رای وحدت رويه ديوان عالی كشور

پرونده كلاسه : 72/644/22

راي شعبه 22 ديوان عالي كشور
(( راي : صرف نظر از مفاد و محتواي اظهارات طرفين در پرونده امر وقطع نظر از نحوه عملكرد و در قبال اين اظهارات و ادعاها و نتايجي كه ممكن بوده از آنها بدست آيد اساسا" وضع مقررات طلاق خلعي در شريعت مقدسه اشعار بر اين دارد كه مشكل همسراني كه به هر دليل و عنواني از شوهر خود تنفر حاصل كرده اند و احيانا" هم به هيچ وجه من الوجوه حاضر به صلح و سازش و زندگي با آنهانيستند حل گردد و بر زوج نيز فرض است كه در رفع اين مشكل به نحوشرعي اقدام و طلاق خلعي را با قبول بذل حقوقات زوجه جاري سازد0 و به همين ترتيب نيز بر دادگاه تكليف است كه عمل نمايد و حال آنكه در دعوي مطروحه به اين موضوع توجهي نشده و علي رغم گذشت مدتي نسبتا" طولاني و اصرار زوجه بر مراتب تنفر خويش اقدامي دررفع اين مشكل به عمل نيامده و از طرفي ديگر طبق مقررات قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق ارجاع به داوري در مانحن فيه نيز الزامي بوده كه به اين امر نيز بذل عنايت نشده به اين جهت دادنامه صادره واجد نقص رد رسيدگي وايراد قضايي است كه بانقض آن رسيدگي مجدد پرونده بشرح فوق به دادگاه صادركننده حكم محول مي شود0))  (72/644/22 )

مرجع : كتاب علل نقض آراءمحاكم درموضوعات احوال شخصيه ومدني درديوان عالي كشور
تاليف : يداله بازگير،ازانتشارات ققنوس ،چاپ اول ، 1376
* سابقه *

