رای وحدت رويه ديوان عالی كشور

مرجع رسيدگي : شعبه 27 دادگاه استان تهران
خلاصه جريان دعوي : در قولنامه اي كه براي فروش قطعه زميني تنظيم شده ، فروشنده تعهد كرده است كه ظرف چهارماه در دفتر اسناد رسمي حاضر شود و قطعه زمين موردتوافق را انتقال دهد0 خريدارنيز ملزم شده است كه مبلغ صد هزار ريال ظرف چهارماه به فروشنده بپردازد0 در اين قولنامه ، به عنوان ضمانت اجراي تعهدهاي دو طرف چنين آمده است :
((000 هر يك از طرفين حاضر به معامله نشدند، بايستي مبلغ دويست هزار ريال به طرف مقابل بپردازد0))
در آغاز، فروشنده در دادگاه شهرستان تهران اقامه دعوي مي كند و، به اين استناد كه خريدار از پرداختن ده هزارتومان ثمن معامله خودداري كرده است ، از دادگاه مي خواهد كه او را به پرداختن مبلغ دويست هزار ريال وجه التزام محكوم سازد0 خريدار نيز در مقابل درخواست مي كند كه فروشنده محكوم به حضور در دفتر اسناد رسمي و انتقال زمين مورد تعهد شود0 شعبه 27 دادگاه شهرستان هر دو را محكوم به بيحقي مي كند و در توجيه نظر خود اعلام مي كند0

راي دادگاه
((اولا" در خصوص دعوي فروشنده : نظر به اينكه ، به موجب قرارداد استنادي هر يك از طرفين ك حاضر به انجام معامله نگردد، مي بايست مبلغ دويست هزارريال به طرف مقابل بپردازد، و نظر به اينكه ، فروشنده دليلي بر آمادگي خود و عدم حضور خوانده جهت انجام معامله اقامه ننموه است و اختلاف در پردخت يكي از اقساط دليل انصراف خوانده از انجام معامله نيست ، لذا حكم به رد دعوي خواهان صادر مي گردد0
ثانيا"، در خصوص دعوي خريدار، نظر به اينكه ،دليلي بر آمادگي خود جهت انجام معامله و خودداري فروشنده از انجام معامله و حضور در دفترخانه در موعد مقرر اقامه نكرد است ، و نظر به اينكه ،تعهد انتقال زمين در دفترخانه مشروط به دريافت مبلغ يكصد هزار ريال بوده و خريدار دليلي بر پرداخت مبلغ مذكور به فروشنده اقامه ننموده و ادعاي تهاتر موجب حصول آن شرط نيست ، لذا دعوي خواهان در نظر دادگاه ثابت نبوده و حكم به رد آن اعلام مي گردد))0
رئيس شعبه 27 دادگاه شهرستان تهران  ناصركاتوزيان

مرجع :
كتاب عدالت قضائي ،گزيده آراء،تاليف دكتركاتوزيان ،انتشارات
دادگستر،چاپ اول ،بهارسال 1378

137