رای وحدت رويه ديوان عالی كشور

تاريخ رسيدگي :  25/10/74
دادنامه شماره : 198
شعبه 6 دادگاه عمومي تهران

در خصوص اعتراض آقاي (الف ) با وكالت آقايان (ب ) و (ج )بطرفيت اداره كل مسكن و شهرسازي استان تهران ( سازمان زمين شهري تهران ) و نسبت بنظريه شماره 185793/12/71ك كميسيون ماده 12 قانون زمين شهري كه در خصوص سه دانگ مشاع سهمي خواهان ازپلاك هاي شماره 5472 و5473و5474و5475 و1712و1713 فرعي از70 اصلي واقع دربخش 11 تهران صادر و قسمتي از آنرا كه در نقشه هوايي باحروف DCBA مشخص گرديده داير ساختماني و الباقي را موات اعلام نظر نموده اند نظر باينكه وكلاي خواهان مدعي دائر ساختماني ومشجربودن تمامي پلاك هاگرديده اند و بر اثبات ادعا به تحقيق و معاينه محل و جلب نظركارشناس استناد نموده اند و نظر باينكه بمنظور احراز صحت  سقم ادعا و رسيدگي به موضوع قرارهاي تحقيق و معاينه محلي و جلب نظر هياتهاي سه نفره و پنج نفره كارشناسان رسمي دادگستري در تخصص هاي مختلف ولازم صادر و اجرا گرديده است لذا بشرح آتي نتيجه رسيدگي بدلائل ارزيابي و مورد تجزيه و تحليل قرار مي گيرد:
1 اظهارات گواهان كه بيشتر آنان از ساكنين ده ونك بوده اندو بيش از60 سال سن داشت اند متفق القول و البيان حاكي از آن است كه پلاكهاي مورد اعتراض در گذشته محل گندم كاري و صيفي كاري بوده ودر بيست ساله اخير تبديل به باغ مشجر گرديده است 2 نظريه هيات سه نفره كارشناسان رسمي دادگستري كه بشماره 212215/7/73 ثبت گرديده بيانگر آنست كه پلاكهاي 5472و5473و1712 فرعي از70اصلي بخش 11 تهران در سالهاي قبل از 1335 سابقه كشاورزي داشته و از اين نظر مسبوق به احياء بوده سپس معلق مانده و در تاريخ 5/4/1358 بصورت زمين باير درآمده و ايعان و اشجار فعلي بعد از تاريخ مزبور و عكسبرداري سال 1358 بوجود آمده است و پلاك 5474/70 همان بخش در تاريخ 5/4/58 بلحاظ داشتن اعياني داير ساختماني بوده و سپس باستناد ساختمان شمال شرقي بقيه ساختمانها بعدا" تخريب گرديده و بصورت مشجر درآمده است پلاكهاي 1713و5475 بترتيب در تاريخ 5/4/58 داراي هفتادمترمربع و بيست و پنج (25) مترمربع ساختمان بوده و آنها را فاقد سابقه كشاورزي تشخيص داده اند0
3بر اثر اعتراض اداره خوانده (سازمان زمين شهري تهران ) قرار تكميل كارشناسي وارجاع امر به هياتي مركب از پنج نفر ازكارشناس رسمي متخصص در تفير عكسهاي هوايي و امور زراعي و تشخيص اراضي داير و باير و موات و خاك شناسي و تشخيص حدود ثبتي صادر و دو فقره نظريه بشماره هاي 21381/2/74 و21382/2/74 از آنان واصل و حاكي از آنست كه كارشناسان رشته كشاورزي كه در عين حال مفسر عكس هايي و خاك شناس هم بوده اند تمامي شش پلاك را داراي سابقه كشت و كار  فعاليت زراعي دانسته در حاليكه كارشناسان امورثبتي و ساختماني مفسر عكس عينا" مطابق نظر هيات سه نفره اول پلاكهاي 5472و5473 و1712 از70 را باير و داراي سابقه كشت  زرع قبل از سال 1335 تشخيص و پلاك 