قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ايران

       ماده1ـ اصطلاحات و واژه‌هايي كه در اين قانون به كار رفته است، داراي معاني زير مي‌باشند:
        1ـ شوراي عالي بورس و اوراق بهادار: شورايي است كه به موجب ماده (3) اين قانون تشكيل مي‌شود و بعد از اين «شورا» ناميده مي‌شود.
        2ـ سازمان بورس و اوراق بهادار: سازماني است كه به موجب ماده(5) اين قانون تشكيل مي‌شود و بعد از اين «سازمان» ناميده مي‌شود.
        3ـ بورس اوراق بهادار: بازاري متشكل و خود انتظام است كه اوراق بهادار در آن توسط كارگزاران و يا معامله‌گران طبق مقررات اين قانون، مورد داد و ستد قرار مي‌گيرد. بورس اوراق بهادار (كه از اين پس بورس ناميده مي‌شود) در قالب شركت سهامي عام تأسيس و اداره مي‌شود.
        4ـ هيأت داوري: هيأتي است كه به موجب ماده (37) اين قانون تشكيل مي‌شود.
        5 ـ كانون: كانونهاي كارگزاران، معامله گران، بازار گردانان، مشاوران، ناشران، سرمايه‌گذاران و ساير مجامع مشابـه، تشكل‌هاي خود انتظامي است كه به منظور تنظيم روابط بين اشخاصي كه طبق اين قانون به فعاليت در بازار اوراق بهادار اشتغال دارند، طبق دستورالعمل‌هاي مصوب «سازمان» به صورت مؤسسه غير دولتي، غير تجاري و غيرانتفاعي به ثبت مي‌رسند.
        6 ـ تشكـل خود انتـظام: تشكلي است كـه بـراي حُسن انجام وظايفي كـه به موجب اين قانون برعهده دارد و همچنين براي تنظيم فعاليتهاي حرفه‌اي خود و انتظام بخشيدن به روابط بين اعضاء، مجاز است ضوابط و استانداردهاي حرفه‌اي و انضباطي را كه لازم مي‌داند، با رعايت اين قانون، وضع و اجرا كند.
        7ـ شركت سپرده‌گذاري مركزي اوراق بهادار و تسوية وجوه: شركتي است كه امور مربوط به ثبت، نگهداري، انتقال مالكيت اوراق بهادار و تسوية وجوه را انجام مي‌دهد.
        8 ـ بازارهاي خارج از بورس: بازاري است در قالب شبكه ارتباط الكترونيك يا غير الكترونيك كه معاملات اوراق بهادار در آن برپاية مذاكره صورت مي‌گيرد.
        9ـ بازار اوليه: بازاري است كه اولين عرضه و پذيره‌نويسي اوراق بهادار جديدالانتشار در آن انجام مي‌شود و منابع حاصل از عرضه اوراق بهادار در اختيار ناشر قرار مي‌گيرد.
        10ـ بازار ثانويه: بازاري است كه اوراق بهادار پس از عرضـة اوليـه، در آن مـورد داد و ستد قرار مي‌‌گيرد.
        11ـ بازار مشتقه: بازاري است كه در آن قراردادهاي آتي و اختيار معامله مبتني بر اوراق بهادار يا كالا داد و ستد مي‌شود.
        12ـ ناشر: شخص حقوقي است كه اوراق بهادار را به نام خود منتشر مي‌كند.
        13ـ كـارگـزار: شخص حقوقـي اسـت كه اوراق بهادار را بـراي ديگـران و به حساب آنها معامله مي‌كند.
        14ـ كارگزار/ معاملـه‌گر: شخص حقـوقي است كه اوراق بهـادار را بـراي ديـگران و به حساب آنها و يا به نام و حساب خود معامله مي‌كند.
        15ـ بازارگـردان: كارگـزار/ معامله‌گـري است كه با اخـذ مجوز لازم با تعهـد به افزايش نقدشوندگي و تنظيم عرضه و تقاضاي اوراق بهادار معين و تحديد دامنة نوسـان قيمت آن، به داد و ستد آن اوراق مي‌پردازد.
        16ـ مشاور سرمايه گذاري: شخص حقوقي است كه در قالب قراردادي مشخص، درباره خريد و فروش اوراق بهادار، به سرمايه‌گذار مشاوره مي‌دهد.