در اين پرونده زوجه به طرفين زوج دادخواستي به خواسته صدور حكم طلاق به علت عدم توافق اخلاقي تقديم دادگاه نموده است وخلاصتا" توضيح داده كه (( قريب هفت ماه است با خوانده ازدواج رسمي كرده ام يك ماه بعد از ازدواج نامبرده به علت اخلاق فاسدش برايم چاقو كشيده و حاليهمدت پنج ماه است كه نه خرجي داده و نه به ملاقات آمده و مرا به خانه پدرم فرستاده ، حتي يك نامه و يا يك نفررا هم نفرستاده به دنبال من ، چون مرا از خانه بيرون كرده و مورد كتك كاري و فحاشي قرار داده 0 به علاوه اين كه خوانده مرا پيش سه برادر معتادش نگهداري مي كند كه سكونت بنده نزد معتادين متقضي نبپده و چندين مرتبه به نامبرده اظهار نموده ام كه شما در جاي مناسب و دور از معتادين مسكن تهيه كن ووي پاسخ داده كه تو بايد كلفتي آنها را بكني 000 لذا خوانده لياقت همسرداري ندارد0و اخلاق صحيح و سالمي هم ندارد، مسكن متعارفي ندارد و قادر به تامين مخارج بنده نيست 0 تقاضاي رسيدگي و صدور حكم طلاق را دارم 0)) دادگاه به موضوع رسيدگي كرده است 0 در جلسه دادرسي خوانده اظهار داشته كه (( ايشان يك ماه در منزل من بوده است و منزل را ترك نموده و رفته است ، پس چگونه من ايشان را كتك كاري نموده ام و در خصوص نفقه نيز پرونده كلاسه 000 را داريم كه ايشان ازمن تمكين ننموده و حكم به الزام وي به تمكين صادر شده است 0 لذا تمام حرفهاي ايشان كذب محض است و ايشان بهانه مي گيرد و باتمامي اينها من ايشان را دوست دارم وحاضرم ببرم و راضي به طلاق ايشان نيستم و حتي ايشان مي گويد من نزد برادرانم زندگي مي كنم حاضرم منزل جداگانه بگيرم 0)) دادگاه خطاب به زوجه سوال نموده (( در صورتي كه شوهرت منزل جداگانه بگيرد به منزل ايشان برمي گرديدوبا ايشان زندگي مي كنيد؟ زوجه پاسخ داده ((خير، حاضرنيستم ، مي خواهم طلاق بگيرم 0اگر مي خواستم در اين هشت ماه با ايشان زندگي مي كردم 0)) زوج نيز اظهار داشته (( بفرستيد در محل بررسي شود كه آيامن منزل جداگانه دارم يا خير؟ به علاوه چنانچه گفتند كه منزل مناسب نيست حاضرم منزل جداگانه بگيرم وبه علاوه بعد ازصدورحكم تمكين از طريق دادسراي اجراي احكام آمدند، ولي ايشان حاضر نشد كه بيايد وحكم اجرانشد0)) خواهان مجددا" اظهار داشته كه ((من شاهد دارم ايشان كتك كاري مي كند و نفقه نمي دهد0))
دادگاه قرار استماع شهادت شهند را صادر نموده و پرونده مورد استناد خواهان را نيز مطالبه كرده است 0در جلسه دادرسي مورخ 13/12/70 خواهان اظهار داشته (( من حاضرم زندگي كنم و حالا طلاق نمي خواهم فقط بنوسيد كه شوهرم براي من منزل جداگانه بگيرد به منزل ايشان مراجعت خواهم كردو او را مجبور كنيدكه منزل جداگانه بگيرد، زيرا سه نفراز برادران شوهرم معتاد هستند0به علاوه مادر شوهرم مرا اذيت و آزار مي كند و مزاحم زندگي من باشوهرم مي شود0))
ضمنا" به گواهي گواهان استماع شده و دادگاه باملاحظه اظهارات اخير خواهان دستور تعيين وقت ديگر و تحقيق از اين كه خواهان منزل جداگانه و مستقل ومناسب براي زندگي زوجين داردياخير؟ صادر نمود و جلسات دادرسي به علل مذكور در پرونده امر كه طي آنها خوانده اظهار داشته (( مستقل از پدر و مادرم يك طبقه همكف داريم من يك دستفروش هستم ))، قرار تحقيق ومعاينه محل صادرمي شود0 جلسه در تاريخ 3/11/71 تشكيل شده است 0 خواهان اظهار داشته كه (( من همسرم را به هيچ عنوان دوست ندارم و تمام حقوق خود را بذل مي كنم تا ايشان مرا مطلقه نمايد000و چنانچه شوهرم منزل مسكوني مناسب و حتي ويلا و كاخ هم بخرد حاضر نيستم برگردم ، زيرامعاشرت با ايشان موجب عسرت براي بنده مي باشد0)) خوانده نيز باتكراراظهارات قبلي خود درخواست صدور حكم به رد دعوي ايشان را نموده است 0
سرانجام دادگاه ختم دادرسي را اعلام و طبق دادنامه تجديدنظر خواسته و بااستدلال اين كه دعوي خواهان به نظر دادگاه غيرثابت تلقي مي شود مبادرت به صدور حكم به رد دعوي مشاراليهامي نمايد0
خواهان نسبت به اين دادنامه تجديدنظرخواهي كرده وباذكر جنبه هاي اخلاقي و اعتقادي اعمال خلاف نامبرده زندگي خود را با چنين فردي غيرممكن اعلام داشته و راه نجات را درخودكشي ياطلاق تشخيص ميدهد0
تجديدنظرخواه نيز لايحه اي ارسال داشته و خلاصتا" پاسخ داده كه تجديدنظرخواه مي خواهد مطلقه شود تا به ديگري شوهر كند0 به هيچ وجه حاضر به طلاق او نمي باشد ودرمورد كتك كاري و سوءرفتارمدركي ندارد0 او زندگاني پر خرج مي خواهد وبادسيسه ومغلطه كاري ميخواهد طلاق بگيرد0

48