رای وحدت رويه ديوان عالی كشور

مرجع رسيدگي : شعبه چهارم دادگاه بخش تهران

راي دادگاه
نظر به اينكه ، وكيل خواهان بضمن صورتمجلس مورخه 9/3/1336 در توضيح مباني دعواي موكل خو ادعا كدره است كه خوانده بر طبق قرار داد شفاهي كه با خواهان داشته زمين متعلق به نامبرده را طبق عرف و عادت محل و بدون تنظيم سند تصرف و كشت وزرع نموده است و به موجب قرارداد مزبور موظف است كه سهم از مخصول را به مالك بپردازد0
نظر به اينكه ، گرچه مالكيت خواهان نيز به كيفيتي كه ادعاشده موردتكذيب خوانده قرار گرفته است ، ولي بر فرض كه در اين خصوص اختلافي وجود نمي داشت ، به موجب مستفاد از ماده 33 قانون مدني ، مالكيت زمين كه موبج استحقاق خواهان در مطالبه اجرت المثل باشد به تنهائي حقي براي نامبرده در محصول كاشته شده ايجادنمي نمايد0
نظر به اينكه ، بر طبق اقارير طرفين در پرونده امر محرز است كه خوانده مالك حبه گندمهاي مورد نزاع بوده است و بنابراين به موجب ماده 33 سابق الذكر مالك محصول خواهد بود، مگر آنكه خواهان با اثبات قرارداد مورد ادعا استحقاق خود را نسبت به قسمتي از آن ثابت نمايد0
نظر به اينكه ، قيمت خواسته دعوي خارج ازنصاب مقرردرماده 1306 قانون مدني مي باشد وبنابراين قرارداد مورد ادعاي وكيل خواهان اصولا" نمي توان فقط به وسيله شهادت شهود اثبات نمود و موضوع دعوي نيز از اموري نيست كه عادتا" تحصيل سند نبت به آن معمول نباشد تاخواهان بتواند از استثناء مقرر در شق 3 ماده 1312استفاده كند0
نظر به اينكه ، خواهالن براي اثبات دعوي خود به گواهي گواهان استناد نموده و دادگاه نيز جهت احراز عرف و عادت موجود درمحل و وجود قرارداد ادعا شده قرار تحقيق از گواهان را صادر كرده و وكيل خواهان بدون عذر موجه گواهان را در دادگاه اقامه ننموده است و تخقق محلي عنوانا" با تحقيق از گواهان مغاير است و قبول آن مخصوصا" با وجود مخالفت وكيل خوانده در تجديد جلسه تحقيق محلي در اين مرحله با ماده 129 قانون آئين دادرسي مدني مغايرت دارد0
نظر به اينكه ، در پرونده كيفري مورد استنادنيز هيچ دليلي كه وجود عرف و عادت محلي را دائر بر اينكه در اين گونه موارد سندي تنظيم نمي شود اثبات نمايد وجودندارد و مخصوصا" خوانده نيز شرح برگ بازجوئي مورخه 5/5/1335 ژاندارمري منكر وجود شركت بين خود و خوانده شده است و بنابراين گواهي كدخواي محل و گواهان اقامه شده در ژاندارمري تاثيري در قضيه مطروحه ندارد0
لذا خواهان در مطالبه سهم زراعي بشرح خواسته دعوي محكوم مي شود راي قابل پژوهش است 0
رئيس شعبه 4 دادگاه بخش تهران  دكترناصركاتوزيان

مرجع :
كتاب عدالت قضائي ،گزيده آراء،تاليف دكتركاتوزيان ،انتشارات
دادگستر،چاپ اول ،بهارسال 1378

137