5474/70 را داير ساختماني و دو پلاك ديگر را فاقد سابقه كشاورزي و منحرا" داراي 25و70 متر ساختمان دانسته اند0 4 كارشناسان امور زراعتي با توجه به خصوصيات خاك ووضعيت فيزيكو شيميائي و ساختماني در لايه هاي خاك مربوطه به تراس بالا و تراس پائين  سن درختان آثار جوي قديم وضعيت كنده درختها كشت گندم اعلام شده در تامين دليل سال 48  نحوهتامين آب و تناوب زراعي متداول در منطقه تمامي شش پلاك مورد ترافع را داراي سابقه كشت و كار و فعاليت زراعتي قبل از1358 تعريف كرده اند كه اين نظريه بگواهي گواهان مقرون به واقع بنظر مي رسد دادگاه بنابمراتب مرقوم از توجه بهشادت شهود و نظريه كارشناسان امور زراعتي و نيز توجه باينكه در سالهاي قبل از1335 عكسبرداري هوايي نشده و كارشناسان عكس هاي هوايي سنوات 1335و1348و1358 را تفسير كرده اند و بلحاظ عدم وجود عكس سالهاي قبل از آن اظهارنظر آنان مربوط به سال 1335 ببعدبوه وبماقبل آن كسر ندارد فلذا به نظر دادگاه نظريه كارشناس امور كشاورزي كه با لحاظ وضعيت و نوع خاك و نحوه تامين آب اصدار يافته و مويد به كسري گواهي گواهان است قابل متابعت و محمول بر صحت بوده و دليلي كه مغايرت آنرا با اوضاع و احوال مسلم و محقق و معلوم قضيه اثبات نمايد اقامه نشده و نچه در لاحيه نماينده قضائي اداره خوانده مذكورافتاده توان مقابله بااستدلال كارشناسان امور زراعي و گواهي گواهان را ندارد بالاخص كه اساسا"براي سنوات قبل از1335 نظريه كارشناسان ساختماني و تفير عكس وايي قابل استناد نيست نتيجه اينكه بنا بجهات مرقوم دعوي وكلاي خواهان و اعتراض آنان به نسبت سهم خواهان و نسبت به آن قسمت از نظريه كميسيون ماده 11 كه متضمن موات اعلام نمودن پلاكهاي ثبتي فوق التوصيف است موجه و مستدل تشخيص و با فسخ نظرهي معرتض عنه در قسمت موات حكم بداير ساختماني بودن پلاك 5474/70 بخش 11 تهران و باير بودن مابقي در تايخ تصويب قانون لغو مالكيت اراضي موات شهري مصوب 5/4/1358 صادر و اعلام مي گردد راي حضوري محسوب ظرف 20 روز پس از رويت قابل تجديدنظر در دادگاه استان تهران است 0

راي شعبه 7 دادگاه تجديدنظراستان تهران در تجديدنظرخواهي ازراي فوق الذكر

اعتراض مطروحه از ناحيه سازمان تجديدنظرخواه بدادنامه شماره 74/1980 صادره از شعبه 6 دادگاه عمومي تهران مردود است زيرااولا" اظهارات شهود مويد وجود سابقه عمران در پلاكهاي موضوع دعوي است ثانيا" نظريه هيات كارشناسان منتخب نيز مويد همين معنا است و طبيعي است در تمامي املاك هدف از عنوان نمودن باير يا داير ناظر به جزءجزء مشاعي نمي توان باشد و همينكه بخشي از پلاك ثبتي داراي ساختمان يا زراعت يا سابقه يكي از آن دو باشد ديگر عنوان موات را نمي تواند داشته باشد عليهذا با رداعتراض معنون دادنامه مذكور عينا" تاييد مي شود0(75/7ت /443)

مرجع :
كتاب منتخب آراء ديوانعالي كشور پيرامون مسائل اراضي وآب
تاليف يداله بازگير
انتشارات فردوسي ، چاپ گيتي / 78 ، چاپ اول
149