رای وحدت رويه ديوان عالی كشور

پرونده كلاسه : 72/485/22

راي شعبه 22 ديوان عالي كشور
(( هرچند كه موضوع بيرون كردن زوجه از خانه ( و عدم انفاق زوج مگر به حكم دادگاه ) و در مجموع سوءرفتار و سوءمعاشرت زوج با زوجه اش و نتيجتا" عسر و حرج زوجه از نظر دادگاه ثابت و محرز گرديده و ازاين بابت ايرادي براستنباط دادگاه ملحوظ نيست ، ليكن اشكالي كه بر دادنامه موصوف وجود دارد يكي آن است كه شرط صحت طلاق خلعي آن است كه زوجه از معاشرت با همسرش كراهت داشته باشد و از اين بابت در مقام بذل حقوق مالي خود برآيد تا همسرش درعوض صيغه طلاق خلعي با احكام خاصه اي كه در پي دارد جاري نمايد و در غير اينصورت طلاق به نحو خلعي صحيح نبوده و آن احكام نيز به وجود آمدني نيست و تنها مي بايست اجراي صيغه طلاق به نحوغيرخلعي انجام پذيرد و يا اگر با صيغه خلع جاري شد نتيجه غير خلعي را خواهد داد كه دادگاه به اين موضوع با توجه به اظهارات زوجه و ترس وي از مادر همسرش رسيدگي دقيق ننموده و به شرط مزبور طبق مقررات فقهي التفات نكرده و از اين حيث احراز شرط صحت طلاق خلع با رسيدگيهاي انجام شده محقق نيست و اشكال ديگر هم آن است كه حسب اطلاق مقررات نشده ، فلذا دادنامه صادره در مجموع نقض  و رسيدگي مجدد به شعبه ديگر ارجاع مي شود0)) (72/485/22)

مرجع : كتاب علل نقض آراءمحاكم درموضوعات احوال شخصيه ومدني درديوان عالي كشور
تاليف : يداله بازگير،ازانتشارات ققنوس ،چاپ اول ، 1376
* سابقه *

زوجه درخواست طلاق نموده و توضيح داده كه ((شوهرم بعد از اين كه زن دوم را گرفت هر روز با مادرش و خواهرش كتكم مي زدند از جانم سير شدم و اقدام به خودكشي نمودم 0 متاسفانه از مرگ نجاتم دادند، پرونده امر در بيمارستان 000موجود است 0 پس از ببهودي مرا به خانه پدرم آورده رهايم كردند0 اكنون يك سال است يك بارهم به من سرنزده ، شكايت نمودم توسط دادگاه چهارماه و ده روزنفقه داده بار دوم شكايت كردم ، روز محاكمه تعهد نمود كه مرا به منزلش ببرد و باكمال بي شرمي وقتي كه از دادگاه بيرون آمديم مرا در خيابان رها نمود و گفت هرجادلت مي خواهد برو000ازدادگاه استدعاي عاجزانه دارم كه حكم طلاق را صادر فرمايند در غير اين صورت 000 آخر اين چه قانوني است كه زن را دست بسته در اخيتار مرد قرار داده كه مثل برده با او رفتار نمايد مثل شوهر من كه بازن جديدش خوش باشد و مرا هميشه كتك زده و از خانه اش بيرون مي نمايدو نفقه را هم به زور دادگاه بپردازد0))
در جلسه دادرسي زوجه خلاصتا" اضهارداشته كه ((پانزده ماه است مرا خوانده سرگردان كرده و كار به جايي رسيده كه به تنگ آمده سم خوردم ، سپس بهبودي يافتم 0 وي به پدرم گفته كه من نمي توانم او را به خانه ام ببرم و منزل اجاره كرد كه با صاحبخانه توافق نكردند و اجاره به هم خورد و مرا پدر و عمويم در غياب وي به خانه اش بردند و من از ترس مادرش زير تخت پنهان شدم 0 بلافاصله مادرش رسيد مرا پيدا كرد0 مادر و برادر و خواهرش مرا موردايراد ضرب قرار دادند حتي به خانه عمويم رفتم قبول نكرد0رفتيم درمحضر طلاق بدهد نشد گفت برو شكايت كن اگر يك كلمه كم و زياد بگويم زبانم به لااله الاالله باز نگردد لذا درخواست طلاق بدون مهريه دارم 0)) خوانده نيز اظهارداشته (( من حاضرم مهريه اش را بدهم ،از خوانده سه فرزند دارم و حاضر به طلاق نيستم 0))
دادگاه خلاصتا" چنين انشاء حكم نموده است :
نظر به اين كه سوء رفتار زوج حسب اظهارات شهود به نظر دادگاه محرز و دوام و بقاي زوجيت به اين كيفيت براي زوجه موجب عسر و حرج مي باشد و زوج نيز در قبال دعوي مطروحه ايراد و دفاع موثري ننموده ،مضافا" اين كه زوج از شروط ضمن عقد نيز در مورد سوءمعاشرت تخلف كرده ، حق تقاضاي طلاق براي زوجه به نظردادگاه اثبات مي گردد0 بنا به مراتب دادگاه دعوي مطرحه از ناحيه زوجه را وارد دانسته و مستندا" به مواد1119 و 1130 و 1146 قانون مدني دادگاه زوج را محكوم و ملزم به طلاق زوجه مي نمايد0 نوع طلاق به صورت خلع بوده وپس از قطعيت دادنامه صادره در صورت امتناع زوج از اجراي صيغه طلاق زوجه مي تواند با استفاده از وكالت ضمن عقد با مراجعه به يكي از محاضر رسمي طلاق ، خود را مطلقه نمايد0 حضانت فرزندان مشترك 000به عهده زوج واگذار مي شود و در اجراي مدلول ماده 1173 قانون مدني زوجه مي تواند هر ماه يك بار به مدت 24 ساعت با فرزندان خود ملاقات نمايد و در مورد درخواست تمكين نيزبا توجه به صدور حكم طلاق مذكور سالبه به انتفاي موضوع بوده و قرار رد دعوي تمكين را صادر و اعلام مي دارد0))

48