        17ـ سبدگردان: شخص حقوقي است كه در قالب قراردادي مشخـص و به منظور كسب انتفاع، به خريد و فروش اوراق بهادار براي سرمايه‌گذار مي‌پردازد.
        18ـ شركت تأمين سرمايه: شركتي است كه به عنوان واسطه بين ناشر اوراق بهادار و عامه سرمايه‌گذاران فعاليت مي‌كند و مي‌تواند فعاليت‌هاي كارگزاري، معامله‌گري، بازارگرداني، مشاوره، سبدگرداني، پذيره نويسي، تعهد پذيره نويسي و فعاليتهاي مشابه را با اخذ مجوز از « سازمان» انجام دهد.
        19ـ صندوق بازنشستگي: صندوق سرمايه‌گذاريي است كه با استفاده از طرحهاي پس‌انداز و سرمايه‌گذاري، مزاياي تكميلي را براي دوران بازنشستگي اعضاي آن فراهم مي‌كند.
        20ـ صندوق سرمايه‌گذاري: نهادي مالي است كه فعاليت اصلي آن سرمايه‌گذاري در اوراق بهادار مي‌باشد و مالكان آن به نسبت سرمايه‌گذاري خود، در سود و زيان صندوق شريك‌اند.
        21ـ نهادهاي مالي: منظور نهادهاي مالي فعال در بازار اوراق بهادارند كه از آن جمله مي‌توان به كارگزاران، كارگزاران/معامله‌گران، بازارگردانان، مشاوران سرمايه‌گذاري، مؤسسات رتبه‌بندي، صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري، شركتهاي سرمايه‌گذاري، شركتهاي پردازش اطلاعات مالي، شركتهاي تأمين سرمايه و صندوقهاي بازنشستگي اشاره كرد.
        22ـ شركت مادر (هُلدينگ): شركتي كه با سرمايه‌گذاري در شركت سرمايه‌پذير جهت كسب انتفاع، آن قدر حق رأي كسب مي‌كند كه براي كنترل عمليات شركت، هيأت مديره را انتخاب كند و يا در انتخاب اعضاي هيأت مديره مؤثر باشد.
        23ـ ارزش‌ياب: كارشناس مالي است كه دارايي‌ها و اوراق بهادار موضوع اين قانون را مورد ارزشيابي قرار دهد.
        24ـ اوراق بهادار: هر نوع ورقه يا مستندي است كه متضمن حقوق مالي قابل نقل و انتقال براي مالك عين و يا منفعت آن باشد. شورا، اوراق بهادار قابل معامله را تعيين و اعلام خواهدكرد. مفهوم ابزار مالي و اوراق بهادار در متن اين قانون، معادل هم در نظر گرفته شده است.
        25ـ انتشار: انتشار عبارت است از صدور اوراق بهادار براي عرضة عمومي.
        26ـ عرضة عمومي: عرضة اوراق بهادار منتشره به عموم جهت فروش.
        27ـ عرضة خصوصي: فروش مستقيم اوراق بهادار توسط ناشر به سرمايه‌گذاران نهادي است.
        28ـ پذيره نويسي: فرآيند خريد اوراق بهادار از ناشر و يا نماينده قانوني آن و تعهد پرداخت وجه كامل آن طبق قرارداد.
        29ـ تعهد پذيره نويسي: تعهد شخص ثالث براي خريد اوراق بهاداري كه ظرف مهلت پذيره نويسي به فروش نرسد.
        30ـ اعلاميه پذيره نويسي: اعلاميه‌اي است كه از طريق آن، اطلاعات مربوط به ناشر و اوراق بهادار قابل پذيره نويسي دراختيار عموم قرار مي‌گيرد.
        31ـ بيانيه ثبت: مجموعه فرمها، اطلاعات و اسناد و مداركي است كه در مرحله تقاضاي ثبت شركت، به سازمان داده مي‌شود.
        32ـ اطلاعات نهاني: هرگونه اطلاعات افشاء نشده براي عموم كه به طور مستقيم و ياغير مستقيم به اوراق بهـادار، معاملات يا ناشر آن مربوط مي‌شـود و در صـورت انتشـار بر قيمت و يا تصميم سرمايه‌گذاران براي معامله اوراق بهادار مربوط تأثير مي‌گذارد.
        33ـ سبد: مجموعه دارايي‌هاي مالي است كه از محل وجوه سرمايه‌‌گذاران خريداري مي‌شود.