قانون مدنی

نظريه مشورتي اداره حقوقي وزارت دادگستري

85                               شماره 53 هفته دادسگتري صفحه 79

شخصي در ايران از پدري ك تبعه خارجه است بوجود آمده و در سن 18 سال و نه ماهگي براي مدت سه ماه از كشور خارج گرديده است ، اينك كه بيش از19 سال دارد تقاضاي صدور شناسنامه ايراني كرده ، آيا ميتوان براي وي شناسنامه صادرنمود؟
با توجه به بند 5 ماده 976قانون مدني كه در ذيل درج ميگردد: ماده 976 اشخاص ذيل تبعه ايران محسوب ميشوند:
5 كسانيكه در ايران از پدري كه تبعه خارجه  است بوجود آمده و بلافاصله پس از رسيدن بسن هيجده سال تمام لااقل يكسال ديگر در ايران اقامت كرده باشند والا قبول شدن آنها بتابعيت ايران برطبق مقرراتي خوهد بود كه مطابق قانون براي تحصيل تابعيت ايران مقرر است .
در مورد سيوال فوق كميسيون مشورتي حقوق مدني اداره حقوقي در جلسه مورخ 13/2/1346 چنين اظهارنظركرده است :
چون شخص مورد بحث پس از رسيدن بسن 18 سال تما مدت 9ماه در ايران بوده و پس از ترك كشور ايران براي مدت سه ماه مجددا" بايران مراجعت كرده و تقاضاي تابعيت نموده است و قصد ترك تابعيت او هم احراز نشده اقامت موقت وي در خارج خللي بشمول مورد با شق 5 ماده 976 قانون مدني نميرساند و قبول تقاضاي او بلامانع است .

مرجع :مجموعه نظرهاي مشورتي اداره حقوقي وزارت دادگستري درزمينه
مسائل مدني  ضميمه مجله حقوقي وزارت دادگستري
ازانتشارات دفترتحقيقات ومطالعات وزارت دادگستري
باهمكاري آقايان محمودسلجوقي  يداله اميني

110

نظريه مشورتي اداره حقوقي وزارت دادگستري

87                        شماره 26هفته دادگستري صفحه   2322

شخصي متولد ايران كه پدر او تبعه خارجي بوده قبل از سن 18 سالگي خاك كشور را ترك نموده و مجددا" مراجع كرده است چون مت قانون در مورد اين قبيل افراد صراحت دارد0( كه پس ازرسيدن بسن 18سال تمام لااقل يكسال ديگر در ايران اقامت كرده باشند... آيا مفهوم مخالف آن اينستكه اشخاصي كه قبل از هيجده سالگي خاك كشور راترك نمايند مشمول اين ماده نخواهند بود؟
با توجه بشق 5ماده 976 قانون مدني كه در ذيل درج ميگردد:
ماده 976 اشخاص ذيل تبعه ايران مسحوب ميشوند:
5 كسلانيكه در ايران از پدركيه تبعه خارجه است بوجود آمده و بلافاصله پس از رسيدن بسن 18 سال تمام لااقل يكسال ديگر در ايران اقامت كرده باشند والا قبول شدن آنهابتابعيت ايران برطبق مقرراتي خواهد بود كه مطابق قانون براي تصحيل تابعيت ايران مقرراست .
در مورد سئوال فوق كميسيون مشورتي حقوق مدني اداره حقوقي در جلسه مورخ 10/11/1343 چنين اظهارنظركرده است :
مستفاد از شق 5 ماده 976 قانون مدني اينست كه كسانيكه در ايران از پدريكه تبعه خارجه است بوجود آمده اند بايد مقيم ايران بوده و پس از رسيدن بسن 18 سال تمام يكسال ديگر نيز در ايران قامتت كرده باشند بنابراين با اجتماع شرايط مزبور فرضا" متقاضي قبل از رسيدن به 18 سال تمام مسافرتي بخارج از كشور كرده باشد خللي بوصف اقامت وي وارد نمي آورد و موردرا از شمول ماده مزبور خارج نميكند.

