض شركت است .هر قراردادي كه بين شركاء برخلاف اين ترتيب داده شده باشد در مقابل اشخاص ثالث كان لم يكن خواهدبود.
ماده 124 - ماداميكه شركت تضامني منحل نشده مطالبه قروض آن بايد از خود شركت بعمل آيد و پس از انحلال طلبكاران شركت ميتوانند براي وصول مطالبات خود بهريك از شركاء كه بخواهند و يا به تمام آنها رجوع كنند.در هر حال هيچيك از شركاء نميتواند به استناد اينكه ميزان فروش شركت از ميزان سهم او در شركت تجاوز مينمايد از تاديه قروض شركت امتناع ورزد0فقط درروابط بين شركاء مسئوليت هر يك از آنها در تاديه قروض شركت بنسبت سرمايه خواهد بود كه در شركت گذاشته است آ;هم در صورتكيه در شركت نامه ترتيب ديگري اتخاذ نشده باشد.
ماده 125  - هركس بعنوان شريك ضامن درشركت تضامني موجودي داخل شود متضامنا" با ساير شركاء مسئول قروضي هم خواهند بود كه شركت قبل از ورود او داشته اعماز اين كه در اسم شركت تغييري داده شده يا نشده باشد هر قراري كه بين شركاء برخلاف اين ترتيب داده شده باشد در مقابل اشخاص ثالث كان لم يكن خواهد بود.
در مورد سئوالات فوق كميسيون مشورتي حقوق تجارت اداره حقوقي در جلسه مورخ 12/4/1350 چنين اظهارنظر كرده است :
با توجه بعنوان و خصوصيات شركت تضامني نظر باينكه طبق ماده 29 قانون تصفيه امور ورشكستگي اداره تصفيه عهده داروصول مطالبات واحيانا" اقامه دعوي شناخته شده ونظربمواد 16 و 124 و 125 قانون تجارت در مبحث شركت تضامني كه شركاء شركت عهده دار پرداخت ديون شركت ميباشند استدلال باينكه اداره تصفيه امورورشكستگي منحصرا" ميتواند از دارائي شركت مطالبات اشخاص را بدهد و نميتواند بشركاء كه ضامن پرداخت مطالبات هستند مراجعه نمايد با روح مقررات مزبور و فلسفه وجودي اداره تصفيه منافات دارد و همچنانكه اداره تصفيه ميتواد ازدارائي شركت طلب طلبكاران را بدهد براي تامين اين منظور حق مراجعه بشركاء ضامن رانيز خواهد داشت .

مرجع :مجموعه نظرهاي مشورتي اداره حقوقي وزارت دادگستري درزمينه
مسائل مدني  ضميمه مجله حقوقي وزارت دادگستري
ازانتشارات دفترتحقيقات ومطالعات وزارت دادگستري
باهمكاري آقايان محمودسلجوقي  يداله اميني

109