مرجع :مجموعه نظرهاي مشورتي اداره حقوقي وزارت دادگستري درزمينه
مسائل مدني  ضميمه مجله حقوقي وزارت دادگستري
ازانتشارات دفترتحقيقات ومطالعات وزارت دادگستري
باهمكاري آقايان محمودسلجوقي  يداله اميني

110

نظريه مشورتي اداره حقوقي وزارت دادگستري

88                              شماره 47هفته دادگستري صفحه 414

شخصي از پدر ومادر مهاجر ترك در ايران تولد يافته و پس از رسيدن بسن 18 سال تمام درخواست تحصيل دفترچه اقامت مهاجرين و پناهندگان را نموده است و خود را ز مشمولين بند 5 ماده 976 قانون مدني ميداند و در نظر دارد از مقررات ماده 977 قانون  مذكور استفاده كند با توجه باينكه تقاضاي بقاء بتابعيت وي باشد و پدر نامبرده فاقد تابعيت دولت معيني است آيا چنين شخصي ميتواند از مقررات ماده 977 استفاده نمايد؟
با توجه بمواد976و977 قانون مدني كه در زير درج ميگردد:
ماده 976 اشخاص ذيل تبعه ايران محسوب ميشوند:
1 كليه ساكنين ايران باستثناي اشخاصي كه تبعيت خارجي آنها مسلم باشد، تبعيت خارجي كساني مسلم است كه مدارك تابعيت آنها مورد اعتراض دولت ايران نباشد.
2 كسانيكه پدر آنهاايراني است اعم از اينكه در ايران يا در خارجه متولد شده باشند.
3 كساني كه در ايران متولد شده و پدر ومادر آنان غيرمعلوم باشند.
4 كسانيكه در ايران از پدر ومادر خارجي كه يكي از آنها در ايران متولد شده بوجود آمده اند.
5 كسانيكه در ايران از پدري كه تبعه خارجه است بوجود آمده و بلافاصله پس از رسيدن بسن هيجده سال تمام لااقل يكسال ديگر در ايران ااقمت كرده باشند والا قبول شدن آنها بتابعيت ايران بر طبق مقرراتي خواهد بود كه مطابق قانون براي تحصيل تابعيت ايران مقرر است .
6 هر زن تبعه خارجي كه شوهر ايراني اختيار كند.
7 هر تبعه خارجي كه تابعيت ايران را تحصيل كرده باشند:
تبصره  اطفال متولد از نمايندگان سياسي و قنسولي خارجه مشمول فقره 4 و 5 نخواهند بود.
ماده 977 اشخاص مذكور در فقره 4و5 حق دارند پس از رسيدن بسن هيجده سال تمام تا يكسال تابعيت پدر خدر را قبول كنند مشروط بر اينكه در ظرف مدت فوق اظهاريه كتبي تقديم وزارت خارجه نمايند و تصديق دولت متبوع پدرشان داير به اين كه آنها راتبعه خود خواهند شناخت ضميمه اظهاريه باشد.
در موردسئوال فوق اداره حقوقي در تاريخ 30/9/1345 چنين پاسخ داده است :
پناهندگان مقيم خاك ايران با توجه به بند يك از ماده 976 قانون مدني كه مقرر ميدارد:
كليه ساكنين ايران باستثناي كسانيكه تابعيت آنهامسلم باشد تبعه ايارن محسوب ميشوند، چون داراي تابعيت خاص ومسلمي نبوده و در خاك ايران مقيمند تبعه ايران محسوب ميشوند وفرزندان چنين اشخاصي نيز قهرا" تبعه ايران بشمار مي آيند وبهمين دليل داراي شناسنامه ايراني ميباشندبنابراين چنين فرزندي نميتواند از مقررات ماده 977 قانون مدني استفاده نمايد چه پدر چنين فرزندي خود داراي تابعيت مشخص نيست تا بتواند تابعيت خودرا بفرزندش منتق سازد بنائا" عليهذا مهاجرين و پناهندگان تبعه خارجه نيستند و برزيق اولي چنين فرزندي هم نميتواندازمقررات ماده 977 قانون مدني استفاده نمايد0

مرجع :مجموعه نظرهاي مشورتي اداره حقوقي وزارت دادگستري درزمينه
مسائل مدني  ضميمه مجله حقوقي وزارت دادگستري
ازانتشارات دفترتحقيقات ومطالعات وزارت دادگستري
باهمكاري آقايان محمودسلجوقي  يداله اميني

110